فرارو- حوادث پیش‌بینی نشده در شهر و روستا غیرقابل اجتناب است. اما با ایمن‌سازی احتمال وقوع حوادث پیش‌بینی نشده کاهش پیدا می‌کند. همان نکته‌ای که آتش‌نشانان تهران درباره ایمن‌سازی‌های مرکز تجاری پلاسکو یادآور می‌شوند. حال بر کسی پوشیده نیست که با ایمن‌سازی تنها احتمال وقوع حوادث کاهش پیدا می‌کند و وقوع یک زلزله، رعد و برق یا سیل و.... می‌تواند همه قواعد را بهم بزند و یک آتش‌سوزی، انفجار و .... را به وجود بیاورد.
در شرایطی که محیط ناایمن می‌شود، نیروهای امداد رسان آتش‌نشان هستند که برای بازگردان ایمنی به محل وارد عمل می‌شوند. نیروها خود باید شرایط ایمنی را داشته باشند و اصول آن را رعایت کنند. انگار نیروهای آتش نشانی که خود امروز به نهادهای مختلف تذکر ناامن بودن می دهند خود از سوی نهادهای بین المللی آتش نشانی بارها تذکر گرفته اند اما بازهم چاره ای ندارند که به دل حادثه با دستان خالی حمله کنند.
خیلی از اهالی فن می‌گویند تجیهزات سازمان آتش‌نشانی هم ناایمن و غیراستاندارد است و لزوما تعمیرات دوره‌ای خود را نگذرانده است. در تازه‌ترین اظهار نظر، موسی خاتم، مامور آتش‌نشانی، به روزنامه فرهیختگان می‌گوید: «دیگر چیزی برایم مهم نیست. جان مردم در خطر است. لاستیک‌های نردبان‌ها دو سال از تاریخ اعتبارشان گذشته و هر لحظه ممکن است در وسط عملیات بیفتند.»
مگر از حوادث قبلی درس گرفتیم که این‌بار برایمان درس باشدحسن روحانی ابراز امیدواری کرده «حادثه بسیار تلخ پلاسکو درسی برای آینده باشد». احتمال زیاد ناامیدی مامور آتش نشانی به دلیل این است که انگار ما عادت داریم از حوادث درس نگیریم؛ حرفی که موسی خاتم در 30 دی سال 95 و در پی حادثه ساختمان تجاری پلاسکو به زبان می‌آورد، یادآور خاطره تلخ دیگری است که از فضا در همین خیابان جمهوری رخ داده است. اتفاقی که دقیقا در 30 دی سال 92 رخ داد و نردبان آتش‌نشانی باز نشد.
جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی در همین رابطه می‌گوید: «زمانی که آتش‌نشانان خود را به محل آتش‌سوزی رساندند دو زن خود را از پنجره آویزان کرده و بدون توجه به هشدارها و تذکر آتش نشانان قصد پرتاب خود به پایین را داشتند. در همان لحظه یکی از نردبام های هیدرولیکی در پایین ساختمان مستقر و جک نردبام زده شد اما به دلیل اشکالات فنی در قطعات کامپیوتری متاسفانه پله های نردبام باز نشد.»
در آن حادثه که در خیابان جمهوری رخ داده بود، دو زن وحشت زده خود را از پنجره پرت کردند و کشته شدند.
روزنامه ایران در واکنش به این ماجرا در گزارشی نوشت: «چندی بعد از این ماجرا، وبسایتی به نام «پیام نو» مدارکی را افشا کرد که نشان می‌داد نهادهای مدیریت شهری تهران بیش از یک سال است از انجام خدمات تعمیرات و نگهداری تجهیزات آتش‌نشانی تهران توسط «ایویکو ماگیروس» شرکت تأمین‌کننده تجهیزات ایمنی آتش‌نشانی، سرباز زده‌است و این در حالی بود که ایویکو ماگیروس بارها بابت این قضیه هشدار داده بود.»
یک سال و نیم پس از حادثه، فاطمه دانشور عضو شورای شهر تهران اعلام کرد که بر اساس نظر کارشناسی دادگاه، سازمان آتش‌نشانی تهران بابت حادثه آتش‌سوزی، مقصرشناخته شده که علت آن نداشتن مهارت کاربر در استفاده از تجهیزات بوده است. سازمان بازرسی شهرداری تهران البته در گزارشی «عدم عملیاتی شدن نردبان اول و شلوغی و ازدحام صحنه حادثه» را مقصر کشته شدن دو کارگر زن در آتش‌سوزی خیابان جمهوری عنوان کرد.
خانواده متوفیان اما گزارش سازمان بازرسی شهرداری را یک‌طرفه خواندند و به مواردی از جمله نداشتن تشک نجات اشاره کردند که در صورت وجود، می‌توانست جان دو زن را نجات دهد.
حالا برخی ماموران امدادی می‌گویند در بسیاری از موارد به دلیل فقدان تجهیزات به روز و مناسب با معماری شهری تهران یا دیگر شهرها، امدادگران ناچارند خود به دل صحنه حادثه بروند و جان خود را به خطر بیاندازند در حالیکه شاید اگر در همین حادثه پلاسکو نردبان‌های بلندتر و بیشتری در اختیار ماموران بود کار بهتر پیش می‌رفت و نیروهای کمتری به طور مستقیم با حادثه درگیر می‌شدند.
موسی خاتم در همین رابطه می‌گوید: «ماشینی خریده‌اند که چهار هزار لیتر آب دارد. این برای اروپاست که در خیابان‌ها شیر آب آتش‌نشانی دارد نه برای ایران. 6 بالابر در تهران داریم که دو تایش از رده خارج شده.» همین می‌شود که امدادگران خود به دل صحنه می‌روند و خطر را به جان می‌خرند.
آتش نشانان ایرانی با چه امکاناتی به جنگ حوادث می‌روند؟طبق گزارش‌های «انجمن بین‌المللی نجات و حریق» از وضعیت خدمات آتش‌نشانی کشورهای جهان سالانه گزارش‌های مفصلی از وضعیت خدمات آتش‌نشانی کشورهای جهان تهیه و منتشر می‌کند.
در این گزارش عنوان شده است در سال 2016 میلادی ایران تنها 9هزار نفر نیروی آتش‌نشان داشته است. این در حالیست که کشورهای نزدیک به ایران مانند آلمان 1 میلیون 67 هزار و فرانسه 246 هزار نیروی آتش‌نشان در اختیار دارند.
اما آمار دیگری که نشان می‌دهد بخش عمده‌ای از ماموریت‌های آتش‌نشانان ایران در شرایط ناایمن انجام می‌شود؛ آمارها از این حکایت دارند که آتش‌نشانان ایران، با دو کشور فرانسه و آلمان، از نظر تجهیزات مهم آتش نشانی فاصله بسیار زیادی دارند.
بر طبق آمارهای این جمعیت بین‌المللی کل آتش‌نشانی ایران تنها 20 عدد بالابر (نردبان) هیدرولیکی دارد و در مقابل فرانسه 1221 بالابر و آلمان 2414 نردبان در اختیار دارد. انگلستان 235 و ایتالیا نیز 307 نردبان دارد. تفاوتی فاحش که احتمالا حتی آمار بالابرهای خراب ایران نیز در آن به حساب نیامده و شاید تعداد واقعی بالابرهای قابل استفاده در ایران رقمی کمتر از 20 باشد. به طور خلاصه ایران از تمامی کشورهای بین 50 تا 80 میلیون نفری، ماشین آتش‌نشانی و نردبان کمتری دارد.
آمارهای کشته شدگان ماموریت‌های امدادی 5 ساله گذشته نیز جالب است. کشور فرانسه در طی پنج سال گذشته به طور میانگین سالانه 11 آتش‌نشان را حین ماموریت از دست داده است و حدود 640 مجروح داشته است، به همین ترتیب ایتالیا به طور میانگین 3 کشته و 210 زخمی داشته است. در این گزارش اطلاعات ایران انعکاس داده نشده است. آمریکا در سال 2015 تنها 68 کشته و در سال 2014 هم 64 کشته داشته است. البته این کشور در سال 2013 ، 64 کشته داشته‌است.
در ایران به ازای حدود هر 6900 نفر یک آتش‌نشان وجود دارد. جایگاهی که ایران را بعد از لائوس، چین و ویتنام قرار داده است. در کشوری مانند آلمان این عدد، یک آتش‌نشان به ازای هر 1850 نفر و فرانسه به ازای هر 1240 نفر است.
در ایران آمار مشخصی از شهدای آتش نشان وجود ندارد؛ برای پیدا کردن تعداد شهدا باید به تفسیر متوسل شد؛ مثلا مدیر کل امور ایثارگران شهرداری تهران در اظهار نظری می‌گوید: «در حال حاضر سازمان آتش نشانی 37 شهید دارد که 17 نفر از این عزیزان در زمان جنگ تحمیلی و 20 شهید نیز در عملیاتهای شهری به شهادت رسیده‌اند. علاوه بر این، 120 جانباز نیز در این سازمان مشغول به فعالیت هستند.»
