اخیرا مقدار نفت ذخیره شده ایران در دوران تحریم ها به یکی از بزرگترین مسائل مبهم برای بازار جهانی نفت تبدیل شده است.
این یک سوال کلیدی است، چرا که توافق هسته ای ایران با غرب به لغو تحریمها علیه ایران می‌انجامد و راه را برای ورود چندین میلیون بشکه نفت ذخیره شده ایران به بازار هموار می‌کند. افزایش در صادرات نفت ایران اشباع بازار را که باعث شده قیمت نفت به پایین ترین قیمت شش سال گذشته (کمتر از 43 دلار) برسد، تشدید می‌کند.
درحالی که ایران میزان نفت موجود در نفت کشهای مستقر در خلیج فارس را تایید نکرده است اما ناظران و تحلیلگران این موضوع را همچنان پیگیری می‌کنند. تا این اواخر کارشناسان انرژی معتقد بودند که میزان نفت ذخیره شده ایران در نفتکشها 30 تا 40 میلیون بشکه است.
اما شرکت تجسس دریایی وینوارد با استفاده از یک فن آوری پیچیده اعلام کرده که ایران دقیقا 50 میلیون بشکه ذخیره شده در دریا دارد که این رقم نسبت به آوریل 2014 که این شرکت رصد نفتکشهای ایران را شروع کرد 150 درصد افزایش نشان می‌دهد.
پیشتر یک شرکت انگلیسی موسوم به "وسلز ولیو" (ارزش نفتکشها) که موقعیت ناوگان نفتکشهای اقیانوس پیما را رصد می‌کند در جدیدترین آمار تعداد بشکه های نفت ذخیره شده ایران روی دریا را 56 میلیون و 734 هزار و 595 بشکه برآورد کرده است که معادل هفت میلیون و 740 هزار و 54 تن براورد می‌شود.
از این تعداد 17 نفتکش عظیم در سواحل خلیج فارس لنگر انداخته اند. شش نفتکش در مسیر کشورهای خریدار نفت ایران هستند و از دو نفتکش دیگر یکی از ساحل چین و دیگری در مالزی لنگر انداخته‌اند.
بیشتر برآوردها نشان می‌دهد که مقدار نفت خام و میعاناتی که ایران در نفتکشهای شناور روی دریا دارد، حدود 30 تا 40 میلیون بشکه است که برای افزایش صادرات روزانه حدود 200 الی 250 هزار بشکه در روز ایران برای مدت شش ماه کافی است.
تحلیگران می‌گویند مطمئنا ایران قادر خواهد بود نفت ذخیره شده خود را روانه بازار کند، اما این مقدار نفت برای ورود یک باره به بازار بیش از حد زیاد است و ایران در صورتی که قصد انجام فوری این کار را داشته باشد باید سقوط قیمت‌ها را بپذیرد.
افزایش برآوردها درباره ذخایر نفتی ایران نشان می‌دهد که جهان نفت بیشتری نسبت به آنچه نیاز دارد در اختیار دارد و به ویژه با توجه به رکود تقاضا و بی ثباتی اقتصادی در چین، رکود بازار نفت بیشتر خواهد شد.
تام کلوزا تحلیلگر سرویس اطلاعات قیمت نفت می‌گوید: این به معنای این است که با لغو تحریمها مقادیر زیادی نفت وارد بازار خواهد شد.
لازم به ذکر است که نفت ذخیره شده در دریا در یک چشم به هم زدن آماده انتقال به خریداران (احتمالا در آسیا) است زیرا قبلا تصفیه و پالایش شده است.
تمر اسنر تحلیلگر انرژی در سرویس مشاوران بازار بورس نزدک گفت: ایران سعی دارد نفتی را که در ذخایر شناور دارد کم اهمیت جلو دهد چرا که نمیخواهد این میزان نفت به بازار ضربه بزند.
براساس اعلام بانک سرمایه گذاری آر بی سی کانادا ایران پس از لغو تحریمها قادر خواهد بود تا اواسط 2016 روزانه 375 تا 500 هزار بشکه به صادرات نفت خود بیفزاید.
هیلما کرافت رئیس بخش استراتژی در بانک آر بی سی در یادداشتی نوشت: ایران از نظر ما پدیده سال است زیرا قرار است از چند دهه تحریم اقتصادی و بین المللی خارج شود. برخلاف بیشتر کشورهای عضو اوپک، آینده ایران روشن تر به نظر میرسد.
تحلیلگران در حال افزایش برآوردهای خود درباره میزان نفت ذخیره شده ایران در ذخایر شناور روی دریا هستند.
موسسه پلاتس که پیشتر ذخایر نفتی ایران را 40 تا 42 میلیون بشکه اعلام کرده بود در تازه ترین گزارش خود اعلام کرده که ایران 53 میلیون بشکه نفت خام و میعانات در دریا ذخیره کرده است.
پلاتس افزود: در بین نفتکشهایی که نفت ایران را ذخیره کرده اند، یک نفتکش متعلق به شرکت نفت ایران دیده می‌شود که پس از خاموش کردن فرستنده خود از ماه سپتامبر در بندر عسلویه مجددا دیده شده است.
بحث بر سر مقدار ذخایر نفتی ایران بیانگر یک مشکل عمده در بازار نفت است و آن این است که هیچ کس به آمارها اعتماد ندارد. بیشتر اوقات آمارهای رسمی توسط کشورهایی که از تغییر آمار نفع می‌برند گزارش می‌شوند.
امی دانیل از موسسه وینوارد به سی ان ان گفت: هر جا را که بنگرید آمارهای رسمی را می بینید که با آمارها واقعی فرق دارند و یا بیشتر یا کمتر هستند.
آمارهای تجسس دریایی وینوارد در اصل از سوی سرویس‌های اطلاعاتی خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما بانکها و موسسات مالی نیز که همیشه تشنه اطلاعات برای بدست آوردن برتری در معاملات هستند با این موسسه وارد همکاری شده اند.
تام کلوزا افزود: هیچ شفافیتی در آمارهای نفتی بین المللی وجود ندارد. دقت این اطلاعات مثل این است که موهای خود را با اره برقی کوتاه کنید.
