افزایش تردد هیات‌های اقتصادی خارجی پس از توافق ایران با 6 کشور بزرگ جهانی به منظور رایزنی برای سرمایه‌گذاری و حضور در بخش‌های مختلف اقتصادی این سوال را به وجود می‌آورد که این رایزنی‌ها چه زمان به نتیجه خواهد رسید و موجب خواهد شد تا اقتصاد کشور از بن بستی که با آن مواجه است خارج شود. سوالی که برخی از کارشناسان داخلی معتقدند پاسخ آن را باید به رفع کامل تحریم‌های بین‌المللی و حصول اطمینان به سرمایه‌گذاران خارجی موکول کرد.
روندی که با توجه به زمان پیش‌بینی شده برای لغو تحریم‌ها زمانبر خواهد بود. حال «فایننشال تایمز» نیز در گفت‌و‌گو با برخی تحلیلگران اقتصادی پیش‌بینی کرده که ورود شرکت‌های چندملیتی و بزرگ به دلیل حجم بالای سرمایه‌ای که از سوی این شرکت‌ها باید وارد ایران شود طی دو تا سه سال آینده صورت خواهد گرفت. اما شرکت‌های کوچک به دلیل سرمایه محدودتر در حال حاضر با سرعت بیشتری وارد بازار ایران شده‌اند و براساس این گزارش به شرکت‌های بزرگ نیز پیشنهاد شده تا برای از دست ندادن بازار ایران در این کشور حضور فعالی داشته باشند.
«فایننشال تایمز» با اشاره به برگشت‌پذیری تحریم‌ها و وجود مخالفان زیاد برای لغو تحریم‌ها در آمریکا پیش‌بینی کرده شرکت‌های بزرگ و چند ملیتی با احتیاط و دو سه سال بعد از اجرایی شدن توافق هسته‌ای وارد ایران شوند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، فایننشال تایمز طی گزارشی نوشت: هنوز از توافقی که اوایل امسال بر سر برنامه هسته‌ای ایران به دست آمد، یک گام بلند دیگر مانده تا ایران بتواند به اقتصاد جهانی برگردد. با این حال سرمایه‌گذاران خارجی از مدت‌ها قبل خود را برای لحظه لغو تحریم‌ها و از سرگیری تجارت با ایران آماده کرده‌اند. بر اساس توافق، زمانی که ایران نشان دهد به محدودیت‌های در نظر گرفته شده برای برنامه هسته‌ای‌اش عمل کرده، تمام تحریم‌های انرژی، اقتصادی و مالی اعمال شده از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد در روز اجرای توافق برداشته خواهد شد.
انتظار می‌رود این اتفاق در نیمه نخست سال آینده میلادی رخ دهد و میلیاردها دلار از دارایی‌های ایران که بلوکه شده‌اند، آزاد شود و صادرات نفت این کشور افزایش یابد. افراد دارای تجربه در زمینه تجارت با ایران تمایل زیادی به از سرگیری تجارت با این کشور از خود نشان می‌دهند. به گفته یک مدیر سرمایه‌گذاری در ایران، «همه برای مذاکرات به اینجا می‌آیند.» اما وی اضافه می‌کند که سرمایه‌گذاران خارجی محتاطانه معامله می‌کنند.
از سوی دیگر با توجه به مدت زمان طولانی مذاکرات هسته‌ای و پروسه رسیدن به توافق، سرمایه‌گذاران در حال بررسی شرایط بازار ایران و آماده شدن برای ورود به این بازار هستند. مخالفت آشکار جمهوری‌خواهان آمریکایی از جمله کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور نیز بر فضای رفتار احتیاط‌آمیز افزوده است.
علی قزلباش، معاون رئیس گروه غیرانتفاعی تحقیقات اروپایی در زمینه ایران می‌گوید: «بازیگران بزرگ‌تر از نظر اینکه با چه سرعتی می‌توانند به پیشرفت‌های ملموس (در بازار ایران) دست یابند، کاملا محتاط خواهند بود.» وی اضافه می‌کند: «برخی از آنها ممکن است. در حال فعالیت هم باشند. اما آنها در زمینه انعقاد قرارداد بسیار به آهستگی عمل خواهند کرد، هرچند که آنها می‌خواهند قصد خود را خیلی سریع‌تر نشان دهند».
به گفته دومینیک بوکور اینگرام، تحلیلگر مسائل اقتصادی، یک اتفاق کلیدی که همه منتظر آن هستند، لغو تحریم‌های بانکی است. «از آنجا که تحریم‌های زیادی وجود دارند، زمان بیشتری طول خواهد کشید تا بخش‌های مسوول پیروی از تحریم‌ها (در بانک‌های غربی) به راحتی (با ایران) کار کنند.»
رامین ربیعی، مدیر اجرایی گروه سرمایه‌گذاری تورکوئیز در ایران نیز در این خصوص می‌گوید: «شرکت‌های چندملیتی و موسسات مالی احتمالا بلافاصله یعنی در یک یا دو سال آینده وارد ایران نخواهند شد آنها نوعی تضمین از وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌خواهند مبنی بر اینکه متهم به نقض خطوط قرمز نشوند. این به آن معناست که ما شاهد حضور سازمان‌های کوچک‌تر و منطقه‌ای‌تر در ایران خواهیم بود».
ناظران معتقدند، شرکت‌های نفت و گاز و موسسات بزرگ‌تر بانکی می‌خواهند تمایل خود برای بازگشت به ایران را نشان دهند، اما در عین حال، نمی‌خواهند ریسک زیادی را بپذیرند. در ماه مارس، 47 سناتور جمهوری‌خواه در نامه‌ای سرگشاده به رهبران ایران هشدار دادند که رئیس‌جمهور بعدی آمریکا می‌تواند با حرکت یک قلم هرگونه توافق هسته‌ای را لغو کند. ادعای مطرح شده در حالی است که جان کری وزیر امور خارجه آمریکا پس از توافق وین بارها اعلام کرده که در صورت لغو توافق یک طرفه از سوی آمریکا، این کشور با واکنش منفی متحدان خود مواجه خواهد شد. اظهار نظری که می‌تواند اطمینان خاطری برای سرمایه‌گذاران خارجی باشد تا با آسودگی خاطر وارد بازار ایران شوند. از سوی دیگر در این گزارش آمده ریسک‌هایی هم از سوی ایران وجود دارد. ایران چهارمین ذخایر بزرگ نفتی اثبات شده جهان را دارد و دارنده بزرگ‌ترین ذخایر گازی دنیا است. این کشور همچنین از هزینه‌های پایین تولید بهره‌مند است و در میان بازارهای تشنه انرژی یعنی اروپا و آسیا قرار گرفته است. اما سال‌ها تحریم، موجب جذب شرکت‌های داخلی و حامیان سیاسی آنها به بخش انرژی و سایر بازارها شده و آنها به راحتی اجازه کنار گذاشته شدنشان از بازار را نخواهند داد. به گفته قزلباش: «تحریم‌ها موجب ایجاد بازیگران داخلی زیادی شده که دوست ندارند تسلط خود بر بازار را از دست بدهند.»
بوکور اینگرام نیز در این خصوص می‌گوید: عامل مهم در تصمیم‌گیری در مورد اینکه به چه کسی اجازه فعالیت داده شود به این بستگی نخواهد داشت که چه کسی پول بیشتری پیشنهاد می‌کند، بلکه به این بستگی دارد که چه کسی بهتر می‌تواند اقتصاد ایران را به روز کند. او می‌افزاید: «واضح است که ایران نیازمند مبالغ بالا برای هزینه روی زیرساخت‌ها، بخش معدن، ارتقای ماشین‌آلات کارخانه‌ها و... است، اما پول به تنهایی این کار را نمی‌کند.»
علاوه براین در ایران فرصت‌های فراوانی در بخش‌های غیرهیدروکربنی وجود دارد. ربیعی نیز در این خصوص می‌گوید: درنظر گرفتن ایران به عنوان یک«دولت نفتی» اشتباه است، چرا که در پنج ماه ابتدایی سال جاری صادرات غیرنفتی ایران برای اولین‌بار از کل واردات فراتر رفت، بنابراین ایران حتی بدون نفت تراز تجاری مثبتی دارد. درحقیقت بسیاری از کارشناسان معتقدند ایران دارای متنوع‌ترین و خودکفاترین اقتصاد جهان است.
همه این مسائل موجب شده است سرمایه‌گذاران خارجی منتظر باشند تا «روز اجرا» چراغ سبز ورود آنها به بازار ایران را نشان دهد. قزلباش در این باره می‌گوید:«توصیه من این است که در ایران حضور داشته باشید و فعال باشید. شرکت‌ها برای بهره‌مندی کامل از مزایای«پیشتاز بودن» باید حضور فیزیکی داشته باشند.»
