پرواززدگی یا جت لگ (Jet lag) حالتی است که در آن تنظیم خواب فرد پس از پروازی طولانی و به علت اختلاف ساعت مبدأ با مقصد پرواز به هم می‌ریزد. هیچ چیزی بدتر از پرواززدگی بعد از یک سفر چندروزه‌ی لذت‌بخش به یکی از مقاصد گردشگری محبوب دنیا نیست.
به گزارش کجارو و به نقل از تریل لیست، علائم پرواززدگی بسیار ناخوشایند هستند به حدی که می‌توانند یک سفر عالی را به تجربه‌ای تلخ تبدیل کنند. خواب‌آلودگی هنگام ظهر، بی‌خوابی در نیمه شب، عدم تمرکز کافی، مشکلات عصبی و همچنین مشکلاتی در معده بر اثر پرواززدگی به وجود می‌آیند. پس ضروری است تا پیش از سفر نکاتی درباره‌ی مقابله با این بیماری یاد بگیریم.
بیشتر در معرض نور قرار بگیرید
جت لگ زمانی اتفاق می‌افتد که ساعت زیستی بدن شما با برنامه‌ی روزانه‌ی شما در شرایط عادی هماهنگ است نه با محل اقامت فعلی‌تان. به همین دلیل است که در ساعات بیداری و کار و تلاش در مقصد، شما خواب‌آلود هستید و در ساعات خواب و استراحت شبانه بی‌خوابی به سرتان می‌زند و اطراف هتل پرسه می‌زنید.
قرار گرفتن در معرض نور یک روش کلیدی و مهم برای مقابله با پرواززدگی و هماهنگ سازی ساعت زیستی بدن با شرایط فعلی است. اما باید اطمینان حاصل کنید که در زمان درستی از روز در معرض نور قرار بگیرید.
شب قبل از پرواز، خوب بخوابید
این رویه‌ای است که شب قبل از پرواز باید از آن اجتناب کنید: از سرکار که بر می‌گردید با عجله شام می‌خورید و وسایل مورد نیازتان را اطراف خود می‌چینید و شروع به چپاندن آنها در چمدان می‌کنید. به چند دلیل نباید این کار را انجام دهید:
۱. در این شرایط ممکن است برخی از وسایل ضروری خود را فراموش کنید.
۲. دیر از خواب بیدار می‌شوید و همین مسئله سبب افزایش استرس شما می‌شود. استرس مشکلات بعدی را نیز برایتان به همراه می‌آورد، مشکلاتی که متخصصان آن را On-Call Effect می‌نامند. دائم نگران هستید که شاید کاری را ناتمام گذاشته باشید یا هر لحظه منتظرید که تلفن زنگ بزند.
پس بهتر است وسایلتان را از قبل جمع‌آوری و مرتب کنید و با آرامش خیال بخوابید.
به محض بلند شدن هواپیما، ساعتتان را تنظیم کنید
این نکته در واقع یک حقه‌ی کوچک ذهنی است و البته بد نیست بدانید که ۹۰ درصد مشکل مربوط به جت‌لگ، ذهنی است. بیشتر مسافران اذعان می‌کنند که دانستن زمان صحیح در طی سفر به آنها کمک می‌کند که راحت‌تر و سریع‌تر خودشان را با شرایط وفق بدهند.
هنگام پرواز از مصرف نوشیدنی‌های الکلی اجتناب کنید
شاید مصرف این نوشیدنی‌ها به شما کمک کند که بهتر بخوابید اما تاثیرات ناخوشایند بعدی آن ارزش این خواب آسوده را ندارد. زمانی که به مقصد می‌رسید و از هواپیما پیاده می‌شوید احساس بدی خواهید داشت و البته ارتفاع زیاد نیز این اثرات ناخوشایند را تشدید می‌کند و عوارضی چون کم آبی بدن، سرگیجه و حالت تهوع را به دنبال دارد. بهترین انتخاب برای نوشیدن در هواپیما، آب است. با نوشیدن آب، صبح که در مقصد از هواپیما پیاده می‌شوید سردرد و سرگیجه ندارید و سرحال و پرنشاط از سفر خود لذت خواهید برد.
در هواپیما بخوابید اگر ...
اگر زمانی که به مقصد می‌رسید، روز است، سعی کنید میزان خواب خود را در طول پرواز افزایش دهید. شاید مجبور شوید از شام ارائه شده در هواپیما صرف نظر کنید، چرا که اگر دیرتر از زمان همیشگی شام خوردن‌تان سرو شود، موجب اختلال در خوابتان می‌شود.
در هواپیما بیدار بمانید اگر...
اگر زمانی که به مقصد می‌رسید شب است، بهتر است که در طول پرواز نخوابید. شاید برای شما سخت باشد که در هواپیما بیدار بمانید اما بهتر است سر خود را با چیزی گرم کنید تا هنگام پیاده شدن در مقصد با مشکل جت‌لگ مواجه نشوید.
به محض رسیدن، چرت نزنید
شاید این کار بسیار سخت باشد. اما اگر عادت به چرت روزانه ندارید، بهتر است که بلافاصله بعد از نشستن هواپیما و رسیدن به هتل چند ساعت نخوابید. متخصصان توصیه می‌کنند که خواب خود را حداقل تا ساعت ده شب به وقت محلی، به تاخیر بیاندازید تا ساعت زیستی بدنتان با شرایط هماهنگ شود. چرت زدن هنگام روز باعث می‌شود که شب نتوانید به راحتی بخوابید. پس سعی کنید بیدار بمانید و خود را با ساعت جدید وفق بدهید.
قدم بزنید
سفر کردن چیزی جز تجربه‌ی مکان‌ها و شرایط جدید نیست. پس، از فرصت استفاده کنید و به محض رسیدن به مقصد گشت و گذارتان را شروع کنید. متخصصان معتقد هستند که نور روز بهترین محرک برای تنظیم ساعت درونی بدن است. پس همه‌ی انرژی خود را جمع کنید و برای قدم زدن، امتحان کردن غذاهای خیابانی و گپ زدن با اهالی شهر گشتی در اطراف بزنید. انرژی آنها به شما کمک می‌کند که کمتر احساس ناخوشایند داشته باشید و بتوانید با خستگی پرواز کنار بیایید تا زمان خواب فرا برسد. نور خورشید نیز انرژی شما را افزایش خواهد داد.
آب بنوشید
یکی دیگر از نکاتی باید همواره مورد توجه قرار دهید نوشیدن آب است به خصوص زمانی که از بین مناطق زمانی در حال عبور هستید. علائم جت‌لگ از جمله سردرد، تهوع و سرگیجه بسیار به علائم کاهش آب بدن شبیه هستند. نرسیدن آب کافی به بدن، این علائم را تشدید می‌کند. زمانی که با کمبود آب مواجه شوید، بیشتر احساس خواب‌آلودگی می‌کنید و در صورتی که بخوابید با سردرد از خواب بیدار می‌شوید.
ملاتونین (melatonin) مصرف کنید
در کنار روش‌های ساده‌ای که برای مقابله با جت‌لگ وجود دارد و به بعضی از آنها اشاره کردیم، مصرف مقدار کمی ملاتونین می‌تواند به شما کمک کند تا ساعت زیستی بدنتان را تنظیم کنید. ملاتونین هورمونی است که در بدن ساخته می‌شود و کار آن کمک به تنظیم چرخه‌ی خواب است. چند ساعت قبل از شروع حالت خواب‌آلودگی مقداری از این دارو مصرف کنید تا هم زودتر به خواب بروید و هم زودتر بیدار شوید.
نکته‌ی بسیار مهم:
قبل از مصرف هر دارویی حتماً با پزشک خود مشورت کنید و خودسرانه دارو مصرف نکنید.
اگر این روش‌ها جواب نداد، یک کتاب نه چندان جالب بخوانید!
شاید پیشنهاد خواندن کتاب نه چندان جالب، کمی عجیب به نظر برسد. اما اگر می‌خواهید بخوابید و خوابتان نمی‌برد این یک حقه‌ی ذهنی است که به کمک شما می‌آید. کتابی را از میز اتاق هتل یا هر جای دیگر پیدا کنید و شروع به مطالعه کنید. اگر کتاب برایتان جالب باشد که از خواندن آن لذت می‌برید اما اگر جالب هم نباشد بعد از مدتی مطالعه خسته می‌شوید و به خواب می‌روید.
