فرارو- رای مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا علاوه بر زلزله ای که در این قاره به پا کرد خیلی از کشورها را نیز در فکر فرو برد که آینده روابط دوجانبه آنها با این کشور مهم اروپایی چطور خواهد شد. در ایران برخی کارشناسان این اتفاق را به نفع ایران ارزیابی کرده و برخی دیگر به ضرر ایران. در این میان حمید ابوطالبی معاون سیاسی دفتر ریاست جمهوری با استقبال از این رویداد در توئیتی نوشته خروج انگلیس از اتحادیه اروپا فرصتی تاریخی برای ایران است.
خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا چه تاثیری بر منافع ایران خواهد داشت؟
تاثیری بر منافع ایران نخواهد داشت
دکتر سعید خالوزاده استاد دانشگاه، دیپلمات وزارت خارجه و پژوهشگر ارشد مسائل اروپا در گفتگو با فرارو گفت: «برای یک ارزیابی هم جانبه از این موضوع که آیا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به نفع ایران یا به ضرر ایران است هنوز خیلی زود است.»
وی ادامه داد: «انگلیس یکی از سه ضلع قدرت در اروپا است و همواره عنوان می شود انگلیس نقش رهبری سیاسی، آلمان نقش رهبری اقتصادی و مالی و فرانسه نیز حد واسط این دو کشور است. این سه کشور سه ضلع قدرت در اتحادیه اروپا بودند که تاثیرگذاری بالایی در مسائل اروپایی و سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ارتباط با کشورهای دیگر داشتند.»
وی افزود: «به نظر من خروج انگلستان از اتحادیه اروپا خیلی بر روی منافع ایران تاثیر نخواهد داشت. ممکن است برخی به لحاظ ذهنیت های تاریخی و روانی از اینکه انگلیس با چنین چالشی مواجه شده است خوشحال باشند و آن را نکته مثبتی بدانند، اما این موضوع در ارتباط با روابط دو جانبه با ایران تاثیر بارزی نخواهد داشت.»
این دیپلمات وزارت خارجه خاطرنشان کرد: «انگلیس در سال های گذشته همواره یکی از کشورهای مهم و تاثیرگذار در روابط ایران با اتحادیه اروپایی بود و روابط ایران با بروکسل تا حدود زیادی منبعث از ایده ها، مواضع و دیدگاه‌های سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه بود. چنانکه در دوره ای به دلیل کتاب آیات شیطانی سلمان رشدی حدود یک دهه روابط ایران با اتحادیه اروپا تحت تاثیر قرار گرفت.»
خالوزاده در پاسخ به این سوال که آیا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا می تواند در اجرای برجام تاثیرگذار باشد؟، گفت: «توافق هسته ای با گروه 1+5 امضاء شده که یکی از آنها انگلیس است. این توافق یک توافق بین المللی است و ضمانت اجرای بین المللی هم دارد و تغییر دولت ها در اجرای این توافق نقشی ندارد. کما اینکه در آمریکا نیز صحبت هایی که از سوی ترامپ مبنی بر پاره کردن توافق و انجام مذاکرات دوباره مطرح می شود قابل استناد نیست و اینها فقط لفاظی است.»
این پژوهشگر ارشد مسائل اروپا اظهار کرد: «از سوی دیگر در انگلیس فعلا مردم به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند اما فرایند خروج بین 7 تا 10 سال طول می کشد و ظرف یک هفته یا یک ماه انجام نمی گیرد. همچنین انگلیس اگر بخواهد نقش تاثیرگذار خود را ادامه دهد باید در این معادلات و تعاملات ایفای نقش کند که الزاما به معنای نقش منفی نیست.»
وی ادامه داد: «در مجموع موضع انگلیس در ارتباط با ایران حد واسط آمریکا و اتحادیه اروپا است و خارج از این نخواهد بود که این موضوع برای ایران اتفاق جدیدی محسوب نمی شود و تاثیر منفی یا مثبتی نخواهد داشت.»
وی افزود: «حتی ممکن است در سطح دوجانبه روابط ایران و انگلیس در آینده بهبود پیدا کند چون زمانی که انگلیس در چارچوب اتحادیه نباشد و نخواهد سیاست خارجی خود را با بروکسل تنظیم کند و با استقلال عمل بیشتری عمل کند چه بسا بتواند تاثیر مثبتی داشته باشد و دلیلی ندارد که بخواهد با کارشکنی نقشی منفی در رابطه با ایران ایفا کند چراکه این کار منجر به انزوای انگلیس خواهد شد.»
خالوزاده در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به تاثیر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بر کاهش قیمت نفت، این اتفاق به ضرر ایران نیست؟، گفت: «به نظر من این کاهش قیمت موقتی است و حتی به یک هفته هم نخواهد رسید و بعد از چند روز قیمت ها به حالت عادی برگشته و حتی به سقف 50 دلار خواهد رسید.»
وی ادامه داد: «دلیلی ندارد که قیمت جهانی نفت کاهش یابد و اتفاقا احتمال افزایش آن بیشتر است چراکه انگلیس یکی از کشورهای تولیدکننده و صادرکننده نفت در دنیا است و بخش عمده ای از انرژی و نفت کشورهای اروپایی را به دلیل نزدیکی جغرافیایی تامین می کند.»
وی افزود: «لذا به نظر می رسد قیمت نفت به دلیل افزایش قیمت طلا سقوط کرده است چراکه میان طلا و نفت همیشه یک رابطه معکوس وجود داشته و بعد از مدتی که قیمت طلا به تعادل برسد قیمت نفت افزایش خواهد یافت.»
به نفع ایران خواهد بود
اما دکتر عبدالرضا فرجی راد استاد دانشگاه و سفیر پیشین ایران در مجارستان در گفتگو با فرارو گفت: «هدف اصلی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا شکل دهی به نوعی موازنه میان قاره اروپا و آنسوی آتلانتیک بود و قصد داشت در روابط خود تعادلی میان آمریکا و اروپا ایجاد کند.»
وی با بیان اینکه بریتانیا این آمادگی را ندارد که زیر سایه کشور دیگری در اروپا قرار بگیرد اظهار کرد: «قدرت بریتانیا از 1973 رو به کاهش گذارد و به این نتیجه رسید باید در داخل بازار مشترک با اروپایی ها همکاری کند تا اقتصاد خود را تقویت کند. اما امروز احساس می کند اگر در اتحادیه باقی می ماند با توجه به قدرت اقتصادی آلمان همیشه باید زیر سایه این کشور قرار بگیرد.»
وی ادامه داد: «لذا بریتانیا به این نتیجه رسید که بهتر است از اتحادیه خارج شود اما به نوعی از نظر اقتصادی و با توجه به تفاهم ها و قراردادهای اقتصادی بتواند با اتحادیه اروپا کار کند؛ چنانکه امروز 50 درصد صادرات انگلیس به کشورهای عضو اتحادیه اروپا است و 50 درصد واردات این کشور نیز از اتحادیه انجام می گیرد که در این میان 18 درصد آن فقط از آلمان و فرانسه است.»
وی افزود: «لذا می توان گفت انگلیس اگرچه رسما از اتحادیه اروپا خارج شده اما همچنان به آن وابسته است و همکاری خود را با اتحادیه ادامه خواهد داد.»
فرجی راد گفت: «با این تصمیم بریتانیا به لحاظ تصمیم گیری سیاسی و اقتصادی آزادتر شده است و اختیارات بیشتری خواهد داشت و بدون توجه به شورای اروپا و کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصمیم گیری خواهد کرد.»
وی ادامه داد: «طبیعتا سیاست های بریتانیا به سیاست های آمریکا نزدیک تر است و اگر در گذشته مجبور بود بنا به توافقات و مقرراتی که در اتحادیه اروپا وجود داشت ملاحظاتی را در نظر بکیرد، اما اکنون دیگر از آن ملاحظات رها شده است. لذا بریتانیا در رابطه با ایران سیاست های آمریکا را دنبال خواهد کرد. سیاست های آمریکا نیز در برخی موارد به ضرر ایران و در برخی موارد به نفع ایران است.»
وی افزود: «از نظر اقتصادی بریتانیا می تواند فعالیت های آزادتری داشته باشد و فرضا اگر اتحادیه اروپا تحریمی علیه ایران اعمال کند بریتانیا آن را اجرا نکند یا برعکس. در ارتباط با شرکت های نفتی نیز زمانی که انگلیس عضو اتحادیه بود طبیعتا باید در فرایند رقابت ملاحظاتی را رعایت می کرد اما امروز رقابت شدیدتر خواهد شد و ایران می تواند اگر عاقلانه عمل کند منافع خود را از این رقابت تامین کند.»
این کارشناس مسائل اروپا گفت: «آنچه مسلم است دست بریتانیا برای سیاست هایی که قصد اعمال دارد بازتر شده است اما در مقابل پشتیبانی اتحادیه اروپا را هم از دست داده است. به طور مثال در مسئله سلمان رشدی که در روابط میان ایران و بریتانیا مشکل بوجود آمد اتحادیه مجبور بود بر اساس سیاست های خود از بریتانیا حمایت کند، اما اگر فرضا امروز چنین موضوعی بوجود بیاید اتحادیه دیگر خود را ملزم به حمایت نمی بیند. یا در رابطه با دستگیری ملوانان انگلیسی در خلیج فارس اعضای اتحادیه اروپا از انگلیس حمایت کردند اما امروز دیگر چنین حمایت هایی را از دست داده است.»
وی ادامه داد: «بنابراین اگرچه خیلی دقیق نمی توان از حالا گفت که خروج بریتانیا به نفع یا به ضرر ایران است اما به نظر می رسد در مجموع این موضوع به نفع ایران است و ایران می تواند در آینده راحت تر با بریتانیا کار کند.»
زنگی هم هستید زنگی هم خوب و بد دارد همه چیز خوب و بد دارد خود دانید
حیوانات و گیاهان انسان‌تر از بعضی از این انسانها هستن با اعمالی که اینها انجام می‌دهند
چه حرفهایی روز روشن در قرن بیست و یکم به خدا نسبت می‌دهند لابد می‌گویند تا دنیا بوده همین بوده
خود دانید اگر جای این حیوانات و گیاهان و سنگها را با شما عوض کردند مثل قصه‌های هزار و یک شب نگویید نگفت توی کتابها بسیار ست اگر چند روز دیگر زبان سنگ و گیاه و حیوان را متوجه شدید و فهمیدید که جهنم همین جاست و اینها عذاب شماست تعجب نکنید یا اگر جای اینها را با شما عوض کردند
خودم میدانم همه‌ی تاریخ می‌گویند و شما نمی‌شنوید ایرادی ندارد گفتم گفته باشم که نگویید تو چرا به ما نگفتی گرچه نمی‌توانم چیزی از شما پنهان کنم
سرسوزن عقل کنار خدا باشد همه چیز زمین تا آسمان تفاوت می‌کند شاید عذاب شما خود من باشم در هر صورت برای شما تفاوتی نمی‌کند چون جز جان برای مردم چیزی باقی نگذاشته‌اید بکشید هم شاید تفاوتی نکند فقط گناهتان سنگین‌تر شود خلاصه خود دانید پشیمان نشوید