«کلینیک‌های ویژه هزینه‌های درمانی در بخش غیربستری را بهشدت کاهش داده است، به‌طوری که در این کلینیک‌ها مردم با پرداخت ٣ هزارتا ٣هزار و پانصد تومان توسط پزشک متخصص ویزیت می‌شوند.
این کلینیک‌ها از ابتدای آغاز طرح تحول تاکنون پذیرای ٣٥میلیون بیمار بوده است. ٥٩٨ کلینیک ویژه در قالب بسته هفتم از گام نخست طرح تحول نظام سلامت و با هدف ارتقای کیفیت خدمات ویزیت سرپایی از ابتدای آغاز طرح تحول تاکنون، با همکاری وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی در نقاط مختلف کشور راه‌اندازی شده است.
کلینیک‌هایی که در آن علاوه بر کاهش چشمگیر هزینه‌های پرداختی از جیب مراجعان استانداردهای ویزیت و معاینه بیماران توسط پزشکان نیز در آن رعایت می‌شود.» اینها بخشی از صحبت‌های محمد آقاجانی دبیر ستاد طرح تحول نظام سلامت و معاون درمان وزیر بهداشت در گفت‌وگو با «شهروند» است.
آقاجانی در صحبت‌هایش درخصوص فعالیت کلینیک‌های ویژه در قالب طرح تحول نظام سلامت، کاهش هزینه‌های پرداختی مردم در بخش غیربستری و افزایش کیفیت خدمات در این بخش را از مهم‌ترین دستاوردهای اجرای این بسته خدماتی عنوان می‌کند و البته افزایش تعداد این کلینیک‌ها را در سال‌جاری به مردم وعده می‌دهد. در ادامه گفت‌وگوی «شهروند» با او را می‌خوانید:
هدف از اجرای برنامه ارتقای خدمات ویزیت پزشکان در کلینیک‌های ویژه چیست؟در ابتدا و قبل از پاسخ به این سوال لازم است نکته‌ای را در این خصوص متذکر شوم. بنابر نتایج مطالعات انجام شده، بیش از ٨٠درصد خدمات بستری در بخش دولتی انجام می‌شود، حال آن‌که این نسبت در بخش سرپایی معکوس است.
یعنی بیش از ٨٠درصد خدمات درمانی در بخش سرپایی یا همان ویزیت بیمار توسط پزشکان در بخش خصوصی انجام می‌شود که این موضوع هزینه سنگینی را به بیماران و خانواده‌های آنها تحمیل می‌کند. به همین علت هم بخش قابل توجهی از هزینه‌های درمانی در جامعه به بخش درمان سرپایی اختصاص دارد. از این‌رو این بسته خدماتی از اهمیت زیادی برخوردار است.
حال در پاسخ به سوال شما باید گفت این برنامه دارای سه هدف کلی است. اولین هدف از اجرای برنامه ارتقای خدمات ویزیت پزشکان در کلینیک‌های ویژه افزايش دسترسي به پزشکان و اعضاي هيأت‌علمي تمام‌وقت جغرافیایی در ساعات غيراداري، استانداردسازي، ارتقای کیفیت در ارایه خدمات ويزيت سرپایی و افزايش رضايت بيماران و مراجعه‌كنندگان است.
هدف دوم محافظت مالی بیماران با پرداخت تعرفه دولتی، کاهش استفاده غیرضروری از اقدامات پاراکلینیک وكاهش بستري‌ها و اعمال جراحي غيرضروري است و سومین هدف ما از اجرای این برنامه، بهبود فرآيندهاي آموزشي از طريق افزايش كيفيت و زمان ويزيت سرپايي است.
در این بسته بر خدمات ویژه استاندارد تأکید شده است. این استانداردسازی چگونه و با چه معیارهایی انجام می‌شود؟معیار استانداردها در ابتدای برنامه زمان اختصاص یافته به ویزیت بیماران می‌باشد. در ادامه برنامه مواردی مانند ایجاد پرونده پزشکی بیماران و ثبت موارد ارجاعی این استانداردها گسترش خواهد یافت. ولی درحال حاضر ما بیشتر بر زمان اختصاص یافته به بیماران توسط پزشک معالج تمرکز داریم.
از ابتدای آغاز طرح تحول نظام سلامت تاکنون چه تعداد کلینیک ویژه به این منظور برپا شده است و چه تعداد پزشک متخصص و فوق تخصص در این کلینیک‌ها به مردم خدمات ارایه می‌کنند؟ما برنامه ارتقای کیفیت خدمات ویزیت پزشکان در کلینیک‌های ویژه را در قالب بسته هفتم از گام نخست طرح تحول نظام سلامت طراحی کردیم و از ابتدای آغاز طرح تحول تاکنون ٥٩٨ کلینیک ویژه با همکاری وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی در کشور راه‌اندازی شده است و در این مراکز ١١هزار و ٥٠٠پزشک متخصص و فوق تخصص به صورت تمام وقت به ارایه خدمت می‌پردازند. کلینیک‌های ویژه هزینه‌های درمانی در بخش غیربستری را به شدت کاهش داده است، به‌طوری که در این کلینیک‌ها مردم با پرداخت ٣هزار تا ٣ هزارو پانصد تومان توسط پزشک متخصص ویزیت می‌شوند.
در این بسته خدماتی تعریفی از ویزیت استاندارد ارایه شده است و پرداخت مابه‌التفاوت منوط به رعایت استاندارد ویزیت شده است. منظور از این مابه‌التفاوت چیست و به چه نحوی پرداخت می‌شود؟ما از این تعریف به دنبال تغيير رفتار پزشكان و ایجاد تمایل به سمت فعالیت در کلینیک‌های ویژه هستیم. با این کار علاوه برکاهش استفاده غیرضروری از اقدامات پاراکلینیک و كاهش بستري‌ها و اعمال جراحي غير ضروري، با تقويت و افزایش سهم ويزيت سرپایی، درآمد پزشکان خصوصاً برای متخصصين رشته‌هاي مختلف جراحي افزایش خواهد یافت. از طرف دیگر، این بسته خدماتی باعث ترغیب پزشکان به تعطیل کردن مطب‌های خصوصی و همکاری تمام وقت با دانشگاه و رعایت استانداردها خواهد شد. درخصوص نحوه و چگونگی پرداخت این مابه التفاوت هم باید گفت با توجه به مدرک دانشگاهی پزشکان و نوع همکاری با دانشگاه‌های علوم پزشکی مبلغی به‌عنوان تشویقی ارتقای ویزیت در نظر گرفته شده است.
این مبلغ براساس گزارش تعداد ویزیت انجام شده در ماه و تأیید رعایت استانداردهایی که قبلا به آن اشاره شد توسط دانشگاه پرداخت می‌شود.
با توجه به کاهش هزینه‌های پرداختی بیماران در این بسته خدماتی به نظر می‌رسد که تعداد مراجعان به این مراکز افزایش چشمگیری خواهد داشت؛ مشکلی که با آغاز طرح تحول نظام سلامت برای بیمارستان دولتی به وجود آمد. برای جلوگیری از نوبت‌های طولانی و ایجاد صف‌های طویل در این کلینیک‌ها چه برنامه‌ای دارید؟برای جلوگیری از نوبت‌های طولانی، در دانشگاه‌های علوم پزشکی از روش‌های مختلفی مانند افزایش تعداد پزشکان در این برنامه و افزایش زمان حضور متخصصان در کلینیک‌ها و نرم‌افزارهای نوبت‌دهی الکترونیک استفاده می‌شود.
اما به‌هرحال ازدحام و مراجعه بالا به این مراکز تا چند ماهی ادامه خواهد داشت. توسعه و افزایش تعداد کلینیک‌ها باعث کاهش مدت زمان نوبت ویزیت خواهد شد.
از ابتدای آغاز طرح تاکنون چند ویزیت در این کلینیک‌ها انجام شده است؟از ابتدای طرح تاکنون در طول مدت یک‌سال ٣٥میلیون ویزیت در این کلینیک‌ها انجام شده است.
حداکثر تعداد ویزیت در این مراکز چند بیمار در ساعت است و نحوه نظارت بر انجام آن چگونه است؟براساس استانداردها و ابلاغیه وزارت بهداشت به دانشگاه‌های علوم پزشکی، پزشکان متخصص و فوق تخصص باید ٨ بیمار را در ساعت ویزیت کنند. این استاندارد درخصوص متخصصان روانپزشکی ٦ ویزیت در ساعت است. نظارت بر نحوه رعایت استاندارد ویزیت بیمار توسط پزشکان در این بسته خدماتی، در چند سطح توسط مدیریت کلینیک، معاونت درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی، پایش‌های ستاد وزارت بهداشت و رضایت‌سنجی‌های مختلف از مراجعان انجام می‌شود.
در سال جاری چه برنامه‌ای برای گسترش بیشتر این کلینیک‌ها دارید؟در سال‌جاری برنامه افزایش فعالیت متخصصان دارای تعهدات خدمتی در این کلینیک‌ها و توسعه فضاهای فیزیکی توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی برای افزایش تعداد پزشکان فعال در برنامه در سطح کشور پیش‌بینی شده است.
به‌زودی ٢٥٠ کلینیک جدید برای ارایه خدمات تخصصی و فوق‌تخصصی به مردم در قالب این بسته خدماتی راه‌اندازی می‌شود. البته این آغاز راه است و هدف، رسیدن به ٥هزار و ٦٠٠ مطب فعال در بخش دولتی است. تنها با شکل‌گیری این حلقه مفقوده می‌توان از پزشک خانواده و نظام ارجاع واقعی در شأن ملت ایران سخن گفت.
