شاخص سهام از ابتدای سال جاری، تحت‌تاثیر خوش‌بینی‌ها به فضای انتخاباتی با ورود نقدینگی پارک‌شده در بانک‌ها، رشدهای پیوسته‌ای را رقم زد. ورود این نقدینگی به بازار سهام در سالهای اخیر نیز در چند مقطع به رشد پرقدرت شاخص بورس منجر شد؛ بنابراین و بر خلاف تصور برخی، نقدینگی آمادگی کامل را دارد تا در صورت خوش‌بینی به آینده یک بازار، با ورود خود نوساناتی را در جهت مثبت ایجاد کند. اکنون باید دید پس از اعلام نتایج انتخابات، سهامداران برآیند عوامل ذهنی و بنیادی را چگونه ارزیابی می‌کنند.
به گزارش دنیای اقتصاد، شاخص کل بورس تهران در معاملات هفته گذشته با رشد 3/ 0 درصدی مواجه شد. در حالی‌که شاخص در اوایل هفته گذشته در سطح 80 هزار واحدی قرار داشت در میانه هفته با فشار فروش موجود از این سطح عقب‌نشینی کرد. با این حال با انتظار برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، سهام در روزهای پایانی هفته گذشته با افزایش تقاضا مواجه شد. به نظر می‌رسد پیش‌بینی تداوم کار دولت فعلی نزد سهامداران عامل خوش‌بینی فعالان بازار سهام بوده است. با این حال در شرایط کنونی باید در انتظار اعلام نتایج از مراکز رای‌گیری باشیم. نماگر بازار سهام کشور از ابتدای سال جاری، تحت‌تاثیر خوش‌بینی‌ها به فضای انتخاباتی با ورود نقدینگی پارک‌شده در بانک‌ها، رشدهای پیوسته‌ای را رقم زد. ورود این نقدینگی به بازار سهام طی سالهای اخیر نیز در چند مقطع به رشد پرقدرت شاخص بورس منجر شد.
از این رو به نظر می‌رسد در شرایط فعلی و با توجه به رصد ورود جریان پول از ابتدای سال بر خلاف تصور برخی افراد، نقدینگی برای ورود به بورس آمادگی دارد تا در صورت خوش‌بینی به آینده یک بازار، با ورود خود رشدهایی را ایجاد کند. بر این اساس باید دید پس از اعلام نتایج انتخابات، برآیند عوامل بنیادی بازار و عوامل انتظاری در نهایت چه مسیری را پیش‌روی سهامداران قرار می‌دهد.
در هفته‌های اخیر، بورس تهران به شدت تحت تاثیر فضای سیاسی حاکم بر کشور بوده است. در حالی‌که تغییر خاصی در وضعیت بنیادی وجود نداشت، اما قدرت نقدینگی پارک شده رشدهای آرام و پیوسته‌ای را رقم زد. مشابه این موضوع را پیش از این به خصوص پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 92 بارها شاهد بودیم. انتظار برای حصول توافق هسته‌ای و خوش‌بینی به برداشته شدن تحریم‌ها از اقتصاد کشورمان معمولا با حرکت موج عظیمی از نقدینگی به سمت سهام همراه بود.
در زمستان 94، حرکت سیل عظیمی از نقدینگی به سمت سهام با اجرایی شدن برجام نمونه دیگری از قدرت نقدینگی پارک‌شده برای ورود به سهام را نشان داد. در حالی‌که طی هفته‌های اخیر شاهد حمایت این نقدینگی از سهام بودیم، این سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توان منتظر قدرت‌نمایی و رشد شاخص بورس طی روزهای آتی بود یا خیر؟
بهانه‌ای برای استارت حرکت نقدینگی
گرچه رشدهای اخیر بورس تهران فضا را برای ادامه مسیر صعودی تنگ کرده است اما نظرسنجی‌های «دنیای اقتصاد» از کارشناسان و فعالان بازار سهام به انتظار برای رشد شاخص بورس طی هفته جاری با خوش‌بینی به ادامه کار دولت کنونی اشاره دارد. در این شرایط هماهنگی فضای سیاسی کشور با انتظار فعالان بازار سهام می‌تواند به رشد شاخص کمک کند، با این حال احتمال رشد پایدار شاخص با وجود برآورده شدن انتظارات سیاسی پس از رشدهای هفته‌های اخیر سهام، چندان بالا نیست.
همان‌طور که اشاره شد این نقدینگی پارک‌شده که عاملی برای رشدهای پرقدرت شاخص طی سالهای اخیر بوده و معمولا به دنبال بهانه‌ای برای جولان در معاملات بازار سهام است، توان شکستن سطوح مقاومتی را خواهد داشت. با این حال باید به روند معاملات سالهای اخیر گروه‌ها و نمادهای مستعد پذیرفتن این نقدینگی توجه کرد. از سوی دیگر جابه‌جایی قدرت از دولت فعلی به جناح رقیب، احتمالا برخلاف انتظارات موجود فعالان بازار بوده و ممکن است فشار فروش را به دنبال داشته باشد.
هفته گذشته عمده خرید سهام به حقوقی‌های بازار اختصاص داشت. به این ترتیب شاهد تغییر مالکیت حدود 109 میلیارد تومانی از سبد حقیقی‌ها به حقوقی‌های بازار بودیم. این موضوع به حمایت حقوقی‌ها یا از طرفی خوش‌بینی بیشتر این گروه از معامله‌گران به ادامه مسیر صعودی شاخص طی معاملات این هفته با انتظار برای ادامه کار دولت فعلی اشاره دارد.
ماراتن سیاسی بورس در خط پایان
در هفته منتهی به 27 اردیبهشت دماسنج بازار سهام برای نهمین هفته متوالی رشد کرد. در این مدت شاخص رشد بیش از 5 درصدی را به ثبت رسانده است. مسیر صعودی هفته‌های اخیر باعث شده که حتی برآورده شدن انتظارات سیاسی نیز احتمال رشدهای مداوم و پایدار شاخص را کاهش دهد. گرچه عمده نمادهای کالایی بورس تهران هفته‌های اخیر را با نوسانات اندکی پشت سرگذاشتند اما رشد قیمتی در دیگر نمادها مانند گروه خودرو، پالایشی به رشد شاخص کل کمک کرد.
این رشدها باعث شد که قیمت این نمادها به سطوح مقاومتی نزدیک شوند. با موج‌های نقدینگی طی هفته‌های اخیر چندین بار شاهد حرکت قیمت سهام به سمت سطوح مقاومتی بودیم که البته غلبه فشار فروش بر موج نقدینگی بازگشت قیمتی از این سطوح را به دنبال داشت. در صورتی‌که نتیجه انتخابات برخلاف انتظارات موجود فعالان بازار سهام باشد احتمالا معاملات سهام فشار فروش را حداقل در کوتاه مدت تجربه خواهد کرد. از سوی دیگر برآورده شدن انتظارات سیاسی می‌تواند حرکت قیمتی به سمت سقف‌های مقاومتی به امید شکستن این سطوح را به دنبال داشته باشد.
البته مطابق آنچه در هفته‌های اخیر مشاهده شد شکستن احتمالی این سقف‌ها نقدینگی قدرتمندی (بیش از پیش) را می‌طلبد، در غیر این‌‌صورت بار دیگر سرکوب روند صعودی قیمت سهام و بازگشت دوباره قیمت‌ها محتمل است. رخ دادن این سناریو احتمالا توجه بازار را به سمت عوامل بنیادی جلب خواهد کرد.
هفته‌ای به کام حقوقی‌ها
بورس تهران در حالی هفته گذشته را با ثبت بازدهی 3/ 0 درصدی به پایان برد که فعالیت خریداران حقوقی در این هفته قابل توجه بود. همچنین خریدهای سنگین این دسته از سهامداران در تمامی روزهای هفته، به انتقال 109میلیارد تومان از پرتفوی سهامداران حقیقی به سبد سهام حقوقی‌ها ختم شد. به‌نظر می‌رسد خوش‌بینی‌ها نسبت به نتایج انتخابات و تاثیر مثبت این موضوع بر روند آتی بورس تهران، مهم‌ترین دلیل افزایش تحرک این معامله‌گران بوده است. در واقع با افزایش احتیاط میان سرمایه‌گذاران حقیقی، شاهد فعالیت بیشتر از سوی حقوقی‌ها هستیم.
بر این اساس بررسی روند خرید و فروش معامله‌گران طی هفته گذشته نشان از آن دارد که سرمایه‌گذاران حقوقی در تمامی روزهای هفته مالکیت سهام را به نفع خود تغییر دادند. روز شنبه بیشترین تقاضا از سوی حقوقی‌ها به ثبت رسید. در این روز جابه‌جایی سهام بیش از 39میلیارد تومانی به نفع حقوقی‌ها صورت گرفت. این روند حمایتی در جریان معاملات روز یکشنبه هر چند با شدت کمتری دنبال شد؛ اما در نهایت به تغییر مالکیت 2/ 7 میلیارد تومانی به نفع حقوقی‌ها ختم شد.
روز دوشنبه نیز این روند مجدد شتاب بیشتری به خود گرفت و با تغییر پرتفوی 7/ 36 میلیارد تومانی از پرتفوی حقیقی‌ها به سبد حقوقی‌ها، شاهد افزایش فعالیت این گروه از معامله‌گران در بازار بودیم. در روزهای پایانی هفته نیز عرضه و تقاضای موجود، روندی متعادل به خود گرفت. با تغییر مالکیت 9 میلیارد تومانی در روز سه‌شنبه و 17 میلیارد تومانی در روز چهارشنبه به نفع سهامداران حقوقی، هفته منتهی به 27 اردیبهشت با مشارکت حقوقی‌ها به پایان رسید.
جزئیات بیشتر از خرید و فروش‌های هفته
هفته‌های اخیر و با اوج‌گیری تب و تاب سیاسی در بورس تهران، بار دیگر شاهد حرکت موج جدیدی از نقدینگی به سمت نمادهای خودرویی بودیم. این موج نقدینگی رشد قابل توجه برخی نمادهای این گروه را به دنبال داشت. با این حال در مواجهه با سطوح مقاومتی بار دیگر رشد سهام خودرویی ناکام ماند. در این میان تردید برخی سهامداران نیز از دیگر عواملی بود که منجر به افزایش فشار فروش نمادهای خودرویی شد. در این شرایط دو لیدر اصلی گروه یعنی ایران خودرو و سایپا شاهد خریدهای کم‌حجم از سوی سهامداران عمده بودند، بهطوریکه شركت سرمايه‌گذاري ملي ايران به‌عنوان مالک3/ 4 درصدی سهام «خودرو» هر چند در تمامی روزهای هفته اقدام به خرید سهام سایپا کرد، اما در مجموع این خریدها به 2میلیون سهم نیز نرسید.
شركت سرمايه گذاري صبا تامين نیز به‌عنوان دیگر سهامدار عمده ایران خودرو، در معاملات روز چهارشنبه تنها 30هزار سهم «خودرو» را به پرتفوی خود افزود. گروه سایپا نیز وضعیت چندان مناسبی را تجربه نکرد؛ شركت سرمايه گذاري و توسعه صنعتي نيوان ابتكار به‌عنوان مالک 3/ 1 درصدی سهام «خساپا» در تمامی روزهای هفته گذشته اقدام به خرید سهام این نماد کرد که این روند در معاملات روز چهارشنبه با شدت بیشتری دنبال شد.
بهطوریکه خرید 3/ 83 میلیون سهم مزبور از سوی این حقوقی به ثبت رسید. این در حالی است که در روز چهارشنبه عرضه سنگین 8/ 109 میلیون سهمی سایپا را از سوی بزرگ‌ترین سهامدار شاهد بودیم. در این روز موسسه صندوق حمايت وبازنشستگي كاركنان فولاد به‌عنوان مالک 9/ 15 درصدی سهام سایپا، اقدام به فروش بخشی از سهام تحت مالکیت خود کرد.
بررسی روند فعالیت سهامداران در خرید و فروش نمادهای بانکی نیز نشان از تقاضا و جمع‌آوری سهام این گروه از سوی حقوقی‌ها دارد؛ بهطوریکه صندوق سرمايه‌گذاری بازارگرداني آرمان انصار در کل هفته اقدام به جمع آوری سهام این بانک کرد و در مجموع خرید 7میلیون و 500هزار سهم «وانصار» را به نام خود ثبت کرد. این روند در سهام بانک ملت با خریدهای گروه مالي ملت و در سهام بانک خاورمیانه با خریدهای گروه صنعتي سپاهان دنبال شد. این در حالی است که بانک تجارت وضعیت متفاوتی داشت. صندوق سرمايه‌گذاري مشترك توسعه بازارسرمايه به‌عنوان سهامدار عمده «وتجارت» در روزهای ابتدایی هفته اقدام به عرضه سهام مزبور کرد که این عرضه در روز یکشنبه با شدت بیشتری دنبال شد و فروش 8/ 18 میلیون سهم این بانک را به دنبال داشت.
روز دوشنبه از حجم این عرضه کاسته شد و فروش 5/ 1 میلیون سهمی را در پی داشت. با این همه این حقوقی در معاملات روزهای پایانی هفته در مجموع حدود 11میلیون سهم «وتجارت» را به پرتفوی خود بازگرداند. نمادهای پالایشی نیز دیگر گروه مورد توجه حقوقی‌ها در هفته گذشته بود؛ در این هفته صندوق سرمايه گذاري مشترك توسعه بازارسرمايه حدود 3میلیون سهم پالایش نفت بندرعباس را به پرتفوی خود افزود. شركت سرمايه‌گذاري صندوق بازنشستگي كشوري نیز از دیگر حقوقی‌هایی بود که اقدام به خرید سهام پالایش نفت اصفهان کرد.
در این میان بررسی روند معاملاتی لیزینگ ایرانیان طی هفته گذشته نشان از غلبه خرید بر فروش از سوی حقوقی‌ها دارد. در تمام روزهای هفته گذشته شركت تعاوني خاص كاركنان ايران خودرو و شركت سرمايه گذاري ارزش آفرينان به‌عنوان سهامداران عمده «وایران» اقدام به خرید سهام این لیزینگی کردند.
