صفرهایی که امسال جلوی مبلغ دیه، ردیف شد، پزشکان را نگران کرد. نگرانی آنها از شکایت‌هایی است که بیماران با دیدن همین اعداد و ارقام وسوسه‌انگیز، علیه پزشکان اعلام می‌کنند. همه اینها درحالی است که تنها ٥روز از زمانی که مبلغ دیه به ٢٥٣میلیون تومان رسید، می‌گذرد.
عددی که حالا براساس اعلام انجمن جراحان عمومی ایران، میزان شکایت‌های غیرواقعی از جامعه پزشکی را بالا می‌برد: «دربرخی از پرونده‌های قصور پزشکی که عدد دیه به ٣٠٠میلیون تومان می‌رسد، شکایت‌های غیرواقعی ایجاد و منجر شده تا درمیان انبوه این شکایت‌ها، شاكیان واقعی به دلیل بالابودن ترافیك شدید پرونده‌ها اعاده حقشان با كندی صورت گیرد.» این موضوعی است که ازسوی بهزاد رحمانی، رئیس انجمن جراحان عمومی مطرح می‌شود.
به گفته او، همین بالابودن دیه‌ها و بدون هزینه بودن شکایت‌ها، منجر به افزایش شکایت از پزشکان شده است. «این شکایت‌ها غیرواقعی و به ضرر جامعه پزشکی است.» او در توضیح بیشتر می‌گوید: «عوارض جراحی‌ها معمولا از خودِ عمل جراحی مشکلات بیشتری برای بیمار ایجاد می‌کند، چراکه جراحی‌ها قابل پیش‌بینی هستند اما عوارض آنها این‌طور نیستند. بنابراین بیمار ناچار است در بخش‌های گران‌قیمت هزینه‌های بیشتری بپردازد.»
با این‌که اطلاع بیمار از عوارض جراحی یا مصرف دارو، جزو حقوق‌اش است، اما به گفته رئیس انجمن جراحان، بسیاری از بیماران به محض مطلع‌شدن از عوارض آن و به دلیل هزینه‌های بالایی که دارد، بخش خصوصی را رها کرده و به بیمارستان‌های دولتی می‌روند: «پوشاندن عوارض جراحی از بیمار کار اشتباهی است.»
عوارض جانبی انجام جراحی تیرویید و آسیب رسیدن به صدای بیمار، مثالی است که ازسوی رئیس انجمن جراحان عنوان می‌شود: «به‌عنوان مثال ٤درصد عوارض جراحی تیرویید، مربوط به آسیب رسیدن به صدای بیمار می‌شود. همه اینها درحالی است که پزشک در برابر نتیجه عمل جراحی، وظیفه‌ای ندارد، اما اگر عارضه‌ای پیش بیاید، باید درمقابل کمیسیون‌های تخصصی مربوطه پاسخگو باشد. در این کمیسیون‌ها مشخص می‌شود عارضه ناشی از خطای پزشکی بوده یا به دلیل ماهیت بیماری رخ داده است.» به گفته رحمانی، خطاهای پزشکی درکشور، به دلیل مهارت بالای پزشکان ایرانی، از میانگین جهانی کمتر است اما به دلیل عوارض فنی شکایات بیشتری را شاهد هستیم.»
براساس اعلام رئیس انجمن جراحان، در‌سال ٩٣، تنها ٢٨درصد شکایت از پزشکان به نتیجه رسیده و ٦٢درصد با تبرئه پزشکان پایان یافته است: «پزشكان و جراحان درصورت تبرئه‌‌شدن حق اعاده حیثیت از بیمار و خانواده او را ندارند كه همین مسأله سبب شده تعداد شكایت‌ها از جامعه پزشكی افزایش یابد.» او این اتفاق را برای جامعه پزشکی یک آسیب می‌داند: «بسیاری از جراحان به دلیل نبود امنیت شغلی زیر بار انجام جراحی پرریسك نمی‌روند و همین مسأله سبب سردرگمی بیمارانی كه نیازمند اعمال جراحی ریسك‌پذیر هستند، شده است.»
٦٠درصد شکایت از پزشکان غیرواقعی استمحسن خلیلی، قائم‌مقام انتظامی سازمان نظام‌پزشکی در گفت‌وگو با «شهروند» توضیحات بیشتری درباره ماجرای تأثیر عدد دیه‌ها بر افزایش شکایت‌ها می‌دهد: «معمولا در بررسی پرونده‌ها در کمیسیون‌های پزشکی، رأی به نفع بیمار داده می‌شود و بیمار هم مبلغ دیه را می‌گیرد، در پزشکی قانونی نمی‌خواهند که بیمار متضرر شود، به همین خاطر همیشه به نفع او رأی داده می‌شود.» او ادامه می‌دهد: «درمیان شکایت‌هایی که علیه پزشکان به خاطر قصور پزشکی می‌شود، برخی واقعی نیستند. آمارهای ما نشان می‌دهد که تنها ٤٠درصد شکایت‌ها واقعی است و مابقی شکایت‌ها، غیرواقعی اعلام می‌شود.»
به گفته او در این شکایت‌ها، معمولا بیمار، دچار عوارض طبیعی پس از مصرف دارو یا جراحی شده است: «عوارض طبیعی ممکن است برای هر یک از بیماران درحین عمل جراحی ایجاد شود، این موضوع هم در کتاب‌های پزشکی عنوان شده. پرونده قصور پزشکی، زمانی روند رسیدگی پیدا می‌کند که پزشک در کار خودش، دچار قصور شده باشد و عوارضی که ناشی از ذات بیماری یا جراحی ممکن است گریبان بیمار را بگیرد، جزو قصور پزشکی به شمار نمی‌رود.»
این مسئول در سازمان نظام‌پزشکی تأکید می‌کند که جراح در هرشرایط، باید عوارض طبیعی جراحی یا مصرف دارویی را به بیمار اعلام کند و تمام اقدامات با رضایت آگاهانه بیمار صورت گیرد: «در برخی پرونده‌ها، به دلیل قصور پزشک، حتی پرداخت دیه کافی نیست و مجازات‌های دیگری برای پزشک مقصر درنظر گرفته می‌شود.»
او در ادامه به شرایط متفاوت اورژانس اشاره می‌کند: «در بخش اورژانس، اگر پزشک بخواهد منتظر رضایت بیمار بماند، ممکن است به دلیل اورژانسی بودن، بیمار جانش را از دست بدهد، یعنی نمی‌تواند به دلیل نگرفتن رضایت، بیمار را جراحی نکند. در این شرایط اگر پزشک به موقع به درمان ورود پیدا نکند، مقصر است.»
او یکی از دلایلی که تعداد شکایت‌های پزشکی بالا می رود را وضع اقتصادی مردم می‌داند: «افزایش اطلاع‌رسانی، آشنایی با حقوق بیمار، سطح درآمد افراد، بالارفتن مبلغ دیه، دسترسی به شبکه‌های اجتماعی و... منجر می‌شود تا مردم از جامعه پزشکی شکایت بیشتری داشته باشند.» با همه این توضیحات خلیلی، میزان قصور پزشکی درکشور را یک دهم‌درصد عنوان می‌کند: «در آمریکا میزان قصور پزشکی سه‌درصد است، درحالی که ما عدد یک‌دهم‌درصدی را در این ارتباط داریم.»
