اعتقادی به اجرای برنامه در ایران وجود ندارد/ احمدی نژاد اقتصاد ایران را نابود کرد

فرارو- یک استاد دانشگاه گفت: «مشکل عدم اجرای برنامه های توسعه در ایران زمان بندی 4 یا 5 ساله آن نیست؛ بلکه عدم وجود حزب سیاسی کارآمد در ایران است.»

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی با آسیب‌شناسی برنامه‌های زمان‌بندی و چگونگی تدوین برنامه‌های توسعه‌ای کشور چنین برنامه‌ریزی را «بیهوده و بی‌ثمر» قلمداد کرده است. این گزارش با عنوان «آسیب‌شناسی عدم‌تقارن میان تقویم سیاسی و برنامه‌ریزی کشور» به دوره زمانی 5 ساله برنامه‌های توسعه نقد وارد ساخته و عدم‌همخوانی آن با دوره‌های 4 ساله ریاست‌جمهوری و مجلس شورای اسلامی در کشور را یکی از دلایل ناکارآمدی این برنامه‌ها می‌شمارد. مرکز پژوهش‌ها با اشاره به ضعف‌های ساختاری این نوع برنامه‌ریزی معتقد است اصلاح این روند و شکل‌گیری احزاب مقتدر از لازمه‌های حرکت برنامه‌ای است.

باید اعتقاد به اجرای برنامه وجود داشته باشد
دکتر مهدی پازوکی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر من مشکل عدم تحقق برنامه های توسعه در ایران دوره زمان بندی آن نیست؛ بلکه اولین و مهمترین نکته در این باره این است که مجموعه حکومت (قوه مجریه، مقننه و قضاییه) بپذیرد و اعتقاد داشته باشد که برنامه باید اجرا شود.»

وی ادامه داد: «اگر اعتقادی به این موضوع وجود نداشته باشد برنامه ها صرفا سندی خواهد شد که حکومت ها ادعا کنند برنامه دارند. به طور مثال دولت آقای احمدی نژاد اصلا اعتقادی به اجرای برنامه نداشت و خود نیز بلد نبود که برنامه کاراتری ارائه کند و لذا حتی 5 درصد هم از برنامه چهارم توسعه بعد از انقلاب اجرا نشد.»

این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: «قبل از انقلاب بهترین برنامه توسعه ایران برنامه چهارم توسعه بود که تقریبا 80 تا 90 درصد اهداف آن تحقق یافت. طی این برنامه نرخ رشد اقتصادی ایران دو رقمی شد و نرخ تورم و بیکاری بسیار کاهش یافت. علت موفقیت این برنامه این بود که اعتقاد به اجرای آن وجود داشت و عناصر تکنوکرات، سازمان برنامه وقت را به وظیفه اصلی آن که برنامه ریزی و نظارت بر اجرای برنامه است برگردانده بودند.»

وی ادامه داد: «بعد از انقلاب بهترین برنامه ای که اجرا شد و حدود 70 درصد اهداف آن تحقق پیدا کرد برنامه سوم است که در دولت اول اصلاحات تهیه و طی سال های 1379 تا 1383 اجرا شد. علت موفقیت این برنامه نیز این بود که دولتی که این برنامه را تهیه کرد اعتقاد به اجرای آن هم داشت.»

احمدی نژاد اعتقادی به اجرای برنامه چهارم نداشت
وی افزود: «اما برنامه چهارم که در دولت دوم اصلاحات تهیه شد و بر روی کاغذ یکی از بهترین برنامه های توسعه بعد از انقلاب ایران بود موفقیتی کسب نکرد چون این برنامه اجرا نشد؛ چراکه دولت احمدی نژاد اعتقادی به اجرای آن نداشت و بلد هم نبود برنامه علمی بنویسد و همین باعث شد کشور را ربع قرن عقب ببرد.»

این استاد دانشگاه تصریح کرد: «لذا من معتقدم اگر دولت روحانی 4 سال دیگر هم تداوم یابد و آنقدر خوب کار کند که بتواند شاخص های کلان اقتصادی را به سال 1384 بازگرداند باید به وزرای اقتصادی آن نوبل اقتصادی داد؛ چراکه احمدی نژاد اقتصاد ایران را به ویرانه تبدیل کرد.»

پازوکی گفت: «البته انتقادی که من به دولت روحانی دارم این است که هنوز اثر مخرب اقتصادی و بی سیستمی و نهادهایی که در دولت احمدی نژاد نابود شدند را برای مردم توضیح نداده است و به همین دلیل مردم نتایج برنامه ها را در زندکی خود لمس نمی کنند.»

نقش احزاب سیاسی در اجرای برنامه های توسعه
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «در یک بیان دیکر می توان گفت مشکل عدم اجرای برنامه های توسعه در ایران زمان بندی 4 یا 5 ساله آن نیست؛ بلکه عدم وجود حزب سیاسی کارآمد در ایران است.»

اقتصاد دچار مشکل پوپولیسم است
وی با بیان اینکه کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری و مجلس باید با برنامه، ارائه طریق به مردم کنند گفت: «متاسفانه در ایران پدیده پوپولیسم همانطور که سیاست و پارلمان ایران را دچار مشکل کرده است، اقتصاد ایران را هم دچار مشکل کرده است. به عبارتی کاندیداها با شعارهای جذاب و عامه پسند سعی می کنند آرای مردم را جذب کنند در حالی که هیچ برنامه ای برای اجرای آن شعارها ندارند.»

پازوکی خاطرنشان کرد: «البته برخی چون جاهل هستند تا صحبت از حزب سیاسی می شود فکر می کنند قصد داریم سیاسی کاری کنیم؛ در حالی که اگر حزب در ایران شکل بگیرد همچون کشورهای توسعه یافته مردم به برنامه های حزب رای می دهند و آن حزب مجبور خواهد شد اهداف برنامه های خود را دنبال کند.»

برخی افراد از موقعیت مجلس به دنبال رانت قدرت هستند
وی ادامه داد: «این در حالی است که اکنون برخی افراد برای انتخابات مجلس 2 میلیارد تومان هزینه می کنند در حالی که مجموع حقوق چهار ساله آنها در مجلس 500 میلیون خواهد شد. معنای این کار این است که برخی افراد از موقعیت مجلس به دنبال رانت قدرت هستند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «از سوی دیگر برخی نهادها که خارج از حیطه رسمی قوه مجریه هستند بخشی از قدرت اقتصادی ایران را تشکیل می دهند که قطعا باید بر آنها نظارت شود، مالیات بدهند و حساب و کتاب داشته باشند. نمی شود نهادی قدرت اقتصادی داشته باشد اما به هیچ کجا هم پاسخگو نباشد.»

وی افزود: «لذا اگر حزب سیاسی در ایران وجود داشته باشد و مردم به برنامه رای دهند امکان نظارت و پایش آن هم وجود خواهد داشت. جامعه ای که توسعه یافته است و عقلانیت در آن حاکم است و برخوردهای علمی و کارشناسی مدنظر مسئولین آن است جامعه ای پاسخگو خواهد بود.»

احمدی نژاد اقتصاد ایران را نابود کرد
پازوکی گفت: «اکنون آقای احمدی نژاد اقتصاد ایران را نابود کرده اما هیچ کس پاسخگو نیست و امروز باید کسانی که از احمدی نژاد حمایت می کردند مسئولیت اعمالی که احمدی نژاد به دلیل جهل خود مرتکب شد را بپذیرند.»

پازوکی در پاسخ به این سوال که پایش و نظارت تا چه میزان در حُسن اجرای برنامه های توسعه نقش دارد؟، گفت: «یکی از اشکالات نظارت در کشور ما تعدد سازمان های نظارتی است. به نظر من اگر مجموعه حکومت یک سازمان برنامه قوی (که اسم آن هم اصلا مهم نیست) شکل دهد، می تواند قدرت را محدود کند و در جهت تخصیص بهینه گام بردارد.»

نهاد برنامه ریزی در ایران دچار مشکل است
وی ادامه داد: «اکنون نهاد برنامه ریزی در ایران دچار مشکل است و علی رغم آنکه دولت روحانی قول احیای آن را داده اما هنوز سازمان برنامه اسمی اجرا شده و رسما به جایگاه قبلی خود بازنگشته است.»

سیستم پرداخت حقوق ناعادلانه است
پازوکی با بیان اینکه اکنون سیستم پرداخت حقوق در ایران یکی از ناعادلانه ترین سیستم های پرداخت حقوق در جهان است گفت: «به طور مثال حقوق کارمند کارگزینی در قوه قضاییه با حقوق کارمند کارگزینی قوه مقننه و با حقوق کارمند کارگزینی در آموزش و پرورش متفاوت است در حالی که کار آنها یکسان است.»

وی افزود: «لذا سیستم نظام اداری ما ناکارآمد است و زمانی کارآمد می شود که سیستم پرداخت حقوق آن متناسب باشد و حتی الامکان عدالت رعایت شود. بنابراین اگر نظارت به جایگاه واقعی خود برگردد و مجلس وظیفه نظارتی خود را انجام دهد بسیاری از این مشکلات حل خواهد شد.»