تاجیکستان در نظر دارد تا سال 2020 از رآکتور هسته ای برخوردارشود. به گفته منابع آگاه تاجیک مراحل مقدماتی ساخت این نیروگاه آغاز شده است.
« فرهاد رحیمی» رئیس فرهنگستان علوم تاجیکستان روز شنبه در یک نشست خبری گفت که زمینه های قانونی برای ساخت این راکتور هسته ای فراهم شده و دولت تاجیکستان با آژانس بین المللی انرژی هسته ای پروتکلی در این باره امضا کرده است.
رحیمی گفت: کار احداث این رآکتور با همکاری روسیه آغاز شده است.
وی تصریح کرد: پروتکل های اولیه احداث این رآکتور امضا شده اند و پیش بینی می شود تا سال 2020 به مرحله بهره برداری برسد.
«محمد خالف» معاون رئیس موسسه فیزیک و فناوری علوم تاجیکستان به رسانه های محلی گفت: این رآکتور تنها برای فعالیت های صلح آمیز علمی، اقتصادی،پزشکی و استفاده در بخش های زمین شناسی و کشاورزی احداث خواهد شد.
وی گفت: با کمک نورهای نوترونی و ایزتوپ های حاصل شده از این نور ها همه منابع معدنی تاجیکستان کشف می شوند و میزان طلا، نقره و دیگر مواد معدنی قابل تشخیص خواهد بود.
خالف افزود:برای مثال در بخش کشاورزی اصلاح بذر با نورهای نوترونی این رآکتور صورت می گیرد و میزان بازدهی محصولات کشاورزی چند برابر خواهد شد. در بخش پزشکی نیز برای درمان برخی بیماری ها مانند سرطان به پزشکان یاری می رساند.
او افزود: تاکنون بیماران سرطانی به خارج اعزام می شدند تا برای از بین بردن ریشه های این بیماری با ایزتوپ هایی که از نور های نوترونی حاصل می شود، تحت درمان قرارگیرند ولی در آینده این کار در خود تاجیکستان امکان پذیر خواهد بود.
خالف در ادامه افزود: چنین رآکتوری در کشور های دیگر منطقه وجود ندارد و ما می توانیم نیازهای کشور های همسایه را با رآکتور «ارگوس» تامین کنیم.
«عبدالجبار سلامف» معاون رئیس آژانس ایمنی هسته ای و پرتو تاجیکستان می گوید که این رآکتور از خود تشعشع خارج نمی کند و برای محیط اطراف و سلامتی انسان ضرری ندارد.
او گفت: نمایندگان آژانس بین المللی انرژی هسته ای بار ها از محل احداث این رآکتور در شهر دوشنبه بازدید کرده و با ساختار آن آشنا شده اند.
مقامات تاجیک گفته اند که احداث چنین رآکتور هسته ای با معیار های بین المللی امنیت هسته ای مطابقت می کند و آن با عهدنامه آژانس بین المللی انرژی هسته ای در باره منع گسترش تسلیحات هسته ای که تاجیکستان آن را در سال 1995 امضا کرد، مغایرت ندارد.
احداث رآکتور «ارگوس» در تاجیکستان در سال های 1988 - 1990 با شرکت دانشمندان هسته ای روسیه آغاز شد ولی با فروپاشی اتحاد شوروی آنها به مسکو بازگشتند.تاجیکستان تمام تجهیزات نیروگاه را در طول سال های جنگ حفظ و امنیت آن ها را تامین کرد.
دولت تاجیکستان برای ادامه کار احداث «ارگوس» به دنبال سرمایه گذار خارجی است و طبق برنامه پیش بینی شده دولتی هزینه احداث این طرح از جمله سوخت هسته ای 35 میلیون دلار برآورد شده است.
فرهاد رحیمی رئیس فرهنگستان علوم تاجیکستان گفت: تاکنون در باره سوخت هسته ای و خریداری آن با هیچ کشوری قراردادی امضا نشده و این کار به آینده واگذار شده است.
وی گفت: برای آغاز فعالیت این رآکتور، اورانیم غنی شده 20 درصدی ضروری است و چون این رآکتور ساخت روسیه است سوخت و تجهیزات ضروری هم احتمالا از روسیه وارد می شود.
