درگیری و گریز در «جنگل»!

فرانسه، عملیات تخلیه کمپ «کاله» (جنگل) و انتقال پناهجویان آن را با حضور بیش از ۱۲۰۰ پلیس و نیروی محلی آغاز کرده است. اردوگاه کاله در نزدیکی بندر کاله فرانسه قرار دارد و نزدیک به تونلی است که فرانسه را به بریتانیا وصل می‌کند. پناهجویان در ٦٠ اتوبوس دولتی، این شهر بندری شمالی را ترک کردند. آنها را به اقامتگاه‌های دیگری در کشور فرانسه انتقال می‌دهند. صف مردمی که وسایل اندک خود را حمل می‌کنند، پیش از سپیده‌دم آغاز شد.

به محض باز شدن دروازه‌ها، مردم به سمت انبارها سرازیر شدند، بدون آن‌که بدانند قرار است آنها را به کجا ببرند؛ فقط به آنها هشدار داده بودند که باید این مکان را ترک کنند، در غیراین‌صورت، خطر دستگیری و اخراج از کشور را به جان بخرند.  درحالی‌که دفترخانه این کمپ، تأیید کرده است که انتقال کودکان آسیب‌پذیر به بریتانیا، موقتا متوقف شده، ظاهرا به درخواست مقامات فرانسه، این اردوگاه درحال تخریب است.

حدود ٧‌هزار مهاجر در این اردوگاه زندگی می‌کنند که به اغلب آنها امکان زندگی در اردوگاه‌های دیگر در سایر نقاط فرانسه داده خواهد شد. اما این نگرانی وجود دارد که بسیاری از آنان این پیشنهاد را قبول نکنند چون قصد دارند خود را به خاک بریتانیا برسانند. روند تخلیه، با آرامش و نظم آغاز شد، بر خلاف آخر هفته که درگیری‌های خشونت‌آمیزی میان پناهندگان داخل کمپ و پلیس بوجود آمد و ساکنان کمپ، به پلیس ضد شورش فرانسه، سنگ پرتاب کردند و نیروهای پلیس نیز، رفتار آنها را با پرتاب گاز اشک‌آور تلافی کرد. پیشتر هزاران نسخه از یک اطلاعیه در این منطقه پخش شده بود که به ساکنان هشدار می‌داد پیش از آن‌که اردوگاه با بولدوزر خراب شود، آن را ترک کنند.

در طول صبح که چندین اتوبوس حامل پناهجویان، این کمپ را ترک کردند، کامیون‌های پلیس و ماشین‌های آتش‌نشانی در محیط قرار داشتند. اتوبوس‌ها، پناهجویان را برای اسکان به مناطق دیگر فرانسه بردند. ١٠ اتوبوس، ساعت ٩ صبح به وقت محلی، کمپ را به سمت مقصد‌هایی مثل پاریس، لیون و مارسی ترک کردند.  به گزارش خبرگزاری فرانسه، اولین اتوبوس، حامل ٥٠ سودانی بود که ساعت ٤٥: ٠٨ آن‌جا را ترک کرد و به سمت  منطقه بورگاندی حرکت کرد. تخلیه و از بین بردن این کمپ درحالی آغاز شده که نگرانی‌هایی در مورد ایمنی هزاران کودک و افراد بزرگسال آسیب‌پذیر که در آن‌جا زندگی می‌کنند، وجود دارد. به نظر می‌رسد که کودکان بدون همراه، تنها گروهی باشند که در کاله می‌مانند، جایی که قرار است این کودکان را به آن‌جا منتقل کنند، منطقه امنی است که پیش‌تر در آن‌جا افراد بزرگسال، ساکن بودند.

هدف فرانسه، تخلیه ٣هزار بزرگسال و کودک از مرکز طی عملیاتی ٣ روزه جهت بستن این کمپ است. هدف آنها این است که در مجموع، ١٠‌هزار مهاجر را به مراکز تخصصی اقامت بفرستند، یعنی جایی که پروسه رسمی پذیرش و ثبت‌نام در آن‌جا صورت می‌گیرد.

 «ژان مارک پوسسوآ» مدیر اجرایی بندر کاله، عملیات دوشنبه را «D-Day» (روز عملیات بزرگ) و خود را «مردی بسیار خوشحال» نامیده است. بسیاری از کسانی که در صف انتقال از کاله حضور دارند، از کشورهای سودان و اریتره به این‌جا آمده‌اند. به محض آن‌که افسران پلیس، دروازه‌ها را باز کردند، مردم، به ٤ صف – شامل بزرگسالان، خانواده‌ها، کودکان، و افراد آسیب‌پذیر یا معلول هدایت می‌شدند و در آنجا، مچ‌بندهایی به دستشان بسته می‌شد.

بسیاری از آنها از ترک این اردوگاه، خشنود بودند. در میان آنها، محمد ٢٣ ساله از اریتره به گاردین گفته است: «این کمپ بسیار کثیف و خطرناک است». او که برای ٣ ماه در این کمپ حضور داشته می‌گوید که بارها برای رسیدن به فرانسه به‌عنوان پناهجو، تلاش کرده است. «اثر انگشت من در ایتالیا گرفته شد و به هرکجا که در اروپا بروم، به من می‌گویند که باید براساس مقررات دابلین، به ایتالیا بازگردی. حالا برای نخستین‌بار است که می‌گویند اثر انگشت‌ها مهم نیست و ما می‌توانیم به‌عنوان پناهنده، دوباره اقدام کنیم.

من از این بابت خوشحالم.»یوسف ٣٥ ساله که از سودان به این‌جا آمده و ٣ ماه را در کمپ کاله به‌سر برده است، امید دارد که بتواند در فرانسه بماند. او می‌گوید که نمی‌داند درنهایت مسیر زندگی‌اش به کجا ختم خواهد شد: «سرنوشت به نحوی است که انگار چشمانم را می‌بندم و انگشتم را روی نقشه می‌گذارم».

با این حال، او خوشبین است:   «من می‌خواهم که زندگی جدیدی را آغاز کنم، و مطمئنم که فرانسه، امنیت من را تأمین می‌کند». او روزی دوست داشت که به بریتانیا برود، اما «آن آرزو در این‌جا مُرد و دفن شد. آن مسیر، حالا بسته شده است». ساعت‌ها پیش از تخلیه پناهگاه، بعضی از افراد هنوز به این امید بودند که بتوانند خود را به بریتانیا برسانند.

«دیدیه لِش»، رئیس اداره مهاجرت فرانسه می‌گوید: «ما همچنان درحال متقاعد کردن بسیاری از افراد هستیم تا شرایط خود را بپذیرند و از آرزوی رسیدن به بریتانیا، دست بکشند».بعضی از افراد نیز نگران هستند که اگر از کاله بروند، دیگر نمی‌توانند به خانواده خود در بریتانیا ملحق شوند. تافسو، ٤٨ ساله، یک نجار از اریتره است. همسر او و دو فرزندش در لندن هستند.

تافسو دختری ٩ ساله دارد که هیچ‌گاه او را ندیده است:   «من نمی‌دانم که آینده چه چیزی برایمان به ارمغان می‌آورد. من می‌خواهم شرایطم را به مسئولان توضیح دهم، اما کسی صدای من را نمی‌شنود و به حرف من گوش نمی‌کند». نگرانی‌ها از سرنوشت ١٣٠٠ کودک در کمپ کاله، همچنان وجود دارد. «ایوت کوپر» رئیس کمیته مسکن می‌گوید که خطر قاچاقچیان انسان برای کودکان در این کمپ، وجود دارد: «این همان چیزی است که نگران‌کننده است، چراکه می‌دانیم با آغاز پاکسازی، خطر ناپدید شدن بسیاری از کودکان و نوجوانان  وجود دارد».

بریتانیا قبول کرده که حدود ۱۳۰۰ کودک بدون همراه را بپذیرد. برای افراد زیر سن قانونی که بستگانی در بریتانیا ندارند و وضع آسیب‌پذیری دارند هم یک روند ثبت‌نام جداگانه وجود خواهد داشت. در هفته گذشته، حدود ٢٠٠ کودک از کاله به بریتانیا آورده شدند، که این تعداد، براساس آمارها، تقریبا ١٥‌درصد کل کودکان پناهجو در کاله است. شک و تردید‌هایی در مورد سن بعضی از کودکان وارد شده به بریتانیا وجود داشته است. طبق قوانین اتحادیه اروپا، درخواست پناهندگی افراد باید در نخستین کشور امنی که می‌رسند انجام شود؛ ولی افراد زیر ۱۸‌سال می‌توانند درخواست پناهندگی‌شان را به کشوری دیگر منتقل کنند اگر کسی از بستگانشان در آن کشور زندگی کند.

یک متمم قانون مهاجرت بریتانیا، دولت را موظف می‌کند که انتقال کودکان و نوجوانان پناهنده بدون‌همراه از اروپا به داخل بریتانیا را میسر کند.

«رابرت گودویل» وزیر مهاجرت در بیانیه‌ای گفته است که دولت بریتانیا، متعهد به حراست و حفاظت کودکان در کاله و انتقال «تمام کودکان با سن قانونی» در اولین فرصت ممکن به بریتانیا است. او گفته است: «ما با شرکای فرانسوی خود به‌شدت درحال همکاری هستیم و اولویت ضروری ما این است که از ایمنی و امنیت محل زندگی کسانی که طی عملیات تخلیه، درکمپ کاله می‌مانند، مطمئن شویم.

مقامات بریتانیا به شناسایی افراد واجد صلاحیت برای آمدن به این کشور، ادامه می‌دهند.» براساس داده‌های پروژه حقوق پناهندگان، تقریبا دو سوم افراد مورد پژوهش در کمپ گفته‌اند که نمی‌خواهند به اقامتگاه‌های دیگری در فرانسه بروند، درحالی‌که یک سوم از این افراد، همچنان مایل به ادامه تلاش برای رسیدن به بریتانیا هستند. تعداد ساکنان رسمی این اردوگاه ۷‌هزار نفر است اما گروه‌های خیریه تعداد آنها را نزدیک به ۱۰‌هزار نفر می‌دانند. بیشتر ساکنان این اردوگاه را مهاجرانی از خاور میانه، آفریقا و افغانستان تشکیل می‌دهند.

پناهجویان را به کجا می‌برند؟
٦٠ اتوبوس قرار است که مهاجران را به ١٦٤ مرکز پذیرش در فرانسه ببرد. این مراکز اسکان، که قرار است موقتی باشند، هرکدام بین ٤٠ تا ٥٠ نفر را برای مدت ٤ ماه تا زمانی که پرونده پناهندگی آنها بررسی شود، در خود جای می‌دهند. کسانی که شرایط پناهندگی را نداشته باشند، به کشورهای خود، فرستاده می‌شوند.

چرا کمپ را تخریب می‌کنند؟
شاید مهم‌ترین دلیل تخریب این کمپ، نزدیکی آن به مسیر ورود به بریتانیا باشد که بسیاری تلاش می‌کنند به صورت قاچاقی خود را به بریتانیا برسانند. «برنارد کازانوو»، وزیر کشور فرانسه، می‌گوید قصد بر این است وضع شهر کاله را بهبود ببخشیم که گفته می‌شود از شرایط اقتصادی و امنیتی جدی، رنج می‌برد. چراکه به خاطر وجود کمپ و تلاش‌های روزانه پناهجویان برای فرار قاچاقی به بریتانیا از طریق قایم شدن در کامیون‌ها که در بعضی موارد به خشونت با راننده کامیون منتهی می‌شود، این شرایط بوجود آمده است. شرایط بهداشتی و عدم امنیت در میان پناهجویان نیز دلیل دیگر بسته شدن این کمپ است.
 
آیا فرانسه پیش‌تر هم اقدام به تخریب این کمپ کرده بود؟
بله، در ماه فوریه و مارس، مقامات، دستور به تخریب منطقه بزرگی از بخش‌های جنوبی کمپ کاله دادند و این اتفاق افتاد. آنها گفتند که هدفشان کاهش تعداد مهاجران در این کمپ است. در آن زمان نیز، مانند هفته گذشته، پلیس و پناهندگان ساکن در این کمپ با یکدیگر درگیر شدند. پناهندگان به طرف پلیس سنگ پرتاب کردند و  پلیس نیز، از گاز اشک‌آور استفاده کرد و بعضی از پناهگاه‌ها را آتش زد.

با این حال، تعداد پناهجویان در این کمپ، به بیشترین رقم خود در همه زمان‌ها رسید. حدود ١٠‌هزار نفر، مشکل جمعیت را تشدید کردند و بسیاری از افراد نیز به محوطه اطراف کمپ رفتند و در آن‌جا ساکن شدند. کاله در شمال فرانسه از مدت‌ها پیش به محل اسکان موقت هزاران آواره و مهاجر عمدتا از افغانستان، سودان و عراق تبدیل شده است که منتظر فرصتی هستند تا خود را از مسیر دریا یا تونل «مانش» و کامیون‌هایی که از آن می‌گذرند، به انگلیس برسانند.