فرارو- هوای آلوده، تهران را در روزهای آخر پاییز به محاصره خود درآورده‌‌است. از هر گوشه که به این شهر نگاه میکنیم بیشتر از چند ساختمان دیده نمی‌شود. امروز هم برای چندمین روز متوالی آلودگی نفس مردم تهران را به تنگ آورده‌است. حالا هوای تهران از مرحله ناسالم برای گروه‌های حساس در ابتدای روز به مرحله ناسالم برای همه مردم رسیده‌است.
به گزارش فرارو، چه‌کنم چه‌کنم‌ها برای بیرون‌آمدن از بحران آلودگیِ این روزهای تهران مسئولان را به جلسه ویژه کشاند. صبح امروز کمیته اضطراری آلودگی هوای شهر تهران در استانداری تشکیل شد. اعضای این کمیته برای کاهش آلودگی هوا در روزهای اخیر تصمیماتی را تصویب کردند.
عدمِ فروش آرم طرح ترافیک روزانه تا آخر هفته، تعطیل‌کردن معادن شن و ماسه در اطراف تهران، ری و شمیرانات، تعطیل‌شدن مدارس تهران در همه مقاطع، تشدید برخورد با خودروهای دودزا و بدون معاینه فنی و لغو مسابقات ورزشی در فضای باز در روزهای یکشنبه و دوشنبه از راه‌حل‌های کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران بود.
اینکه گرهِ کور آلودگی هوا در تهران با این تصمیمات باز شود یا نه مشخص نیست. اما آلودگیِ این روزهای تهران داستان تکراری پاییز و زمستان هرساله این شهر است.
البته نباید منکر تغییراتی شد که باعث شدند هوای تهران از سال‌های گذشته وضعیت بهتری داشته باشد. سال 93 تهرانی‌ها 42 روز کمتر هوای آلوده تنفس کردند. بهار امسال هم روزهای سالم شهر تهران بیشتر بود.
اما به گفته مسئولان و کارشناسان تا زمانی که این تعداد وسیله نقلیه در شهر تهران وجود دارد، آلودگی نیز وجود خواهد داشت.
طبق گفته محسن سرخو عضو شورای شهر تهران بنابر آمار 22 میلیون جابه‌جایی توسط وسایل نقلیه در شهر انجام میشود که همچنان هوای این شهر را غیرقابل تنفس کرده‌اند. این عضو شورای شهر همچنین وجود 900 هزار جابجایی با موتورسیکلت در شهر را دلیل مهم دیگر آلودگی می‌داند. به گفته او موتورسیکلتها 8 برابر خودروهای شخصی آلایندگی تولید می‌کنند.
دولت و مسئولان بارها تلاش کرده‌اند تا طرح‌هایی را برای کاهش آلودگی وسایل نقلیه اجرا کنند. یکی از این طرح ها هم طرحِ LEZ یا کاهش است. از تابستان زمزمه‌های اجرای این طرح به گوش می‌رسید، اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده‌است. اقبال شاکری –عضو کمیسیون عمران و حمل و نق شورای شهر- عدم هماهنگی میان پلیس راهور و معاونت حمل و نقل ترافیک را دلیل اجرایی‌نشدن این طرح می‌داند.
هرچند که نتیجه طرح LEZ پیش از آن‌که اجرا شود مشخص نیست، اما اجرایی‌نشدنِ آن از نظر برخی مسئولان نشانه خوبی نیست. آن‌ها معتقدند تداوم آلودگی هوا در سال‌های اخیر ناشی از کم‌کاری و بی‌توجهی به سلامت مردم است.
در همین رابطه معاون حمل و نقل شهرداری تهران از کم‌اهمیتی جان مردم سخن به میان آورده‌است. سید جعفر تشکری‌هاشمی با اشاره به اینکه اراده‌ای برای توسعه حمل و نقل عمومی وجود ندارد نسبت به هزینه برای وام خودرو انتقاد کرده و گفته "دولت 2750 میلیارد تومان وام برای خودروهای سواری پرداخت کرده است که با آن می‌توانستیم حداقل 2750 اتوبوس دو کابین وارد ناوگان اتوبوسرانی کنیم و حداقل روزانه 5.5 میلیون نفر مسافر را جابجا کنیم".
وی همچنین آلودگی هوا را مهمترین چالش تهران دانسته و گفته اگر این مسئله تداوم پیدا کند به یک فاجعه ملی بدل میشود.
در این شرایط و با ورود هر روزه خودروهای جدید به شهر آیا اصلا امیدی به کاهش آلودگی هوای تهران می‌توان داشت؟ مشاور رییس سازمان محیط زیست معتقد است که آلودگی هوای شهر تهران در پاییز و زمستان مشکلی است که به‌راحتی نمی‌توان از پس آن برآمد. اسماعیل کهرم می‌گوید فعلا باید با این هوای آلوده کنار آمد.
این کارشناس محیط زیست در گفتگو با فرارو درباره عوامل آلودگی این روزهای تهران توضیح داد: آلودگی هوای تهران به طور کلی سابقه‌‌ای طولانی دارد، اما آلودگی هوا در این روزها به فاکتورِ وارونگی هوا بازمی‌گردد.
وی در این‌باره گفت: ما در وارونگی هوا قرار داریم. در این شرایط لایه هوای سرد بالا شهر قرار می‌گیرد و اجازه نمی‌دهد که دود و بخار آلودگی از شهر خارج شود. به همین دلیل تا زمانی که بادی نوزد و بارشی انجام نگیرد این آلودگی از سرجایش تکان نخواهد خورد.
دکتر کهرم در ادامه و با تاکید بر آلودگی خودروها گفت: سوخت‌ها آلایندگی دارند. پاک‌ترین سوخت که گاز هست هم آلاینده است. وقتی گاز آلودگی ایجاد می‌کند پس باید بگوییم وای به حال سوخت خودروها. هرچند که در حال حاضر ما از بنزین یورو 4 استفاده میکنیم اما در کنار آن میلیونها اگزوز ماشین در شهر وجود دارد که حتی اگر 10 درصد آن‌ها نیز دود تولید کنند برای آلودگی کل شهر کافی است.
وی همچنین اظهار کرد: عامل دیگر در آلودگی هوای تهران فعالیت معادن شن و ماسه در اطراف شهر است. بخش زیادی از گردوغبارهای جاری در تهران ناشی از این معادن هستند.
مشاور رییس سازمان محیط زیست در پاسخ به این سئوال که آیا جلسات ویژه برای رفع آلودگی هوای تهران می‌تواند آلودگی را کاهش دهد گفت: این جلسات برای رفع کامل بحران آلودگی هوا نیست، بلکه برای آن است که ما با این آلودگی در شرایط وارونگی هوا بسازیم! مگر آن‌که فضای سبز، استفاده از مترو، تعطیلی مدارس و... افزایش پیدا کند تا از آلودگی کاسته شود.
اسماعیل کهرم در انتها تصریح کرد: همانگونه که شهردار تهران گفته باید سیاست گسترش فضای سبز و گسترش مترو در تهران اجرایی شود. اجرای این سیاست‌ها نیز زمان‌بر هستند. بنابراین باید در ماه‌های سرد پیش‌ِ رو خود را برای کنار آمدن با آلودگی هوا آماده کنیم.
آلودگی هوا در دیگر شهرها
جدای از تهران دیگر کلانشهر های کشور نیز در روزهای اخیر با آلودگی هوا دست و پنجه نرم می کنند. آلودگی هوا در استان البرز باعث تعطیلی تمام مقاطع تحصیلی این استان به جز شهرهای طالقان و اشتهارد در روز یکشنبه و دوشنبه شده‌است. همچنین شروع به کار تمامی ادارات استانی به جز شهرستان های اشتهارد و طالقان در این دو روز با دو ساعت تاخیر خواهد بود.
همچنین هواشناسی اصفهان اعلام کرده است "امروز و
فردا وضعیت هوای استان اصفهان در حالت سکون قرار خواهد داشت و همین امر
موجب افزایش انباشت آلاینده‌ها خواهد شد."
در اطلاعیه اداره کل هواشناسی استان اصفهان آمده است "با توجه به اینکه
کیفیت هوای شهر اصفهان در وضعیت ناسالم قرار دارد، گروه‌های حساس جامعه از
جمله سالخوردگان، اطفال، بیماران قلبی و تنفسی، آسم و آلرژی از حضور در
فضای باز حتما خودداری کنند. شهروندان نیز از تردد غیرضروری در سطح شهر
خودداری کرده و مراکز آلوده باید نسبت به کاهش منابع آلاینده اقدام کنند".
کلانشهر مشهد نیز به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای کشور با بحران روبرو است.
ببند پنجره را ، روحِ شهر آلوده ست
هوای شهر پُر از سُرب و سرفه و دوده ست
ببند پنجره را ...آدمی بدونِ دَم است
نَفَس، پرنده ی مُرده،درخت فرسوده ست
هوا، حواله ی مرگ وترانه تعطیل است
نَفَس به ثانیه افتاده ، عشق نابوده ست !
ببند پنجره را ...آسمان تهیدست است
هجوم ابرِ نَفَس سوز، توده در توده است
ازاین هوای تباهی اسید می بارد
دراین سَمومِ نَفَس گیر، عمر، بیهوده است
خیالِ راحتِ مسئول بی سیاستِ شهر
بدونِ ذره ای از ابتکار، آسوده است...!