تبعات اقتصادی شکست در "برجام دو"

فرارو- یک کارشناس مسائل اقتصادی درباره سخن رئیس جمهور مبنی بر لزوم اجرای برجام 2 در کشور گفت: «آنچه که آقای روحانی مطرح کردند نکته ای درست است و نوعی فراخوان برای گفتگوی ملی است که کمک کند مشکلات کنونی کشور به جای تعارض و مقابله با همدلی و گفتگو حل و فصل شود.»

این روزها حسن روحانی مرتب از لزوم اجرای برجام 2 سخن می گوید. رئیس جمهور در حالی که در مراسم روز 22 بهمن به این موضوع اشاره کرده بود در مجمع سالیانه بانک مرکزی نیز گفت: اکنون که از دوران تحریم عبور کرده‌ایم و وارد دوران پسابرجام شدیم امروز روزی است که باید برجام 2 یعنی برنامه جامع اقدام مشترک ملی تدوین کنیم و همه هم باید در کنار یکدیگر باشیم.

لازمه موفقیت در برجام 2 چیست؟ پیامدها و تبعات اقتصادی شکست در برجام 2 چه خواهد بود؟

دکتر حسین راغفر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو گفت: «تا پیش از برجام تحریم ها جامعه را حداقل در اقتصاد جهانی به انزوا کشیده بود و نوعی مقابله را با کشور رقم زده بود که خطر درگیری نظامی را هم در خود داشت که می توانست آثار مخربی برای همه جهان داشته باشد، اما مذاکرات سیاسی و گفتگو به رفع این خطر و تهدید علیه صلح منطقه ای و جهانی انجامید.»

وی ادامه داد: «آقای رئیس جمهور از این بابت صحبت از برجام 2 می کنند که معتقدند می توان این الگو را در بحران های داخلی و جهانی تکرار کرد چراکه تقابل هایی که در عرصه داخلی وجود دارد می تواند سرانجام نامیمونی برای کشور و جامعه رقم بزند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «اینکه امروز گروههای زیادی علیه دولت بسیج شده اند امر بی سابقه ای است و هیچگاه در طول 37 سال گذشته هیچ دولتی در نیمه راه دوره اول خود اینچنین مورد حمله نهادهای حکومتی قرار نگرفته است.»

وی ادامه داد: «موضع گیری های مغرضانه و گسترده صدا وسیما و برخی نهادها از جمله گروههای مختلف در مجلس و یا نهادهای قدرت که در اقتصاد حضور دارند و مرتب به اشکال مختلف به دولت و وزرا از طریق درخواست استیضاح فشار وارد می کنند و حملاتی که حاوی کلمات غیرمودبانه نسبت به شخص رئیس جمهور و دولت است می تواند موجب وارد شدن آسیب به زندگی مردم و مانعی برای رشد اقتصادی در کشور شود.»

این استاد دانشگاه تصریح کرد: «لذا آنچه که آقای روحانی مطرح کردند نکته ای درست است و نوعی فراخوان برای گفتگوی ملی است که کمک کند مشکلات کنونی کشور به جای تعارض و مقابله با همدلی و گفتگو حل و فصل شود.»

راغفر در پاسخ به این سوال که اگر برجام 2 به نتیجه نرسد چه پیامدهای اقتصادی برای کشور در بر خواهد داشت؟، گفت: «قطعا اگر مسائل داخلی از سر همدلی و همزبانی با دولت مورد توجه قرار بگیرد حل و فصل آنها امکان پذیر است. اگر مذاکرات برجام توانست به نتیجه برسد قطعا این مذاکرات داخلی هم می تواند به نتیجه موفقی برسد.»

وی ادامه داد: «اما اگر امکان پذیر نشود قطعا آثار خیلی منفی بر روی سیاست های اقتصادی ایران در عرصه جهانی خواهد داشت و مانع از حضور شرکت های خارجی و سرمایه گذاران ایرانی در خارج و داخل خواهد شد.»

وی افزود: «شکست برجام داخلی موجب بروز تردیدهای جدی در فضای سرمایه گذاری کشور می شود. تولید که اصلی ترین محور سیاست های اقتصاد مقاومتی است نیازمند امنیت و آرامش در فضای کسب و کار کشور است که در این شرایط دچار التهاب خواهد شد که ناشی از رقابت های مخرب سیاسی در داخل است و اثر مستقیمی بر حضور ایران در عرضه اقتصاد منطقه ای و جهانی خواهد داشت.»

وی افزود: «از سوی دیگر عدم توافق در داخل می تواند زمینه هایی برای دشمنان انقلاب اسلامی و مخالفین در کشورهای قدرتمند فراهم کند و این را به عنوان نقطه ضعف نظام سیاسی ایران ارزیابی کنند؛ چنانکه در مورد تحریم ها ارزیایی آنها این بود که زمان مناسب برای اعمال تحریم ها به جهت تفرقی که در کشور بعد از سال 88 ایجاد شده بود فراهم شده و به نظر می رسد با عدم توافق داخلی بازهم چنین انتظاری در غرب ایجاد شود و آن را به عنوان تفرق ارزیابی کرده و فشار خود را بیشتر کنند.»

راغفر در پاسخ به این سوال که آیا امکان موفقیت در برجام 2 وجود دارد و لازمه آن چیست؟، گفت: «به نظر نفس همین موضع گیری های آقای رئیس جمهور خود، آگاهی بخش است و فشاری روی گروه مقابل است.»

وی افزود: «اکنون ما شاهد چند دستگی در گروهی هستیم که همسو با دولت نیستند و وحدت نظر ندارند و شاهد تفرق در بین آنها هستیم. آنها گروه قلیلی هستند که با جنجال آفرینی سعی می کنند بیش از وزن خود در صحنه سیاسی کشور فضاسازی کنند که متاسفانه این کار را هم کرده اند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «البته عموم جامعه نسبت به این گروه واقف هستند و تلاش های مغرضانه ای که برای تخریب دولت صورت می گیرد کاملا از سوی جناح های مختلف شناسایی شده است.»

وی ادامه داد: «دولت قطعا با کاستی های جدی در سیاست گذاری و نوع نگاه به مسائل اقتصادی مواجه است اما اگر افرادی واقعا از سر همدلی و دغدغه های ملی نگران چنین اندیشه هایی هستند باید برای اصلاح آن به دولت کمک کنند.»

وی افزود: «تلاش هایی که برای تخریب  و ناکام گذاشتن فعالیت های دولت صورت می گیرد این شائبه را فراهم می کند که گروههایی که می کوشیدند به موفقیت های سیاسی دولت دست پیدا کنند برای کم اثر کردن و کوچک کردن این موفقیت دولت به دولت حمله می کنند که نشان می دهد این دست تلاش ها برای مصالح ملی نگرانی ندارد.»

راغفر با بیان اینکه مردم این موضوعات را درک می کنند اظهار کرد: «منتهی این حملات غیر موجه به دولت می تواند اقدامات نه چندان موفق دولت را هم از نگاه عمومی مخفی بدارد. دولت مشکلات جدی دارد که عموم آن اتفاقا از ناحیه جریانی صورت گرفته که مورد حمایت جریان هایی است که امروز با دولت مخالفت می کنند.»

وی ادامه داد: «بسیاری از مشکلات دولت های نهم و دهم به عمر حتی 8 ساله این دولت هم تمام نمی شود و دهه ها ادامه خواهد یافت و لذا از عقلای جناح محافظه کار انتظار می رود برای منافع ملی دامنه این منازعه و اختلاف را محدود کنند و گرنه ادامه این اختلافات می تواند برای کشور بسیار پرهزینه باشد که در این صورت مسئولیت اصلی متوجه همین گروههایی است که در موضع مخالفت با دولت قرار گرفته اند و بجای آنکه آمادگی خود را برای گفتگو و مذاکره با دولت اعلام کنند؛ همه تلاش خود را برای تخریب دولت بکار می برند.»