معاون وزیر امور خارجه ایران معتقد است سعودی‌ها و رژیم صهیونیستی بیشترین تلاش را کردند تا مذاکرات به نتیجه نرسد و بعد از برجام احساس کردند که کاملا بازی را باختند و اگر برجام باعث ایجاد فضای جدیدی برای ایران شود، به معنی این است که فضا برای آنها منفی و محدود می‌شود.
معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه با بیان اینکه اقدامات عربستان و اسرائیل فضا را مسموم کرد و الان فضای دیگری را نسبت به آنچه بعد از توافق در منطقه شاهد بودیم می‌بینیم، ابراز کرد: «آنها سعی دارند ایران‌هراسی را که با برجام از بین رفت احیا کنند، اما قطعا این اقدام‌ها شکست خورده و در نهایت روشن می‌شود که چه کسی در جهت ثبات در منطقه حرکت میکند و چه کشوری در جهت بی‌ثباتی.»
او همچنین درخصوص توافق هسته‌ای نیز می‌گوید که هیچ‌چیزی برای پنهان کردن نداشتیم و تمام مسائل مربوط به برجام با مشورت نهادهای داخلی اعم از مجلس و رهبری انجام گرفت و تمام جزئیات نیز در اختیار آنها قرار گرفته است.
مجید تخت‌روانچی مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران در گفتوگو با «ایلنا» میوه اجرای برجام را رفع تحریم‌ها می‌داند و می‌گوید: «اگر نتوانیم این میوه را بچینیم، توافق موفقیت‌آمیز اجرا نشده است اما این کار زمان می‌برد. فضای منفی بین‌المللی باید بشکند. البته الان هم این فضا به نظر ما تاحدودی شکسته شده است؛ اینکه بانک‌ها به غیر از بانک‌های بزرگ وارد تعاملات با ایران شده‌اند ناشی از شکسته شدن همین فضای بین‌المللی است.»
اهمیت اجرای برجام
او با اشاره به اینکه در وزارت امور خارجه کار تخصصی خود را دنبال میکنیم تا منافع ملی به بهترین وجه به‌دست آید، گفت: «به‌طور قطع عنصر زمان مهم است. حتی اگر فرض کنیم انتخابات، سال آینده نیست و سه سال آینده برگزار می‌شود، باز هم زمان به‌طور جداگانه در بحث اجرای مطلوب برجام برای وزارت خارجه مهم بود. ما نمی‌خواهیم منافع ملی را فدای زمان کنیم در عین حال که زمان در رسیدن به منافع ملی برای ما مهم است، علاوه بر این این‌طور نیست که دولت به دلیل انتخابات پیش‌رو برخی از مصلحت‌‌اندیشی‌ها را انجام داده یا اصولی را کنار بگذارد. ما در چارچوب برجام کار‌ها را جلو می‌بریم. معتقدیم بحث برجام یک موضوع فراجناحی است و به امنیت ملی ما مربوط است و باید جدای از مباحث انتخاباتی به آن نگاه شود چراکه اساسا موضوعات سیاست خارجی فراجناحی است، البته برخی مواقع هم ممکن است دستخوش سیاسی‌کاری‌ها شود که باید سعی کنیم از آن اجتناب کنیم. با این حال توجه ما روی اجرای درست و سریع برجام فارغ از تحولات داخلی است.»
ظرفیت برجام برای نقش سازنده در منطقه
تخت‌روانچی با بیان اینکه ما در مذاکرات فقط درباره موضوع هسته‌ای صحبت کردیم و براساس برجام تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای لغو و متوقف شد، افزود: «بعد از اینکه توافق شد فضای جدیدی ایجاد شد مبنی بر اینکه برجام می‌تواند نویدبخش یک فضای جدید در منطقه باشد. ما درباره بحث‌های دیگر صحبت نکردیم، اما طبیعی است این مساله خود به خود بر مسائل منطقه و بین‌الملل تاثیر می‌گذارد. از سویی ایران همواره خواستار روابط بهتری با دوستان و همسایگانش است و اکنون با برجام ظرفیت بیشتری برای ایفای نقش سازنده در منطقه داریم. اما متاسفانه اقدامات مخالفان برجام، فضا را تغییر داد.»
احیای ایران‌هراسی توسط سعودی‌ها
او با اشاره به اینکه سعودی‌ها و رژیم صهیونیستی بیشترین تلاش را کردند تا مذاکرات به نتیجه نرسد و بعد از برجام احساس کردند که کاملا بازی را باختند و اگر برجام باعث ایجاد فضای جدیدی برای ایران شود به معنی این است که فضا برای آنها منفی و محدود می‌شود، گفت: «اقدامات آنها فضا را مسموم کرد و الان فضای دیگری نسبت به آنچه بعد از توافق در منطقه شاهد بودیم می‌بینیم. آنها سعی دارند ایران‌هراسی را که با برجام از بین رفت احیا کنند، اما قطعا این اقدام‌ها شکست خورده و در نهایت روشن می‌شود که چه کسی در جهت ثبات در منطقه حرکت میکند و چه کشوری در جهت بی‌ثباتی.»
سفر بی‌سابقه موگرینی
معاون وزیر خارجه در پاسخ به این سوال که در روابط با کشورهای اروپایی، بیشترین تاثیر برجام در رابطه با کدام کشور بود، ابراز کرد: «درخصوص کشورهای اروپایی با آلمان، هلند و فرانسه روابط دانشگاهی و تبادل دانشجو آغاز شد. با همه کشورهای اروپایی روابط در سطح رفت‌وآمد سران و وزرا و روابط دوجانبه و چندجانبه قوت گرفت. همان طور که مشاهده می‌کنید در پی برجام خانم موگرینی با هفت کمیسیونر اتحادیه اروپا به ایران سفر میکند، این در حالی است که این مساله سابقه نداشته است. همین الان هم خانم موگرینی هر کجا می‌رود، نهایتا یک یا دو همراه با خود می‌برد، این در حالی است که با هیاتی متشکل از هفت کمیسیونر به تهران سفر میکند. این خود نشان‌دهنده اهمیت ایران برای اتحادیه اروپا در دوران پسابرجام است.» او با بیان اینکه ما با همه کشورهای اتحادیه اروپا امروز روابط خوبی داریم، ادامه داد: «با برخی در مورد کمک به آواره‌ها صحبت میکنیم، با برخی در مورد مسائل سیاسی. این علاقه هم از طرف اتحادیه اروپا و هم از طرف ما در زمینه‌های مختلف مسائل دوجانبه و منطقه و چندجانبه وجود دارد.»
احمدی‌نژاد علاقه‌مند به کار من نبود
تخت‌روانچی در پاسخ به این سوال که چرا بعد از ۲۵ سال سابقه از وزارت خارجه کنار کشیدید، افزود: «شرایطی بود که احساس کردم آن دوران و آن دولت نیاز به فعالیت من ندارد. احساس می‌کردم آنچنان که باید و شاید در آن زمان مفید نبودم. درخواست بازنشستگی کردم. دو سه هفته هم با این مساله مخالفت شد ولی در نهایت با بازنشستگی بنده موافقت کردند. وزارت‌خارجه در آن دوران چندان علاقه‌مند به کار من نبود و من هم زمینه فعالیت نمی‌دیدم.»
جبهه پایداری آدم را شوکه میکند
او همچنین در جواب به این سوال که چرا اعضای جبهه پایداری مجلس اینقدر در عصبانی کردن تیم هسته‌ای قوی هستند، اظهار کرد: «بعضی مواقع آدم انتظار ندارد. شما وقتی یک دوران سختی از مذاکره را طی کردید و با طرف مقابل خودتان دوران بسیار سخت مذاکره را مثل یک کشتی سخت به پایان رساندید بعد در داخل با گروهی مواجهید که روی بعضی نکات دست گذاشته‌اند که آدم توقع ندارد، شوکه می‌شوید.»
استفاده از انتقادهای داخلی
مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای در ادامه با بیان اینکه انتقاد هم حق است و هم وظیفه، گفت: «بعضی جا‌ها انتقادها مفید است و کمک میکند. ما در مذاکرات برخی مواقع از این انتقادها استفاده می‌کردیم. هم از این بابت که کارمان اصلاح می‌شد و هم از این جهت که به طرف مقابل نشان می‌دادیم صداهای مختلفی در کشور هست. اگر شما این مرز را رد کنید، از حالت انتقاد سازنده در بیاید و برخوردها شخصی شود، تحملش سخت است. البته من توجیه نمی‌کنم که باید آدم از کوره در برود، اما شرایطی به‌وجود می‌آید که این اتفاق می‌افتد.»
انتظار برخی حرف‌ها را در مجلس نداریم
مجید تخت‌روانچی در ادامه افزود: «زمانی که در مجلس آن مطالب درباره دکتر صالحی (رئیس سازمان انرژی اتمی) مطرح شد، حضور داشتم. واقعا مساله بدی بود. جدای از اینکه کی دارد علیه کی شکایت میکند، اینکه یک چنین برخورد‌هایی صورت گرفت درست نبود. البته بعد آقای حسینیان (نماینده سابق مجلس) گفت منظورش این نبوده، ولی در نهایت شرایطی ایجاد می‌شود که یک نفر عصبانی می‌شود. این پیش‌زمینه‌هایی دارد. شاید بیشتر به این دلیل است که آدم انتظار ندارد بعد از یک دوره سخت مذاکره، در داخل کشور با یک چنین انتقادهایی مواجه شود.»
فریادهای ظریف
تخت‌روانچی در پاسخ به این سوال که کریمی قدوسی (نماینده سابق و کنونی مجلس) بعد از جلسه گفت آقای ظریف خنده‌هایش برای خارج است خشمش برای ما. آیا دیپلمات‌ها در خارج هم عصبی می‌شوند، ابراز کرد: «بخشی از کار ما جدی بودن برخوردها است. اینکه گفته‌اند در خارج خنده است؛ واقعا این‌طور نیست. شاهد بودم آقای ظریف در طول مذاکرات صحبت‌هایی که می‌کردند، جدیتی که داشتند و حتی بعضی اوقات فریادهایی که در جلسه می‌زدند طوری بود که بیرون جلسه صدای ایشان را می‌شنیدند.»
او با بیان اینکه کسی که در جلسه‌ای نبوده، چطور می‌تواند قضاوت کند تیم مذاکره همیشه در خارج می‌خندد، افزود: «این ساده‌نگری است که بگویند در داخل چنان است و در خارج چنین. کسی که چنین اظهارنظری میکند باید در خارج هم حضور داشته باشد و دیده باشد. کسی که در جلسه‌ای حضور نداشته چطور می‌تواند قضاوت کند که در جلسه در لوزان، ژنو و وین همیشه لبخند بوده است.»
معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه در جلسات حضور داشتم و به صراحت می‌گویم داد و بیدادهایی که ظریف در جلسات مذاکرات می‌کرد کمتر از یک وزیر خارجه در مذاکرات دیده می‌شود، افزود: «عرق ملی و منافع ملی که در ذهن ایشان بود او را مجبور می‌کرد بایستد و مقاومت کند. خود به خود نتیجه این عرق ملی این بود که برخی اوقات با شدت و جدیت صحبت کند. داخل کشور هم این‌جور نیست که همه جا با خشم صحبت کنند.»
سند محرمانه‌ای در مذاکرات وجود ندارد
معاون ظریف در ادامه و در پاسخ به این سوال که آیا جمهوری‌خواهان آمریکا از چیز خاصی اطلاع دارند که اینقدر می‌گویند تیم مذاکرات، آمریکا را نابود کرد و فریب داد و هر کاری خواست کرد یا اغراق می‌کنند؟ گفت: «جمهوری‌خواهان و منتقدان اوباما به دلیل انتقادی که به برجام دارند ادعا می‌کنند سندهای محرمانه‌ای در مذاکرات مطرح بوده است. اما این‌طور نیست. البته بخشی از مسائل مربوط به چشم‌انداز ۱۵سال آینده در یک سند محرمانه در طبقه‌بندی آژانس به امضا رسیده است، ولی این چیزی نبود که محرمانه تلقی بشود، بلکه این در طبقه‌بندی‌های خود آژانس به‌عنوان اسناد محرمانه مطرح بود و قرار نبود این اسناد منتشر شوند.»
مجید تخت‌روانچی افزود: «صحبت از یک سند حاوی برنامه دراز مدت ۱۵ ساله هسته‌ای ایران است که براساس پروتکل الحاقی تسلیم آژانس می‌شود و براساس مقررات آژانس محرمانه تلقی می‌شود و سند محرمانه دیگری وجود ندارد. البته ما هیچ چیزی برای پنهان کردن نداشتیم و تمام مسائل مربوط به برجام با مشورت نهادهای داخلی اعم از مجلس و رهبری انجام گرفت و تمام جزئیات نیز در اختیار آنها قرار گرفته است، اما در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا از برخی اسناد و توافقات با آژانس و شورای امنیت به‌عنوان مسائل پنهان مذاکرات هسته‌ای یاد می‌شود که این مساله آن‌طور که عنوان می‌کنند درست نیست و در حقیقت هیچ چیز پنهانی وجود ندارد.»
همزمانی تاریخی در آزادی زندانیان
مذاکره‌کننده ارشد هسته ای همچنین در پاسخ به سوال آزادی زندانیان آمریکایی گفت: «بحث باج دادن منتفی است. ایران اجازه نمی‌دهد هرگز با این ادبیات در مورد مسائلش صحبت شود. اینکه این ادبیات مثل باج دادن مطرح می‌شود، قابل تحمل نیست. همزمانی گفت‌و‌گو‌های مربوط به طلب‌های ایران و زندانیان آمریکایی و همچنین آزادی چند تن از زندانیان ایرانی در آمریکا که به‌طور ظالمانه و به دلایل بی‌اساس به زندان افتاده بودند، کاملا اتفاقی بوده است. گفت‌و‌گو‌های مربوط به آزادی زندانیان و بازپس‌گیری معوقات و طلب‌های قبل از انقلاب آمریکا به ایران در حاشیه مذاکرات هسته‌ای و تنها با بهره‌گیری از فرصت به‌وجود آمده برای بحث در این موارد اتفاق افتاد و هیچ تعمدی وجود نداشت.»
به دلیل برخی تحریم‌ها، پول نقد گرفتیم
تخت‌روانچی در پایان اظهار کرد: «اما در مورد مساله دریافت نقدی آمریکایی‌ها یکسری موانعی را مطرح می‌کردند؛ از قبیل عدم توانایی ارسال پول به‌صورت واریزی که این در آن زمان به دلیل تحریم‌های بانکی ایران بود. از این رو ما نیز تمایل به پول نقد داشتیم و درخواست پول نقد کردیم.»
نیازی به عربستان ندارد! جانــــــا!