دلالان زیر پای «برگیز» نشستند

ردپای دلالان در پروژه آزادراه تبریز- ‌بازرگان دیده می‌شود. حدود یک‌سال‌ونیم قبل بود که خبرهایی از سرمایه‌گذاری ٦٥ درصدی شرکت برگیز ترکیه برای این آزادراه به گوش می‌رسید، اما با وجود گذشت این زمان، گویا دست‌هایی پشت‌پرده برای تحریک این سرمایه‌گذار برای رایزنی‌های بیشتر و کاهش سهم برای سرمایه‌گذاری دیده می‌شود.

به گزارش شرق، شنیده‌ها حاکی از آن است که دلالان سرمایه‌گذاری در ایران با مشاوره‌های نادرست اعلام می‌کنند می‌توان سهم بیشتری را از دولت طلب کرد و با چنین مشاوره‌هایی، مذاکره با شرکت برگیز یک‌سال‌ونیم به طول انجامیده است. به گفته یک منبع آگاه در وزارت راه و شهرسازی، همان زمان هم به این سرمایه‌گذار ترک اعلام شد اگر وارد مذاکره با دلالان شود یا دلالان آنها را در مذاکرات همراهی کنند، هر نوع مذاکره‌ای با آنها متوقف شده و کنار گذاشته خواهند شد. 

به گفته این منبع آگاه، هنوز هم عده‌ای در حال تحریک این سرمایه‌گذار برای دبه‌‌کردن هرچه‌بیشتر برای دولت ایران هستند، زیرا آنها در جلساتی که با حضور نمایندگان وزارت راه برگزار شده بود، آخرین شرایط را مبنی‌بر کاهش سهم این شرکت از ٦٥ به ٦٠ درصد و افزایش سهم دولت ایران به ٤٠ درصد به‌همراه فراهم‌کردن قیر مورد نیاز برای این پروژه و تملک اراضی به‌خاطر تغییر شرایط سود سپرده در ایران از ٢٢ به ١٥درصد را پذیرفته بودند، اما باز هم برای بررسی این موضوع از وزارت راه طلب فرصت کردند.

ردپای دلالان در انتشار اخبار مربوط به آزادراه تبریز- بازرگان
سیدحسین میرشفیع، معاون ساخت و توسعه آزادراه‌های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور، در گفت‌وگویی با «شرق» در واکنش به خبرهای رسیده به «شرق» مبنی‌بر تحریک سرمایه‌گذار ترک از سوی دلالان می‌گوید: شاید کسانی که این خبر را داده‌اند جزء دلالان باشند. دلیلی بر انتشار جزئیات این قرارداد فنی وجود ندارد و بهتر است چند روز صبر کنید تا موانع آن رفع شود.  به گفته او، طبق آخرین مذاکرات قرار است این پروژه به‌صورت رقابتی و با فراخوان به سرمایه‌گذارانی که بتوانند شرایط فنی و مالی آن را تأمین کنند، واگذار شود.

میرشفیع در این گفت‌‌وگوی کوتاه از بیان جزئیات بیشتر درباره این مذاکره خودداری کرد و توضیح بیشتری درباره اینکه شرکت برگیز ترکیه کنار گذاشته شده است یا نه، ارائه نداد.

‌شیطنت برای اجرانکردن احداث آزادراه تبریز- بازرگان
واکنش میرشفیع به این خبر، وجود این دلالان را بر سر راه مذاکره به‌نوعی تأیید می‌کند؛ خبری که از سوی خبرگزاری فارس و در گفت‌وگو با مسئولان آذربایجان‌شرقی به نحوی دیگر منعکس شده بود. استاندار آذربایجان‌شرقی خبر از شیطنت‌هایی بر سر راه توسعه استان آذربایجان‌شرقی داده بود. به گفته او: «سنگ‌اندازی در مسیر توسعه استان گناه بزرگی است و کسانی که با شیطنت‌ها و نامه‌نگاری‌های خود مانع اجرای پروژه‌های عمرانی در استان می‌شوند، ظلم بزرگی در حق مردم استان مرتکب می‌شوند».

اسماعیل جبارزاده، با اظهار گله‌مندی از همکاری‌نکردن بدنه برخی از وزارتخانه‌ها با اجرای طرح‌های بزرگ عمرانی در استان، گفت: اگر همکاری دستگاه‌های ملی با استانی انجام می‌شد، در سه سال گذشته طبق پیش‌بینی‌ها، سه‌میلیارد دلار جذب سرمایه خارجی انجام می‌شد.  وی اظهار کرد: سرمایه‌گذاران خارجی که به استان جذب ‌شده‌اند، هیچ‌کدام برای واردات کالای ساخته‌شده نیست، بلکه برای کار عمرانی است، اما متأسفانه برخی شیطنت‌ها وجود دارد تا این کار انجام نشود.  جبارزاده با بیان اینکه بارها اعلام کرده‌ایم اولویت ما در واگذاری پروژه‌ها با شرکت‌های داخلی است، گفت: به شرطی این کار را انجام می‌دهیم که این شرکت‌ها توان فنی و مالی لازم و کافی را داشته باشند، اما در پروژه‌های مهمی مثل آزادراه تبریز- بازرگان یا ساخت نیروگاه‌های کلاس H ناچار به جذب سرمایه‌گذار خارجی هستیم.

او همچنین از برگزاری مناقصه واگذارشدن اتوبان تبریز - مرند - بازرگان از سوی وزارت راه و شهرسازی خبر داد؛ امری که البته از سوی مسئولان نیز تأیید شد، اما سرچشمه آن نه کم‌کاری مسئولان بلکه وجود دلالانی است که بر سر راه این پروژه سنگ‌اندازی می‌کنند و شرکت برگیز هم بدش نمی‌آید با آنها همکاری کند. 

استاندار آذربایجان‌شرقی همچنین گفته: این پروژه پنج‌هزار‌میلیارد تومان اعتبار می‌خواهد که هیچ‌کدام از پیمانکاران داخلی این میزان پول را در اختیار ندارند و هر پیمانکاری داشته باشد، ما اولویت را به او خواهیم داد.  این در حالی است که به گفته مسئولان وزارت راه‌ و شهرسازی، سرمایه‌گذاران داخلی قدری برای پذیرش این پروژه وجود دارند و اگر این شرکت به شیطنت‌هایش ادامه دهد، قاعدتا آنها جایگزین شده و این شرکت ترک کنار گذاشته خواهد شد.

جزئیات مذاکرات با شرکت برگیز ترکیه
علی نورزاد، معاون سابق وزیر راه و شهرسازی، نیز در رابطه با آخرین مذاکرات شرکت زیرساخت با شرکت برگیز برای سرمایه‌گذاری در آزادراه تبریز- بازرگان به «شرق» می‌گوید: در ابتدای مذاکره (قبل از برجام) در مذاکراتی که وزارت راه و شهرسازی با شرکت برگیز ترکیه داشت، سود ثابتی برای سرمایه‌گذاری از جانب ترک‌ها در نظر گرفته شده بود که با سود بانکی در آن زمان (٢١ تا ٢٢ درصد) مطابقت داشت.

نورزاد تصریح می‌کند: در تفاهم‌نامه اولیه سرمایه‌گذاری با نرخ ٢٢ درصد به تصویب رسیده بود. پس از آنکه نرخ سود سپرده کاهش یافت و به ١٥ درصد رسید، مذاکرات بعدی با سرمایه‌گذار آغاز و شرایط پسابرجام و تغییر نرخ سود بانکی برای آنها تشریح شد. سپس به آنها اعلام شد سرمایه‌گذاران دیگری به‌ویژه از بخش خصوصی داخلی نیز برای این پروژه ابراز تمایل کرده‌اند، اما در آن مذاکرات، شرکت برگیز زیر بار نمی‌رفت تا اینکه این شرکت پس از چندین‌بار مشاوره با سرمایه‌گذاران ایرانی، مصوبه جدید دولت را پذیرفت. 

مدیرعامل سابق شرکت ساخت‌ و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور با بیان اینکه تیم ایرانی هم برای این کار آمادگی دارد، ادامه می‌دهد: با فراخوان مناقصه‌ای که اعلام شد، شرکت‌های سرمایه‌گذار داخلی حاضر به پذیرش سرمایه‌گذاری ٣٥-٦٥ که برای سرمایه‌گذار ترک هم در نظر گرفته شده بود، شدند و پیشنهادات خود را مطرح کردند. درحال‌حاضر برای سرمایه‌گذاران داخلی ایران معمولا سود بلندمدت سرمایه‌گذاری به علاوه سه درصد در نظر گرفته می‌شود.
 
او در ادامه می‌گوید: شرکت برگیز هم با پذیرش این مسئله اعلام کرد با چنین اقدامی ضریب ریسک سرمایه‌گذاری این شرکت افزایش می‌یابد. بنابراین از وزارت راه خواست سهم ٦٥درصدی او در این پروژه به ٥٠-٥٠ کاهش یابد که با عدم پذیرش دولت مواجه شد.

شرکت ترک دبه کرد
به گفته نورزاد، در ادامه این مذاکرات تا زمانی که در شرکت زیرساخت حضور داشتم (اوایل مهرماه) سهم ٦٠-٤٠ مورد پذیرش دو طرف قرار گرفت، علاوه بر آن قرار شد دولت ایران، در قالب امتیاز و نشان‌دادن حسن‌نیت، قیر موردنیاز پروژه و تملک اراضی را به عنوان کارفرما برعهده گیرد، اما باز هم در پایان هر مذاکره، این شرکت فرصت یک‌ماهه برای بررسی شرایط را از وزارت راه‌وشهرسازی طلب می‌کرد. این دومین‌بار بود که به این شرکت فرصت یک‌ماهه داده می‌شد. اما زمانی ‌که این شرکت برای امضای قرارداد، پای میز مذاکره آمد، دبه کرد و سهم‌ ٤٥-٥٥ را به همراه امتیازاتی که دریافت کرده بود، طلب کرد که وزارت راه و شهرسازی آن را تأیید نکرد.

‌فراخوان برای برگزاری مناقصه واگذاری پروژه
همچنین مدیرکل راه و شهرسازی استان آذربایجان‌شرقی هم از موافقت‌نکردن سرمایه‌گذار خارجی با سود مشارکت مدنظر در احداث آزادراه تبریز - بازرگان خبر داده بود: به دلیل اختلاف در سود میان سرمایه‌‌گذار خارجی و وزارت راه و شهرسازی این احداث انجام شد و فراخوان جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی از سوی شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور انجام شد و در حال طی مراحل انتخاب سرمایه‌گذار و متعاقبا عقد قرارداد جهت احداث این آزادراه است.

اخلاقی با اشاره به هسته‌های کلیدی بخش راه و شهرسازی می‌گوید: دو هسته کلیدی بخش راه و شهرسازی استان مربوط به توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و نوسازی بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های قدیمی است. به گزارش «شرق»، احداث پروژه آزادراه تبریز-بازرگان یکی از وعده‌های رئیس‌جمهور در سفر به آذربایجان‌شرقی در روزهای آخر اردیبهشت‌ماه ٩٤ بود، اما اکنون با گذشت یک‌سال‌ونیم با سنگ‌اندازی دلالان به نتیجه نرسیده است.

طول این پروژه ٢٥٣ کیلومتر و میزان سرمایه‌گذاری برای آن، ٥٨‌ هزار‌ میلیارد ریال بوده و سرمایه‌گذار آن، شرکت برگیز ترکیه به میزان ٦٥ درصد و وزارت راه و شهرسازی به میزان ٣٥ درصد اعلام شد. مدت زمان اجرای این طرح، پنج سال (از ١٣٩٤ تا ١٣٩٩) بوده و بخش خصوصی ١٨ سال بهره‌برداری از آن را بر عهده خواهد داشت.