لیست انتخاباتی اصلاح‌طلبان چطور نوشته می‌شود؟

فرارو- اصلاح طلبان از وحدت و انسجام درونی می گویند اما هنوز معلوم نیست که لیست آنها چقدر اصلاح طلبانه و چقدر راهبردی و برنامه محور است.

پنج ماه تا انتخابات مجلس مانده و اصلاح طلبان امیدوارند که دومین پیروزی انتخاباتی خود را در دو سال گذشته پیش روی داشته باشند. آنها در روزهای اخیر با تکیه بر وحدت و انسجام درونی که معتقد هستند در این جریان ایجاد شده از سازوکار تازه ای با عنوان شورای سیاست گذاری اصلاحات بهره گرفته اند.

با هر اصلاح طلبی که صحبت می کنی از گل و بلبل بودن وضعیت در دورن این اردوگاه می گوید و به ثمر دهی انتخاباتی آتی امیدوار است. در این میان مساله عبور از فیلترهای نظارتی نیز فرع ماجرا دانسته می شود و گمان می رود که با ورود حداکثری کاندیداهای اصلاح طلب از پس این مانع برخواهند آمد.

در یک نگاه واقع بینانه به نظر می رسد که مساله سرلیستی و یا ترکیب لیست اصلاح طلبان ممکن است به محلی برای ایجاد اختلاف در میان این جریان تبدیل شود. اگر چه فعالان سیاسی اصلاح طلب این موضوع را رد کرده و ترجیح می دهند که از حالا در این خصوص صحبت نکنند اما نگاهی به اظهار نظرهای مختلف این افراد و خبرهایی که از جبهه اصلاحات می رسد، روشن می کند هنوز هیچ تصمیم قاطع و روشنی در مورد ارائه یک لیست کاملا اصلاح طلبانه یا یک لیست برنامه محور وجود ندارد.

در حالی که برخی از چهره های شاخص این جریان، پیروزی در انتخابات را با توجه به عقلانیت و برنامه محوری هدف راهبردی خود تعریف می کنند، عده ای نیز بر اصالت و تمرکز بر هویت این جریان تاکید دارند.

خبری که هفته گذشته هفت نامه صدا در مورد احتمال حضور ناطق نوری در انتخابات آتی منتشر کرد، بهانه خوبی برای طرح این سوال است که راهبرد اصلاح طلبان تمرکز بر اصالت اصلاح طلبی است یا پیروزی راهبردی؟

صدا در یادداشتی که به قلم محمد قوچانی منتشر که بر اساس آن شخصیت های سیاسی برجسته اصلاح طلب همچون آیت الله هاشمی و حسن خمینی از ناطق نوری برای حضور در عرصه انتخابات دعوت کرده و او  را گزینه مطلوب برای ریاست مجلس دهم می دانند. این درحالی است که تا اینجای کار محمد رضا عارف چهره شاخص اصلاح طلبان است که به نظر می رسد همه گروه های اصلاح طلب سرلیستی او را پذیرفته اند.

علاوه بر این بزرگان این جریان در حالی از ناطق نوری به عنوان فردی که در اصولگرا بودن او تردیدی نیست سراغ می گیرند که برخی دیگر از اصلاح طلبان همچون رضا خاتمی اخیرا تاکید کرده بود که مساله سرلیستی برای ما اهمیت ندارد.

از یک سو صادق زیباکلام در یادداشتی در روزنامه آرمان می نویسد که توانایی ناطق نوری برای پیشبرد اصلاحات از عارف بیشتر است و از سویی آذر منصوری در گفت و گو با فرارو تاکید می کند که شورای سیاست گذاری اصلاحات از پس هماهنگی های لازم برمی آید و کسی به دنبال سنجش عیار اصلاح طلبی افراد نیست.

از یک سو سعید حجاريان در مقاله ای از نسبت میان اصلاح طلبان و دولت روحانی نوشته و تاکید می کند که هدف روحاني عبور از شرايط استثنايي دولت‌هاي نهم و دهم و بازگرداندن شرايط به حالتي نرمال است. از سوی دیگر عباس عبدی به این مقاله انتقاد کرده و از درس نگرفتن اصلاح طلبان از اشتباهاتشان می گوید.

لیست کاملا اصلاح طلبانه است یا یک لیست برنامه محور؟
به این ترتیب این سوال جدی باقی است که راهبرد اصلاح طلبان در انتخابات آتی ارایه یک لیست کاملا اصلاح طلبانه است یا یک لیست برنامه محور؟ حسن رسولی عضو هیأت مدیره بنیاد باران در گفت وگو با فرارو در این مورد گفت: من اعتقاد دارم که در جریان رقابت های انتخاباتی مجلس دهم بین دو جناح معروف سیاسی کشور یعنی اصلاح طلبان و اصولگرایان، تحقق ائتلاف موضوعی بسیار غیر قابل تصور و غیر عملی است. بنابراین ارائه لیست ترکیبی که می تواند محصول شکل گیری یک ائتلاف پیشاپیشی باشد از نظر من با توجه به مختصات امروز سیاست داخلی ایران و آرایش نیروهای سیاسی آماده ورود به عرصه مجلس آتی در قالب انتخابات هفت اسفند منتفی است.

وی افزود: بر همین اساس اعتقاد دارم اصلاح طلبان که بنا دارند به صورت یکپارچه و متحد در انتخابات شرکت کنند در وهله اول حداکثرسازی اجماع و انسجام داخلی را در نظر دارند. یعنی اگر هم ائتلاف، همراهی و همگرایی مد نظر است حوزه عمل آن درون جریانی است. به این معنا که تمام نحله های فکری قرار گرفته در منظومه تفکر اصلاح طلبی در قالب این راهبرد مهم و اساسی با تکیه بر مطالبات و خواسته های خود به یک یکپارچگی می رسند و این یک مرهله مقدماتی در مسیر دستیابی به هدف راهبردی است.

این فعال سیاسی اصلاح طلب در توضیح هدف راهبردی اصلاح طلبان نیز گفت: هدف راهبردی ارائه یک لیست سی نفره در تهران متشکل از نامزدهای اصلاح طلب واجد شرایط و دارای مقبولیت اجتماعی و ظرفیت رای آوری است.

به گفته وی در سایر حوزه های انتخابیه کشور نیز همین هدف وجود دارد به گونه ای که در همه حوزه ها اتاق فکر جریان اصلاحات دارای کاندیدای مشخص و از قبل تعیین شده باشد.

رسولی با تاکید بر اینکه اگر ائتلافی مد نظر باشد مربوط می شود به بعد از برگزاری انتخابات اسفند ماه و تعیین ترکیب مجلس که در خرداد سال 95 روشن خواهد شد؛ گفت: به نظر من ممکن است آن زمان ترکیب سیاسی مجلس و سهم هر یک از جریان اصولگرا و اصلاح طلب به این ترتیب معین شود و هر دو جریان بر سر موضوعات مهمی از قبیل تعیین هیات رئیسه و رئیس مجلس یا جهت گیری های اساسی مجلس دهم، با هم وارد گفت و گو شوند و حاصل این گفت و گو ها برخی از همگرایی ها و ائتلاف هایی باشد.

وی در پاسخ به اینکه آیا سرلیستی می تواند در جریان اصلاح طلب موجب ایجاد اختلاف نظر شود، گفت: به گمان من موضوع سرلیستی اکنون که چند ماه تا انتخابات باقی است و مشخص نیست که چه تعداد از چهره های سیاسی این جریان دواطلب نمایندگی می شوند، چه تعداد از صافی شورای نگهبان عبور می کنند و ما اساسا با چه سبد انتخابی مواجه هستیم، بحث زودهنگامی است اما پیش بینی من به عنوان یک کارشناس این است که لیست سی نفره اصلاح طلبان در انتخابات فراروی با این پیش بینی که یک انتخابات دو قطبی یا سه قطبی است، موکول به آینده است.

این کارشناس مسایل سیاسی همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا احتمال حضور ناطق نوری با توجه به اینکه تا اینجای کار آقای عارف سرلیست اصلاح طلبان است، می تواند به موضوع اختلافی در درون جریان اصلاحات بدل شود؟ گفت: به نظر من ورود آقای ناطق به فعالیت سیاسی و رقابت های انتخاباتی برای کشور یک فرصت است و همه دلسوزان کشور باید ایشان را ترغیب و تشویق کنند که این اتفاق بیفتد.

وی افزود: اینکه موضع ناطق نوری در سالهای اخیر مبنی بر اینکه ترجیج می دهد در پشت صحنه و اتاق فکر ایفای نقش کنند، تغییر کند یا ادامه یابد موضوعی است که تحت تاثیر اراده شخصی او معلوم می شود و هنوز نمی توان در مورد آن سخن گفت . با این حال از جایی که فرض محال، محال نیست اگر آقای ناطق مجاب شوند و به رقابت های انتخاباتی ورود کنند با توجه به شناختی که از شخصیت حقیقی او دارم، پیش بینی می کنم که به هیچ عنوان در خارج از منظومه اصولگرایی نقش آفرینی سیاسی نخواهند داشت و به فرض ورود به عنوان یک چهره محوری و تعیین کننده در حوزه اصولگرایی ظاهر می شوند.

به گفته رسولی، در این صورت نیز اساسا بحث سرلیسی او و یا هر بزرگ دیگری از اصولگرایان برای اصلاح طلبان و متقابلا از اصلاح طلبان برای لیست اصولگرایان ممکن نیست زیرا اتاق های فکر این دو جریان به صورت قطع به یقین به مساله اصالت و هویت سیاسی متفاوت خویش اذعان و وقوف دارند. لذا نباید به بحث هاث خارج از واقعیت های قابل تحقق پرداخت.

سرلیستی آنقدر اهمیت ندارد که اختلاف افکن باشد
با این حال همه اصلاح طلبان به اندازه رسولی فعال سیاسی اصلاح طلب و نزدیک به محمدرضا عارف به اصالت و هویت اصلاح طلبی تاکید نمی کنند و برخی نیز اعتقاد دارند که پیروزی در انتخابات استراتژی و باقی داستان تاکتیک است. علی تاجرنیا ، فعال سیاسی اصلاح طلب که از گروه دوم است و در گفت و گو با فرارو گفت: من فکر می کنم در حال حاضر مهم ترین وظیفه مجلس آتی، همکاری با دولت برای پیشبرد برنامه های مختلف خصوصا در عرصه اقتصادی است. مجلس باید هم نقش نظارتی خود بر دولت را حفظ کند و هم در عین حال در راستای هماهنگی قوا بتواند در جهت توسعه کشور تلاش کند.

وی افزود: بزرگترین چالشی که اکنون دولت با آن مواجه است یک مجلس غیر همراه است. مجلسی که نه تنها دولت را یاری نمی کند بلکه در مواقعی دولت را با چالش هم مواجه می کند بنابراین استراتژی اصلاح طلبان به دست آوردن اکثریت مجلس آینده و همراهی کردن با مجموعه دولت در پیاده کردن اهداف خود باید باشد.

تاجرنیا همچنین گفت: موضوع سرلیستی و اینکه لیست آنها کاملا اصلاح طلبانه باشد یا هر چیز دیگر در مرحله بعدی طرح می شود. طبیعی است که اصلاح طلبان یک جریان سیاسی هستند و بایستی از کسانی حمایت کنند که اصلاح طلب باشند و برایند مجلس آینده را به سمت این تفکر هدایت کنند. قطعا از ورود چهره های معتدل و کسانی که به نوعی در مواجه با امور عقلانی برخورد می کنند استقبال می شود و این به نظر من حتما باید در استراتژی هر دو جریان سیاسی باشد.

وی ادامه داد: توجه داشته باشید که در برخی از حوزه های انتخابیه و بنا به شرایط که ممکن است هیچ اصلاح طلبی نداشته باشیم، یک چهره مستقل یا یک چهره معتدل اصولگرا مورد حمایت اصلاح طلبان قرار گیرد اما این ها تاکتیک های انتخاباتی است و نمی توان آن را استراتژی تلقی کرد. استراتژی ما پیروزی در انتخابات آینده و همراهی با دولت برای انجام برنامه های او به اضافه یک نظارت قانونی و منصفانه بر دولت است.

این فعال سیاسی اصلاح طلب در پاسخ به این پرسش که آیا در شهرهای بزرگ مانند تهران که به طور قطع چهره های اصلاح طلب قوی دارد آیا موضوع سرلیستی محل اختلاف خواهد بود یا برای آن فکری شده است؟ گفت: به نظر من سازوکار هایی که طراحی می شود برای این است که اختلافات را برای رسیدن به لیست مشترک کم کند. سرلیستی هم فرع قضیه ارائه لیست در انتخابات است. این که چه کسی نفر اول اصلاح طلبان در تهران و شهرهای بزرگ باشد به آن اندازه اهمیت ندارد که به خاطر آن دچار اختلاف شوند اما قطعا تا وقتی که چهره های شاخصی در مجموعه اصلاح طلبان وجود دارد از همین ارودگاه گزینش خواهد شد.