چرا داعش از ترکیه کینه دارد؟

فرارو- زمانی که در سوریه جنازه سربازان داعش از میدان نبرد جمع می‌شوند، پاسپورت‌هایی که در جیبشان است عمولاً در ترکیه مهرخورده‌اند. هزاران نفر از ترکیه عبور می‌کنند تا به این گروه تروریستی بپیوندند.

به گزارش فرارو به نقل از نیویورک‌تایمز، با توجه به اسناد دادگاه و سازمان اطلاعات، جنگجویان داعش که با خانواده‌هایشان تماس می‌گیرند معمولاً از شماره‌های موبایل ترکی استفاده می‌کنند و زمانی که به پول نیاز دارند به دفاتر اتحادیه‌های غربی در جنوب ترکیه می‌روند.

از آغاز ظهور داعش از دلِ هرج‌ومرج جنگ در سوریه، ترکیه نقش مهم و پیچیده‌ای در این گروه ایفا کرده است. مهروموم‌هاست که این کشور پشت جبهه، مسیر حمل‌ونقل و بازار خرید داعش بوده است و در ابتدا به نظر می‌رسید که این مسائل ترکیه را از خشونت و حملات این گروه در امان نگه‌داشته است.

اکنون دولت ترکیه و مقامات غربی اعتقاد دارند در بمب‌گذاری‌های انتحاری روز سه شنبه فرودگاه استانبول رد پای گروه داعش دیده می‌شود و آن‌ها این حمله را به لیست در حال افزایش حملات این گروه به ترکیه در ماه‌های اخیر اضافه کردند.

تحلیلگران معتقدند ترکیه تاوان تشدید اقدامات علیه داعش را می‌دهد. تحت‌فشار روزافزون بین‌المللی، ترکیه سال گذشته شروع به بستن مرزها و دستگیری و تبعید افراد مظنون کرد.

همچنین تابستان گذشته، ترکیه به ایالات‌متحده اجازه داد از پایگاه هوایی اینجرلیک برای بمباران مناطق تحت تسلط داعش در سوریه و عراق استفاده کند.

جان برنان مدیر سازمان اطلاعات مرکزی در مصاحبه‌ای با یاهو نیوز گفت:" ترکیه در کنترل رفت‌وآمد جنگجویان ناموفق بوده. همچنین اکنون ترکیه جزئی از ائتلاف علیه داعش است که اجازه می‌دهد از خاکش برای حمله‌های هوایی به داعش استفاده شود. بنابراین داعش دلایل زیادی برای انتقام گرفتن دارد."

مایکل اسمیت تحلیلگر مسائل داعش می‌گویدپس‌ از اینکه دولت ترکیه اجازه داد آمریکا از پایگاه هوایی‌اش در جنوب علیه این گروه استفاده کند، آن‌ها نیز هدف قراردادن ترکیه را آغاز کردند. پاییز گذشته داعش بر روی جلد نشریه خود (دابق) عکس اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه را در کنار اوباما چاپ کرد.

از همان موقع بود که حملات داعش آغاز شدند؛ ازجمله بمب‌گذاری ویرانگر شهرستان سوروچ در جولای 2015 و آنکارا در ماه اکتبر. امسال نیز دو بمب‌گذاری انتحاری گردشگران استانبول را هدف قرارداد.

داعش تمام این حملات را ترتیب داد اما مسئولیت هیچ‌یک را به عهده نگرفت. با اینکه مقامات داعش را مسئول حمله به فرودگاه استانبول می‌دانند، اما در اخبار روزانه این گروه در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه هیچ اشاره‌ای به این بمب‌گذاری نشد. اما داعش در کانال رسمی خود در تلگرام عکسی از مبارزان در لباس‌های نظامی با سلاح‌های خودکار پست کرد که بر روی تپه دیر الزور سوریه ایستاده بودند.

برخی تحلیلگران معتقدند داعش سعی کرده با یک تیر دو نشان بزند: انتقام از ترکیه برای اقدام علیه‌اش و همزمان مبهم نگه‌داشتن موضوع تا از وارد شدن مستقیم به جنگ با کشوری که منافع عملیاتی زیادی برایش داشته، اجتناب کند.

بااین‌حال تغییرات واضحی ایجاد شده است.

اسمیت گفت: "از اواسط سال 2015، اشارات تحقیرآمیز به دولت اردوغان در تبلیغات داعش نشان می‌دهد که ترکیه در معرض خطر است. چنین شعارهایی قبل از حمله به اروپا نیز وجود داشت.
افزایش حملات تروریستی در اروپا، آفریقای شمالی، بنگلادش و منطقه قفقاز همگی با همین روند همراه بودند."

کینه‌ داعش نسبت به ترکیه زمانی آغاز شد که این کشور به گروه‌های شورشی علیه بشار اسد در سوریه کمک کرد. داعش با دشمنان قسم‌خورده ترکیه می‌جنگید: جدایی‌طلبان کرد که در سوریه و عراق پناه گرفتند. متحدان غربی ترکیه را متهم کردند که در برخورد با داعش تردید دارد. حتی زمانی که حملات علیه داعش را در تابستان گذشته آغاز کرد، اقداماتش علیه کردها بیشتر و شدیدتر بود.

سیموس هیوز معاون مدیر برنامه افراط‌گرایی در دانشگاه جرج واشنگتن گفت که ترکیه در تلاش برای شناسایی الگوهای سفر از آمریکا برای پیوستن به داعش موفق نبوده است.

وی افزود: "اکثر افرادی که از آمریکا به داعش می‌پیوندند، مسیر ترکیه را انتخاب می‌کنند. بر اساس آمار، از 91 نفری که در آمریکا متهم به ارتباط با داعش هستند، 18 نفر از طریق استانبول بلیت خریداری کرده و 15 نفر نیز یا به ترکیه سفر کردند یا قصد این کار داشتند."

اعضای داعش با خانواده‌های نگران خود معمولاً با سیمکارت‌های ترکیه تماس می‌گیرند. تحقیقات نشان می‌دهد که دو تروریست که در اواخر سال گذشته در اتریش دستگیر شدند، از رابط خود در گروه از طریق دفتر اتحادیه غرب در ترکیه پول دریافت کرده بودند.

بولنت علیرضا مدیر پروژه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی ترکیه گفت که این کشور و متحدان غربی‌اش در شناسایی خطر داعش سرعت کافی نداشته‌اند.

او گفت زمانی که گروه‌های شورشی در سوریه شروع به کسب قدرت کردند، ترکیه از سوی مقامات ترکی اجازه داشت که سلاح و داوطلبان را به اردوگاه‌های شورشی راه دهد.

وی افزود: "ترکیه در جدی گرفتن این مسئله سهل‌انگاری کرد. واضح بود که درست مانند طالبان در پاکستان، اگر ترکیه به این افراطی‌ها اجازه عبور و رفتن به سوریه را دهد آن‌ها به سازمانی تبدیل می‌شوند که نه‌تنها برای غرب، بلکه درنهایت برای خودش هم خطری بزرگ خواهد بود."