به احتمال زیاد در روزهای اخیر نام بازی جدید «پوکمون گو» به گوش‌تان خورده؛ پدیده‌ای که مانند توفانی ناگهانی دنیا را در بر گرفته و به هر طرف نگاه کنید اخباری درباره آن می‌شنوید.
به گزارش گاردین، در ادامه توضیحاتی درباره خود این بازی و اینکه چطور دارد روی زندگی کاربران و تولیدکنندگانش تاثیر می‌گذارید خواهید خواند.
«پوکمون گو» یک بازی رایگان موبایلی بر پایه لوکیشن است که از تکنولوژی واقعیت افزوده (Augmented Reality) استفاده می‌کند. این بازی که توسط نیانتیک (Niantic) تولید و توسط پوکمون کمپانی منتشر شده، از اوایل جولای برای دستگاه‌های آی‌اواس و اندروید بیرون آمد.
این بازی از جی‌پی‌اس و دوربین گوشی‌های موبایل استفاده می‌کند و به بازیکنان اجازه می‌دهد موجودات مجازی به نام «پوکمون‌ها» را پیدا کنند، آن‌ها را بگیرند، با آن‌ها مبارزه کنند و آن‌ها را تعلیم دهند.
این موجودات از طریق دوربین گوشی در پس زمینه لوکیشن‌های حقیقی طوری به نمایش درمی‌آیند که انگار در دنیای واقعی وجود دارند. وقتی این اپلیکیشن را بازی می‌کنید، نقشه‌ای از محیط اطراف بازیکن را نشان می‌دهد که نقطه‌های متفاوت از جمله مجسمه‌ها، ساعت‌های بزرگ و غیره در آن علامت گذاری شده‌اند. وقتی به صورت فیزیکی به یکی از این نقطه‌ها که در بازی با عنوان «پوک استاپ» به آن‌ها اشاره می‌شود سفر کنید، می‌توانید روی نمادی که روی صفحه نمایش داده می‌شود کلیک و آن پوکمون را تصاحب کنید. این بازی رایگان است اما بعضی از امکانات داخل آن قابل خرید هستند. گفته شده یک دستگاه همراه بلوتوث به نام «پوکمون گو پلاس» هم به زودی بیرون داده می شود که وقتی پوکمون ها نزدیک هستند، به کاربران هشدار می دهد.
بارها و رستوران‌های سراسر آمریکا و بریتانیا به تکاپو افتاده‌اند تا از پدیده ای به نام «پوکمون گو» نهایت استفاده را ببرند و تعلیم دهندگان پوکمون‌ها را به مغازه‌های خود بکشانند. رستوران‌دارها به سرعت متوجه پتانسیل این بازی شدند چون بازیکنان اغلب وارد مغازه‌های آن‌ها می‌شوند و دنبال پوکمون بعدی شان می‌گردند. رستوران‌های خوش شانس تر از همین حالا به لوکیشن های کلیدی در این بازی بدل شدند و به عنوان باشگاه های تعلیم پوکمون‌های بازیکنان شناخته می شوند.
با این حال، یک سرمایه گذاری کوچک هم می‌تواند سود بالایی در بر داشته باشد. مثلا وقتی شان بندتی، مدیر پیتزا بار لینیزیو در محله کویینز نیویورک اعلام کرد که در آخر هفته گذشته فروش مغازه‌اش ۷۵ درصد بالا رفته، آن هم در حالیکه تنها ۱۰ دلار خرج جذب کردن چند پوکمون کرده، به شدت خبرساز شد. تام لاتانزیو، صاحب این مغازه به نیویورک پست گفت: «تعداد آدم‌هایی که آمده‌اند خارق العاده است. تمام طول روز از بعد از ظهر گرفته تا عصر مردم به اینجا می‌آیند.»
این اپلیکیشن از زمان انتشارش تا به حال بیش از ۲۵ میلیون بار دانلود شده و تاثیرگذارترین راه جذب مشتریان بالقوه استفاده از «ماژول‌های جذب» است که پوکمون ها را به یک لوکیشن خاص می‌کشاند. یکی از کاربران توییتر حساب کرده که هزینه جذب پوکمون ها برای صاحبان مغازه تنها ۱.۱۷ دلار در ساعت خواهد بود، البته اگر ماژول های شان را تمام طول روز روشن بگذارند.
چند زنجیره ملی از جمله «وافل هاوس» و «آلیو گاردن» هم خود را به جمع پوکمونی ها اضافه کردند و عکس‌هایی از آن ها را در مغازه‌های خود منتشر می‌کنند. روملو آگجوموراتی که یک «تعلیم دهنده پوکمون» است، می گوید وقتی متوجه شد رستوران فایو لیوز در گرین پوینت واقع در بروکلین پر از پوکمون است بسیار خوشحال شد. او به گاردین گفت: «لحظه ای که وارد مغازه شدم افرادی را دیدم که داشتند بازی می‌کردند. حتی کسانی که بیرون منتظر ایستاده بودند هم بازی می کردند.»
البته همه رستوران‌ها از این مسئله خوشحال نیستند. کارمندان رستوران فایو لیوز می‌گویند به «شخصیت‌های کارتونی تقلبی عجیب» برای بازاریابی برای رستوران شان نیازی ندارند. آریان دکاتور، مدیر این رستوران می‌گوید: «چیزی نیست که من اینجا آن را تشویق کنم. ما رستوران پرکاری هستیم. ضرورتا نیازی به انجام این کار نداریم.» او متوجه شده که مردم در حال بازی کردن بیرون رستوران هستند و مشتریان وانمود به بررسی منو می‌کنند، اما در حقیقت بازی را باز گذاشته اند و مدتی بعد هم رستوران را ترک می‌کنند.
کمپانی سازنده این بازی امیدوار است با معرفی کردن لوکیشن های اسپانسرشده، این بازی را حتی انحصاری تر کند. جان هانکه مدیر عامل کمپانی نیانتیک در مصاحبه‌ای با فایننشال تایمز گفته بود این بازی ممکن است لوکیشن های اسپانسرشده ارایه کند. در حال حاضر مدل تجاری اصلی این بازی خرید جاذبه‌هایی است که پوکمون ها را به لوکیشن مورد نظر می کشاند، با این حال هانکه می‌گوید «مدل تجاری ما در نیانتک یک بخش دوم هم دارد که مفهوم لوکیشن‌های اسپانسرشده است. کمپانی‌ها به ما پول می دهند تا بتوانند لوکیشن های رسمی درون این بازی مجازی باشند و امیدوارند با این کار مردم را به آنجا بکشانند.»
این کمپانی ها به ازای هر مشتری ای که از این طریق دریافت می‌کنند و از طریق این اپلیکیشن به لوکیشن شان کشیده می شود، به کمپانی سازنده پول پرداخت می کنند. البته این نخستین باری نیست که نیانتیک از چنین مدل تجاری ای استفاده می کند و در بازی قبلی خود یعنی «ایگرِس» هم برندهایی از جمله دوین رید و جامبا جوس پول خوبی پرداخت کردند تا یکی از لوکیشن های بازی باشند.
اتفاق های عجیب و جالبی که «پوکمون گو» به وجود آوردمدت کمی از انتشار بازی «پوکمون گو» گذشته و تا همین حالا تعداد قابل توجهی از ماجراهای دیوانه وار و تعجب آور از آن شنیده شده است. در سایت تبلیغی کریگزلیست تبلیغاتی تحت عنوان «تعلیم دهندگان پوکمون» منتشر شده که در شهر نیویورک هزینه استفاده از آن چیزی حدود ۲۰ تا ۳۰ دلار در ساعت است.
آرتور که ۲۶ سال دارد و از کودکی عاشق پوکمون بوده، خدمات خود را به قیمت ۲۵ دلار در ساعت ارایه می‌کند. او می‌گوید: «می‌توانم روی گیر انداختن یک نوع خاص از پوکمون برای شما تمرکز کنم. می توانم شما را متمرکز بر تعلیم دادن پوکمون ها کنم و البته تمام تلاشم را خواهم کرد تا یک پوکمون جدید برای تان پیدا کنم تا به مجموعه تان اضافه کنید.»
آیوی سن آیو که یک روزنامه‌نگار و هوادار پوکمون است، تبلیغی تحت نام «تعلیم دهنده حرفه‌ای پوکمون گو» منتشر کرده و خدمات خود را به قیمت ۲۰ دلار در ساعت ارایه می کند: «من در شیفت های یک تا چهار ساعته با اکانت شما در شهر می چرخم و تک تک پوکمون‌هایی که می‌بینم را می گیرم. حتی می‌توانم ساعت به ساعت در حالی که سر کلاس یا کار هستید شما را از هرگونه پیشرفت مطلع کنم و هر اتفاق جالبی که می افتد به شما بگویم.»
داستان جالب دیگر مربوط به «AP Stylebook» که در حقیقت تعیین کننده رسمی گرامر است می شود که اخیرا قوانین نوشتن درباره «پوکمون گو» را اعلام کرد. وبسایت رسمی این بازی، نام آن را با یک اکسان هجی می کند، اما AP Stylebook اعلام کرده که اکسان بالای حرف «e» باید حذف بشود و استفاده از واژه «Pokestop» قابل قبول است. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که AP Stylebook به شدت سخت گیر است و مثلا تنها از روی اول ژوئن همین امسال اجازه داد که کلمه اینترنت بدون حرف «i» بزرگ نوشته بشود.
در آخر هفته ای که گذشت، دختری ۱۹ ساله اهل وایومینگ داشت نزدیک رودخانه ای پوکمون بازی می کرد که یک جنازه پیدا کرد! او که شایلا ویگینز نام دارد، گفت: «سعی داشتم یک پوکمون را از یک منبع طبیعی آب بگیرم. داشتم به سمت پل از کنار ساحل حرکت می کردم که ناگهان چیزی در آب دیدم... باید یک بار دیگر نگاه می کردم تا متوجه بشوم یک جسد است.» حتی اگر مردم جنازه پیدا نکنند، در جاهای ناجور پوکمون های بسیاری پیدا کرده اند؛ مثل پسری که در مراسم سوگواری فردی نشسته بود و متوجه شد یک پوکمون کنار تابوت قرار دارد یا مردی که یک پوکمون را در بیمارستان کنار همسر حامله اش که نزدیک وضع حمل بود پیدا کرد.
البته «پوکمون گو» باعث رخ دادن اتفاق‌های ناگواری هم شده است؛ مثلا مردمی که به خاطر این بازی به جاهایی می‌روند که در حالت عادی وارد آن نمی شوند و به این ترتیب در معرض خطرهای جدید از جمله سرقت قرار می‌گیرند. استفاده از این اپلیکیشن باعث آسیب دیدن چند نفر هم شده، مثلا تا به حال دو نفر از بالای یک صخره در حالیکه دنبال پوکمون‌ها بودند به پایین پرت شدند و نیروهای امداد آن ها را به بیمارستان منتقل کردند. خبر دیگر از این دست هم متعلق به مردی بود که در حال رانندگی بازی می‌کرد و با ماشین خود به یک درخت اصابت کرد!
از سوی دیگر، گروهی از نوجوانان در غارهای ویلت شایر بریتانیا دنبال پوکمون های اعماق زمین بودند که گیر افتادند و به این ترتیب گروهی از متخصصان نجات مردم از معدن و ماموران آتش نشانی به کمک آن ها شتافتند. نه تنها این چهار نوجوان نتوانستند پوکمون‌های شان را پیدا کنند، بلکه سه گروه از ماموران آتش نشانی و دو واحد نجات با طناب آن ها را بیرون آوردند. سخن گوی خدمات نجات و آتش نشانی ویلت شایر گفت: «ما به مردم پیشنهاد می دهیم که بدون اینکه غارها را کاملا بشناسند، نقشه ای همراه داشته باشند و تجربه داشته باشند، وارد آن ها نشوند.»
چطور این بازی به جنگ اضطراب و افسردگی میرودبا بیرون کشیدن گیمرهایی که پشت سیستم‌های شان در خانه می‌نشستند و نور خورشید را نمی دیدند، «پوکمون گو» صنعت گیمینگ را انقلابی کرده است. اما در پیچشی جالب، بعضی از گیمرهایی که از افسردگی و اضطراب رنج می‌برند، در توییتر خود نوشتند که این بازی به آن ها کمک کرده است. لولا فینیکس، بازاریاب دیجیتال ۲۸ ساله که در لندن کار می کند و اتیسم دارد می‌گوید: «اگر با وضعیت های سلامت روانی دست و پنجه نرم می کنید، بعضی مواقع انگیزه پیدا کردن برای بیرون رفتن از خانه می تواند بسیار سخت باشد. چیزی که درباره پوکمون گو دوست دارم این است که من را تشویق کرد بیرون بروم و کارهای بیشتری بکنم. این باعث شد حالم بهتر شود، حتی در تنها پنج روز.»
جسی پاپ ۲۴ ساله اهل ایالت اورگان هم با این بازی کمی از شر اضطراب هایی که داشته خلاص شده و می گوید: «خیلی وقت بود که تا این حد انرژی نداشتم. وقتی پوکمون‌ها وارد شهر می شوند همه اطراف شان جمع می شوند. به محض اینکه آن ها از راه می‌رسند بیش از ۳۰ نفر در محدوده ۵ فوتی آن ها جمع می شوند که همه دارند می خندند، راه می روند و با هم ارتباط برقرار می کنند: مسن ترها، والدین و کودکان‌شان، زوج ها، سگ ها، دانش آموزان دبیرستانی و دانشجویان کالج، افرادی با هویت های جنسی و نژادی متفاوت دور هم جمع می‌شوند.»
پاپ که به چشم دیده غریبه ها برای سلام کردن به یکدیگر از جمله معروف پوکمون یعنی «باید همه شان را گرفت!» استفاده می کنند، در ادامه می گوید: «حرکتکردن و برقراری ارتباط اجتماعی از طریق پوکمون گو که یک ماجراجویی کامل است، به من اجازه می دهند روابط جدید برقرار کنم، تمرین کنم، اکتشاف کنم، یاد بگیرم و خوش بگذرانم.»
پروفسور دنیل فریمن از دانشکده روانشناسی دانشگاه آکسفورد بر این باور است که به منظور ثابت شدن رسمی پتانسیل واقعیت افزوده، باید آزمایش های کلینیکی انجام شود، اما می گوید: «می‌توان از این تکنولوژی طوری استفاده کرد که کاربر غرق در یک فعالیت جالب بشود و به این ترتیب حواسش از خطرات دیگر پرت شود. همچنین می‌توان با استفاده از آن چیزهایی که مدت ها از آن ها می ترسیدید را به مدت زمان کافی به نمایش گذاشت تا به کاهش طبیعی اضطراب با گذر زمان کمک کند. علم روانشاختی درست و واقعیت افزوده را مخلوط کنید و آن وقت یک وسیله درمانی موثر خواهید داشت.»
افزایش نجومی ارزش سهام نینتندوسرمایه گذاران هنوز دارند سعی می کنند از موفقیت جهانی «پوکمون گو» نهایت استفاده را ببرند و این در حالی است که سهام نینتندو در کوتاهترین بازه زمانی به بالاترین میزان خود در شش سال اخیر رسیده است. از پنج شنبه گذشته تا به حال، ارزش سهام این کمپانی گیمینگ ژاپنی ۸۶ درصد افزایش داشت که یعنی تنها در یک هفته، حدود ۱۵ میلیارد دلار (۱۱.۱ میلیارد پوند) به ارزش سهام این کمپانی اضافه شده است!
افزایش ۱۰ درصدی سهام نینتندو در روز جمعه باعث شد این کمپانی از میتسوبیشی، نومورا و فروشنده لباس یونیکلو هم ارزشمندتر بشود. دیوید گیبسون، تحلیلگر کمپانی مک کواری کاپیتال می‌گوید این بازی می‌تواند فروشی ۴ میلیارد دلاری در سال جاری داشته باشد. او اضافه کرد: «وقتی به این نگاه می‌کنید که این بازی چطور در ایالات متحده به یک پدیده اجتماعی تبدیل شده، این ارقام قابل درک می‌شوند، حتی با وجود اینکه هنوز معلوم نیست سود این کمپانی چقدر افزایش خواهد داشت.»
اینکه دقیقا چقدر سود از این بازی مستقیما به نینتندو می‌رسد مشخص نیست چون سود بین چند کمپانی تقسیم خواهد شد. این کمپانی ها شامل اپل و گوگل هم می شوندکه از طریق استورهای خود سهمی از آن را دریافت خواهند کرد. نیانتیک که توسعه دهنده و توزیع کننده این بازی است هم بخشی از سود را دریافت می کند. نینتندو هم سود می کند چون صاحب حدود یک سوم از سهام کمپانی پوکمون و همچنین بخشی از نیانتیک است.
«پوکمون گو» از روز جمعه در ایتالیا، اسپانیا و پرتغال هم به راه افتاد. این بازی ابتدا در ایالات متحده، استرالیا و نیوزیلند کار خود را شروع کرد و از هفته گذشته وارد بریتانیا و آلمان هم شد. این بازی در مجموع در ۲۶ کشور قابل دسترس است که به غیر از کشورهای اشاره شده، لیست کامل دیگر کشورها به این شرح است: اتریش، بلژیک، بلغارستان، کرواسی، قبرس، جمهوری چک، دانمارک، استونی، فنلاند، یونان، گرینلند، مجارستان، ایسلند، ایرلند، لاتویا، لیتوانی، لوگزامبورگ، مالت، هلند، نروژ، لهستان، رومانی، اسلوواکی، اسلوونی، سوئد و سوییس. نکته قابل توجه دیگر این است که با گذشت تنها هفت روز از زمان انتشار بازی در ایالات متحده، استرالیا و نیوزیلند، «پوکمون گو» توانست از تعداد ۶۵ میلیون کاربر توییتر عبور کند و اپلیکیشن محبوب تیندر را هم پشت سر بگذارد.
تعداد بالای کاربران و پایین آمدن سرور بازی در اروپا و آمریکاچندی پیش در حالیکه تعداد کاربران «پوکمون گو» به صورتی نجومی بالا رفت، سرورهای این بازی در سراسر اروپا و ایالات متحده از کار افتادند. در این هفته هوا خیلی خوب بود و از آنجا که این بازی نیازمند نقل مکان فیزیکی است، بازیکنان ۲۶ کشور مختلف از هوای خوب نهایت استفاده را بردند و بیرون رفتند تا موجودات پوکمون را شکار کنند.
نیانتیک در تایید عدم دسترسی به بازی برای بعضی کاربران گفت: «به خاطر تعداد فوق العاده دانلودهای پوکمون گو، بعضی از بازیکنان در برقراری ارتباط با سرورها به مشکل خوردند. نگران نباشید، تیم ما مشغول کار است!». در عین حال، یک گروه هکری به نام پودل کُر (PoodleCorp) مسئولیت پایین آوردن سرورها را بر عهده گرفت.
