به فاصله چند کیلومتری استان البرز تعداد زیادی
از واحدهای صنعتی و تولیدی در شهرک صنعتی نگارستان گرد هم آمده‌اند؛
واحدهایی که با وجود مشکلات فراوان همچنان استوار به امر تولید مشغول
هستند.
در این میان هم، هستند واحدهای موفقی که با وجود زیان‌های
متعدد مالی در سال‌های گذشته، باز هم مشغول فعالیت هستند. نگاهی کلی به
وضع صنایع در این سال‌ها گویاست که فعالیت در حوزه مواد غذایی که
استفاده‌های روزمره دارد، نباید مشمول مشکلات زیادی باشد، اما در عمل تولید
صنعتی ماجراهای خود را دارد که شاید دانستن آن برای مصرف‌کنندگان هم جالب
باشد.
در ادامه گزارش میدانی
از این کارخانه‌ها رابه همراه تیمی از خبرنگاران و با هماهنگی وزارت صنعت
از ٢ کارخانه مواد غذایی را می‌خوانید:
نان صنعتی و تولید سالم
نان
رکن اصلی هر سفره ایرانی است و جایگاه مهمی در آموزه‌های ما دارد. در این
حوزه، برخی کارشناسان متخصص تغذیه نان را عامل بسیاری از بیماری‌های گوارشی
در کشور می‌دانند و همین موضوع، پخت نامناسب و استفاده از جوش شیرین در
فرآیند تخمیر را برای سیاست‌گذاران این حوزه مهم کرده است.
در
شرایطی که هر روز بر تعداد کارخانه‌های مواد غذایی در کشور افزوده می‌شود،
در بخش‌هایی همچون صنعت نان داستان کمی متفاوت است. به‌گونه‌ای که از ٢٥
کارخانه احداث شده طی سال‌های گذشته در این بخش، تنها ٢ کارخانه با قدرت
مشغول به فعالیت هستند.
یکی در استان البرز و دیگری در مشهد. براساس
اظهارات نعمت‌الله بابایی، یکی از فعالان صنعت نان در کشور، اگر خمیر نان
در ٢٠ درجه سانتیگراد به عمل نیاید، آنزیم آن آسیب می‌بیند که به این موضوع
در ایران توجه نمی‌شود. از طرفی علم روز ثابت کرده نانی که در آتش مستقیم
پخته می‌شود سرطان‌زاست، اما نان صنعتی مقوله‌ای است که از تکنولوژی بسیار
بالایی بهره‌مند است.
نان صنعتی سه‌نان نامی است که کمتر کسی
تاکنون آن را نشنیده است. کارخانه‌ای که حدود ٧سال پیش با سرمایه‌گذاری
٣٧میلیارد تومان در شهرک صنعتی نگارستان با مشارکت گروه صنعتی «کاک» هلند
افتتاح شد، با وجود تمام سختی‌ها حالا روزانه ١٠٠ تن نان صنعتی تولید
می‌کند.
نذری تولید نان صنعتی
وقتی
وارد کارخانه می‌شوی، بوی مطبوع نان، حال و هوای دیگری را به کارخانه داده
است. خط تولید آنها مجهز به دستگاه‌های به‌روز بوده و فرآیند تولید در آن
به‌صورت صنعتی و بدون دخالت دست انجام می‌شود. آن‌گونه که مسئولان خط تولید
می‌گویند در تمام فرآیند تولید در این مجموعه فقط ۵درصد ضایعات وجود دارد
که آن هم طبیعی است.
بعد از بازدید از ٣ سیلوی ذخیره‌سازی آرد به
ظرفیت ٨٠ تن، وارد خط تولید نان صنعتی شدیم. در کنار دیوارهای کارخانه
سبدهای کشمش، گندم و دیگر مکمل‌های مورد استفاده در نان صنعتی مشاهده
می‌شد. مکمل‌هایی در کنار دیگر بهبوددهنده‌ها در مرحله تخمیر به مواد اولیه
نان افزوده می‌شود.
حال خمیر‌های نانی که غنی شده است باید حدود
٧٠ دقیقه در گرماخانه‌های با درجه دمای ٣٧ تا ٣٨ درجه سانتیگراد به عمل آید
و بعد از آن وارد مرحله پخت شود. به گفته کارگران این خط، براساس نوع نان
دقایق لازم برای پخت متفاوت است.
مدیر این خط که مشغول چک کردن
دمای دستگاه‌های پخت بود، از تاثیر مصرف نان صنعتی بر سلامت افراد می‌گوید و
می‌افزاید: چند سالی است که دیگر از نان‌های سنتی استفاده نمی‌کنم. در
تمام این سال‌ها وضع سلامتیم بهتر شده است.
حالا دیگر نان‌ها آماده
مصرف است. کافی است چندتکه‌ای از آنها بخوری تا متوجه طعم دلچسبشان شوی.
نان‌ها دیگر آماده بسته‌بندی است. بازدید خبرنگاران هم دیگر در این‌جا به
اتمام رسیده و مسئولان روابط‌عمومی اصحاب رسانه را به سالن کنفرانس هدایت
می‌کنند تا سوالات خود پیرامون این صنعت را از مدیر این واحد صنعتی مطرح
کنند. نعمت‌الله بابایی، مدیرعامل کارخانه نان صنعتی، دل پری از اقتصاد
رانت‌زده و دولت‌زده ایران داشت.
او بیماری گوارشی خود را دلیل اصلی
ورود به این صنعت عنوان می‌کند و می‌گوید: برای نجات از بیماری گوارشی خود
نذری کردم که کارخانه نان صنعتی ایجاد کنم. او با اشاره به این‌که از ٢٥
کارخانه احداث شده در این بخش تنها دوتای آنها باقی مانده است، رانت‌ها و
ویژه‌خواری‌های این صنعت را عامل اصلی نابودی فعالان این صنعت عنوان
می‌کند.
این مدیرعامل کارخانه نان دخالت دولت، فضای نامناسب
کسب‌وکار و قوانین غیرضرور را درحالی مورد انتقاد قرار می‌دهد که به باور
او مادامی که دخالت‌های دولت در اقتصاد ایران و این صنعت ادامه پیدا کند،
گشایشی در اقتصاد ایران حاصل نخواهد شد.
بابایی با بیان این‌که
سرمایه‌گذاری در زمینه نان صنعتی در کشور ما به مسیر درست هدایت نشده است،
از ضرورت آزادسازی قیمت نان و حذف توزیع آرد دولتی در نانوایی‌های سنتی سخن
می‌گوید؛ چرا که به باور او، این رانت و یارانه دولت موجب شده تا
نانوایی‌های سنتی در نبود بازار رقابتی، بدون هیچ توجهی به سلامت مردم
اقدام به تولید نان‌هایی کنند که کیفیت مناسبی نداشته و سلامت مردم را به
خطر می‌اندازد.
به گفته او، این کارخانه نان صنعتی در سال ٩١، با
زیان ٥میلیارد و ٤٠٠میلیون تومانی مواجه شد. این رویه در ٢سال گذشته هم
ادامه داشت و در سال جاری تنها به نقطه سربه‌سر رسیده‌ایم. زیانی که
واحدهای دیگر تولیدی تاب مقاومت در برابر آن را نداشتند و از گردونه رقابت
به‌در شدند.
کارخانه معروف تولید همبرگرو بوی نامطبوع
یک
واحد صنعتی که به تولید همبرگر و محصولات سوسیس و کالباس معروف است، دیگر
واحد صنعتی بود که قرار بود خبرنگاران از آن بازدید کنند. بازدیدی که با
چالش‌های بسیاری همراه شد. سوز سرمای آن روز، در کنار سردی استقبال مسئولان
این واحد تولیدی بسیار غیرقابل تحمل شده بود.
بعد از چند دقیقه‌ای
انتظار در محوطه این واحد تولیدی، نگهبان خبرنگاران را به داخل هدایت کرد.
بعد از تعویض لباس‌ها و پوشیدن فرم مخصوص وارد خط تولید ناگت‌های مرغ و
شامی شدیم.
برخلاف کارخانه تولید‌کننده نان صنعتی، این‌جا بوی
نامطبوعی در فضا پیچیده بود. آب‌های کثیفی در کف سالن جاری بود و لگن‌های
خالی اما کثیف، حس ناخوشایندی را به خبرنگاران می‌داد.
کثیفی سالن در روز بازدید خبرنگاران
در
مسیر این بازدید، بعد از طی کردن سالنی طولانی وارد خط تولید کالباس شدیم.
کثیفی سالن، ظرف‌های حاوی مواد اولیه ژامبون، خبرنگاران و عکاسان را به
عکس گرفتن واداشت. آن‌جا بود که فردی که خود را مدیرعامل خط تولید معرفی
می‌کرد، با واکنش بسیار بدی خبرنگاران را از این کار منع و آنها را به
بیرون سالن هدایت کرد.
وقتی با مسئولان این شرکت صحبت می‌کردیم،
عنوان می‌شد که برای ورود خبرنگاران و عکاسان به این واحد تولیدی هماهنگی
صورت نگرفته است؛ ادعایی که مدیرعامل روابط‌عمومی شهرک‌های صنعتی البرز آن
را تکذیب کرد و در پاسخ به آن گفت، سه‌شنبه‌شب طی یک نامه مکتوب حضور
خبرنگاران و عکاسان به مدیرعامل این واحد تولیدی اعلام شده و هماهنگی‌های
لازم صورت گرفته است.
در نهایت با وجود حضور خبرنگاران و اخراج آنها
از محل این کارخانه، این سوال برای همه خبرنگاران پدید آمد که حاشیه‌های
چندماهه گذشته برای تولید غیربهداشتی محصولات پروتئینی فرآوری شده، آنچنان
بیراه هم نبوده است؛ چرا که یکی از مشهور‌ترین برندها وقتی با حضور
خبرنگاران این برخورد را دارد و در روزی که می‌داند بازدید قرار است انجام
شود، آن وضع بهداشتی را به نمایش گذاشته است، در روزهای دیگر شاهد چه
حالاتی است؟
