نالیدن بدون بالیدن نتیجه‌ای نخواهد داشت

حجت‌الاسلام حمید‌زاده معتقد است آسیب‌هایی در برخی از عزاداری‌ها وجود دارد که باید زدوده شود. وی همچنین معتقد است که امام حسین(ع) تجسم یک مکتب است و برای حسینی‌ شدن، نالیدن بدون بالیدن نتیجه‌ای نخواهد داشت.

حجت‌الاسلام و المسلمین اکبر حمید‌زاده‌گیوی، نویسنده کتاب «علم و حکمت در اسلام و سیره‌ نبوی» است.

حمید‌زاده معتقد است فرایند عزاداری‌های عاشورایی آسیب‌هایی دارد که باید زدوده شود. همچنین وی بر آن است که نباید عاشورا و ارزش‌های دینی را در مقابل اموری مانند فوتبال گذاشت. در ادامه او معتقد است که باید برای حسینی شدن او را بشناسیم و به نظر او رسیدن به مراتب کمال انسانی در ابعاد مختلف آن به معنای حسینی شدن است. در پایان حمیدزاده به کوتاهی از تاثیرات عرفانی واقعه عاشورا سخن به میان می‌آورد.

در ادامه مشروح گفت‌وگوی حجت‌الاسلام حمیدزاده را ملاحظه می‌کنید.

حمید‌زاده در پاسخ به این پرسش که آیا بهره‌برداری از ایام محرم روال صحیحی دارد؟ گفت: ما مخصوصا در این چند دهه اخیر دچار آسیب‌های خاصی در موضوع عزاداری شده‌ایم. اولا اشعار سست‌بنیادی وجود دارد که متاسفانه در بسیاری از موارد بر زبان ذاکرین و مداحان جاری می‌شود و حتی خود مردم عزادار از آن‌ها به «نوحه‌های لوس‌ آنجلسی» تعبیر می‌کنند. این یکی از آسیب‌های موجود در بهره‌وری از آهنگ‌های خارج از کشور برای شکل دادن به نوحه‌‎ها و مراثی عزاداری است.

وی ادامه داد: اگر شما به شبکه‌های مجازی رجوع کنید نمونه‌های آشکاری از این نوحه‌ها را ملاحظه می‌کنید. دومین آسیب پرداختن به روضه‌هایی است که اصل و نسبی ندارد. برای مثال در رابطه با حضرت علی‌اصغر، حضرت علی‌اکبر، حضرت قاسم و مسائلی مانند عروسی حضرت قاسم در نصف روز عاشورا روضه‌هایی وجود دارد. مثال دیگر این است که گفته می‌شود یزیدیان آمدند و بدن علی‌اصغر را از زیر خاک در آوردند و و بر نیزه کردند که من خودم امروز متاسفانه آن را از رسانه‌ای می‌شنیدم. مطالب سخیف دیگری نسبت به اهل بیت‌(ع) بیان می‌شود که طبیعتا از خطرات جدی پیش روی ماست که ارزش‌ها و اعتبارات عاشورا و تاسوعا و محرم و صفر را تهدید می‌کند.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: در این رابطه شاید یکی از کتاب‌هایی که باید به آن اهمیت داده شود، حماسه حسینی استاد شهید آیت‌الله مطهری و بازشناسی تحریفات عاشوراست که می‌توان در این خصوص به این کتاب مراجعه کرد.

حیمد‌زاده تصریح کرد: در رابطه با بازی فوتبال ایران و کره حرکتی آغاز شد. متولیان امر باید این بازی را به گونه‌ای مدیریت بکنند که تبدیل به نوعی عزاداری سنگین و متین و توام به ادب و احترام به ابی‌عبدالله بشود. فوتبال نه گناه صغیره و نه گناه کبیره و نه حرمت‌شکنی است، اما اگر مدیران مدیریت داشته باشند، می‌توانند از همین بازی فوتبال که هزاران جوان عاشق و شیفته ورزش می‌آیند و در ورزشگاه جمع می‌شوند، به نفع پیام عاشورا استفاده کنند.

وی افزود: دسته‌جات، هیئات و عزاداری‌ها متعلق به جوانان است و در عزاداری سید‌الشهدا(ع) حد و مرزی وجود ندارد و حتی برخی که در فرایض‌شان کوتاهی‌هایی دارند هم می‌توانند شرکت کنند. ما به جای اینکه بیاییم و از این فرصت که ده‌ها هزار نفر در ورزشگاه آزادی حاضر می‌شوند استفاده کنیم و عزاداری‌ای به شکل سنگین و مدیریت شده با صحبت‌هایی موجز و مختصر و متقن و مداحی‌ای که از نظر استواری شعر و طرح مطالب در سطح جهانی قابل پخش باشد استفاده کنیم، فوتبال را در مقابل عزاداری امام حسین(ع) و عاشورا قرار می‌دهیم.

نویسنده کتاب «علم و حکمت در اسلام و سیره‌ نبوی»، تصریح کرد: ضمن اینکه ایام عاشورا و تاسوعاست می‌توان با برنامه‌های مناسب به سادگی نام و یاد سیدالشهدا(ع) را در این اجتماع گرامی داشت. ضمن اینکه بازی فوتبال نه برخوردی با سیدالشهدا و نه با دین دارد و متاسفانه این افراد احساساتی و نابخردی هستند که می‌آیند و چنین تقابلی را ایجاد می‌کنند. این کار بسیاری از جوانان علاقه‌مند با فوتبال را ناراضی می‌کند و در مقابل ارزش‌های دینی قرار می‌دهد. بنابراین قرار دادن فوتبال در مقابل ارزش‌های دینی، حرکتی نپخته و برخاسته از نفهمی و دین‌نشناسی است.

وی افزود: اگر ما بتوانیم از عقلانیت در این رابطه‌ها استفاده کنیم، می‌توانیم عاشورا را بهتر به جوانان شیفته فوتبال هم ارائه کنیم. ضمن اینکه بالاخره کشوری از کشورهای دنیا بازیکنانش را به اینجا می‌فرستد و طبیعتا جمعی از میهمانان خارجی هم در این ورزشگاه هستند، ما باید به دور از خرافه و پندارهای ناصواب و با عقلانیت یک عزاداری معقول و پذیرفته شده را در مقام ادب به پیشگاه شخصیتی که در بلندای قله ادب و آزادگی ایستاده است، نشان بدهیم.

حمیدزاده در پاسخ به این پرسش که روح عاشورا و حرکت امام حسین(ع) چه بوده است و امروز چگونه باید حسینی باشیم، گفت: بدیهی است که حسین(ع) یک کلمه و اسم نیست، حسین ترجمان یک مکتب است با همه ابعاد و جهات گسترده و به وسعت جان انسان‌های خداباور. وقتی ما از حسین و عاشورا صحبت می‌کنیم، از مکتب پویا و بالنده‌ای که با وجود سو استفاده‌های بعضی از دوستان نادان و دشمنی‌های گسترده دشمنان بیش از چهارده و پانزده قرن فعال بوده است سخن به میان می‌آوریم که بیانگر ریشه‌دار بودن این حرکت در وحی و اراده و مشیت خداست.

وی تصریح کرد:‌ بنابراین وقتی بنا داریم و می‌خواهیم که حسینی به معنای واقعی کلمه باشیم باید به سراغ این برویم که حسین چه ویژگی‌هایی داشت. ویژگی‌های فردیش چه بود؟ با اصحاب، خانواده، دشمنان و ... چگونه رفتار می‌کرد؟

نویسنده کتاب «علم و حکمت در اسلام و سیره‌ نبوی»، افزود: امام حسین در میدان جنگ و پیش از آغاز نبرد منطق داشت و اهل سخن بود. شما ببینید از مدینه تا مکه و از آنجا تا عراق، ده‌ها سخن در تاریخ از ایشان ضبط شده است و این نشان می‌دهد که گفتمان ابی‌عبدالله و گفت‌وگوهای امام حسین(ع) همچنان پیش درآمدی برای این بود که بتواند تاثیر خود را در روند سیاسی جامعه بگذارد و فساد بزرگ یعنی میدریت فاسد یزید را از اریکه قدرت پایین بکشد.

حمید‌زاده ادامه داد: ما وقتی به شخصیت و اندیشه امام حسین(ع) نگاه می‌کنیم، زیبایی‌های قرآن، اخلاق و اسلام را می‌بینیم در همین راستاست که در وصیت‌نامه اش دارد که هدف مهم خود را اصلاح طلبی در گستره جمهور و امت پیغمبر بزرگوار عنوان می‌کند. برای اینکه دیگران آمده بودند و همه چیز را به فساد کشیده بودند و آن کلمه‌ای که در مقابل فساد است صلاح است و کسی که در مقابل مفسدی چون یزید می‌تواند مجدد رنگ الهی به سرنوشت امت الهی بزند، امام حسین(ع) است.

وی با بیان اینکه امام حسین(ع) می‌گوید من برای اصلاحات در درون جامعه اسلامی آمده‌ام،‌ گفت: بعد هم امر به معروف و نهی از منکر را ‌آورده و مطرح می‌کند، زیرا در هر اصلاحاتی امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد، شما اگر بخواهید در محیط کاری‌تان تحولی ایجاد کنید، بالاخره امر و نهی باید داشته باشید و دستوراتی بدهید. از این رو امر به معروف و نهی از منکر در جریان اصلاح‌طلبی سیدالشهدا نیز مطرح می‌شود.

نویسنده کتاب «علم و حکمت در اسلام و سیره‌ نبوی»، تصریح کرد: ما اگر واقعا دنبال این هستیم که حسینی باشیم، باید ادب، اخلاق، امانت‌داری حسینی، احترام به حقوق دیگران و حتی احترام به حقوق دشمنان، احترام در درون جبهه توحید و خارج از آن را رعایت کنیم.

وی افزود: توجه کنیم که امام حسین(ع) یک کپی برابر با اصل در رابطه با ارائه طریق وحیانیت رسول اکرم(ص) است و در واقع امام در نگاه شیعی همان مسئولیتی را دارد که پیامبر دارد، با این تفاوت که به امام وحی نمی‌شود. بنابراین اگر بخواهیم یک الگوی درستی از سید‌الشهدا و محرم و صفر بگیریم، رسیدن به مراتب کمال انسانی در ابعاد مختلف آن است و این گونه است که می‌توان امام حسین(ع) را زنده نگاه داشت و الا صرف شعار که مبتنی بر شعور نباشد و صرف نالیدن که مقدمه بالیدن نباشد و صرف سوختن که در دلش ساختن نباشد و عشق ورزیدنی بدون تعهد و عمل، ما را در مسیر حسینی‌شدن قرار نخواهد داد.

حمید‌زاده در پاسخ به این پرسش که ارزیابی شما در خصوص ارتباط امام حسین(ع) و عرفان چیست؟ گفت: یقینا وجود مقدس امام حسین(ع) در عرصه‌ای که گام برداشت، ضمن اینکه عقلانی و وحیانی بود، اشراقی و عرفانی نیز بود و تجلیات عرفانی در عرصه عاشورای سید الشهدا بحث جامع و گسترده‌ای می‌طلبد.

وی در پایان گفت: اینکه ملاحظه می‌کنید که حضرت زینب(س) ظهر عاشورا با حضرت زینب(س) شب عاشورا متفاوت است و در واقع دختر امیرالمومنین و خواهر ابی‌عبدالله(ع) به گونه‌ای در فضای عاشورا دگرگون می‌شود که می‌تواند قافله‌سالاری کاروان اسرا را داشته باشد. قطعا این تاثیرگذاری عرفان عاشورا و معرفت‌شناسی عاشورای حسینی در حضرت زینب(س) و دیگر اسرا بوده است.

منبع: ایکنا