فرارو- رئیس ستاد محیط زیست شهر تهران اخیرا گفته 80 درصد فاضلاب‌های خانگی رهاسازی و وارد زمین‌های کشاورزی می‌شود. علی‌محمد شاعری همچنین می‌گوید 300 میلیون متر مکعب از روان آب‌های خروجی شهر تهران به مصارف مستقیم کشاورزی می‌‌رسد و 30 هزار هکتار از اراضی کشاورزی جنوب تهران با آب‌های آلوده آبیاری می‌شوند.
به گزارش فرارو، ورود فاضلاب‌ها به اراضی کشاورزی موضوعی قدیمی است که مختص تهران نیز نمی‌شود. بسیاری از شهرهای دیگر هم با این مسئله درگیر شده‌اند. آبیاری مزارع سبزیجات در اصفهان و چهارمحال بختیاری چندین‌ماه پیش منجر به ابتلای برخی از مردم به اسهال شده بود. رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی استان اردبیل نیز چندی‌پیش گفته بود در برخی شهرهای استان اردبیل از فاضلاب خام و تصفیه‌نشده استفاده می‌شود. همچنین مدتی پیش زمزمه رهاشدن فاضلاب از شهر پردیس در شرق تهران به سمت زمین‌های زراعی جنوب آن به گوش می‌رسید.
مسئولان در برابر نگرانی‌ها برای آبیاری زمین‌های کشاورزی با فاضلاب از کاهش آن سخن می‌گویند. کاظم ندافی –رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت- سال گذشته گفت: آبیاری مزارع با فاضلاب خام 70 درصد کاهش پیدا کرده است. او همچنین گفته تا سال 89، 8819 هکتار از زمین‌های کشاورزی کشور با فاضلاب خام آبیاری شدند اما تا پایان سال 92 با اقدامات وزارت بهداشت سطح این مزارع به 2500 هکتار کاهش پیدا کرد.
جلوگیری از ورود آب فاضلاب به زمین‌های کشاورزی سال‌هاست در دستور کار قرار دارد. بر اساس مصوبه سال 1385، وزارت جهاد کشاورزی مکلف شده با همکاری وزارت نیرو اقدامات لازم برای رفع مشکل آبیاری مزارع سبزی‌کاری با فاضلاب خام را با الویت در استان‌های تهران، لرستان و خراسان به اجرا درآورد. براساس تصویب‌نامه سال 86 نیز مقرر شده تا استانداری‌های سراسر کشور با همکاری وزارتخانه‌های نیزو و جهاد کشاورزی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از آبیاری مزارع با فاضلاب تصفیه‌نشده جلوگیری کنند.
همچنین اوایل امسال استاندار تهران با هشدار به مزارعی که در آنها صیفی‌جات با آب فاضلاب آبیاری می‌شوند گفته بود "براساس مصوبه شورای تامین و تایید وزارت بهداشت هرکجا زمین زراعی با فاضلاب آبیاری شود تخریب می‌شود".
با‌این‌وجود همچنان باز هم شاهد ورود فاضلاب به زمین‌های کشاورزی جنوب تهران بوده‌ایم. نمایندگان مجلس با اعتراض به این وضعیت معتقدند باید با اقدامات سازمان‌های مربوط آن‌هم به شیوه‌ای درست جلوی این مسئله گرفته شود.
محمدرضا امیری‌کهنوج –عضو کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی- درباره رسیدگی به این وضعیت گفته "سازمان بازرسی وزارت بهداشت و درمان باید جلوی اقدامات غیرقانونی کشاورزان را گرفته و اجازه آبیاری با فاضلاب را به آنها ندهد". مسعود پزشکیان –عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس- نیز درباره وضعیت نامناسب آب و فاضلاب کشور و استفاده از فاضلاب‌ها برای آبیاری زمین‌های کشاورزی می‌گوید "در اینکه وضعیت آب و فاضلاب‌ها استاندارد نبوده شکی نیست اما مشکل به نداشتن نقشه جامع تصفیه فاضلاب مربوط می‌شود و اصلاح سیستم آبیاری و تصفیه فاضلاب باید در برنامه ششم توسعه مورد توجه قرار بگیرد".
درحالی‌که این مسئله نیز همچون خیلی مسائل دیگر با مشکلات همیشگیِ عدم رسیدگی و بی‌توجهی روبروست، هر روز مردم زیادی از سبزیجات و صیفی‌جاتی می‌خورند که با آب فاضلاب به عمل آمده‌اند. این محصولات کشاورزی به تایید تمام پزشکان آلوده‌اند.
معاون امور بهداشتی وزیر بهداشت چندماه پیش گفت در تحقیقی که در میدان تره‌بار تهران انجام شد، مشخص گردد درصد بالای از سبزی‌ها به فلزات سنگینی نظیر سرب، کادیوم و نیترات آلوده هستند.
دکتر مسعود مردانی –متخصص بیماری‌های عفونی- درباره محصولاتی که با آب فاضلاب به عمل آمده‌اند گفته امکان ابتلا به وبا، دل‌درد شکمی، تب اسهال و عفونت با خوردن این سبزیجات و صیفی‌جات وجود دارد.
همچنین دکتر حسین خدمت –فوق تخصص گوارش و کبد- می‌گوید به‌هیچ‌وجه نباید از چنین سبزیجاتی استفاده کرد. به‌این‌دلیل‌که در فاضلاب شهری و انسانی نیترات وجود دارد که می‌تواند سرطان‌زا باشد. پختن این سبزیجات نیز آلودگی آنها را از میان نمی‌برد. به گفته این پزشک سرطان معده شایع‌ترین سرطانی است که ناشی از آبیاری مزارع با آب فاضلاب است.
عدم رسیدگی سریع و به‌موقع به آبیاری مزارع با آب فاضلاب این سئوال را ایجاد می‌کند که آیا سلامتی مردم برای مسئولان مهم است؟ چرا با وجود اطلاع از تبعات خوردن محصولات رشدیافته با پسماند فاضلاب همچنان شاهد آبیاری بخش زیادی از مزارع با آن هستیم؟
