روزنامه ابتکار نوشت: «خاطرات این سفر هیچ وقت از یادم نمیره. این هم املت آتیشی خوشمزه در منطقه گیلان غرب. جاتون خالی» #املت #ایران #زلزله #کرمانشاه #زلزله_زده و یک فیلم کوتاه از املتی برای صبحانه که روی آتش در حال آماده شدن است.
این روزها از این دست تصاویر و فیلم‌ها در صفحات و هیستوری اینستاگرام افراد یا بعضا سلبریتی‌های مجازی بسیار دیده می‌شود.
افرادی که برای کمک به زلزله‌زدگان راهی کرمانشاه شده‌اند و تا جایی که در توانشان بوده اقلامی که جمع‌آوری کرده‌اند را هم به دست زلزله‌زدگان رسانده‌اند. همان اقلامی که چند روز قبل در همین صفحات مجازی به سمع و نظر فالورها رسیده و آنها در جریان تمامی مراحل از نحوه جمع‌آوری تا بارگیری و رسیدن به دست زلزله‌زدگان کرمانشاه قرار گرفته‌اند.
تصاویر تلخ و شیرینی که گاهی لحظه شادی صاحب صفحه در حین جمع‌آوری کمکهای مردمی را نشان می‌دهد و گاهی لحظه تلخ زندگی زلزله‌زدگان در میان آوارها را. گرچه زندگی همچنان ادامه دارد و باید امید را هم به زلزله‌زدگان هدیه داد اما کسی نمی‌داند که رفتن و دیدن و عکس برداری از این لحظات چقدر می‌تواند برای بازماندگان گران باشد. اما چه چیزی افراد را به مناطق زلزله‌زده کشانده و چه چیزی باعث شده که عده‌ای تورهای بازدید از مناطق زلزله‌زده را برپا کنند؟ کمک، تجربه هیجان، دیده شدن یا ....
فضای مجازی بسیاری از تعاریف را بر هم زده، حتی کمک و حتی اطلاع‌رسانی و مخابره خبرها. صادق زیبا کلام استاد علوم سیاسی و مفسر مسائل سیاسی در رسانه‌ها بعد از زلزله کرمانشاه نزدیک به 2 میلیارد تومان را از طریق یک فراخوان در صفحات مجازی‌اش برای کمک‌رسانی به مردم زلزله‌زده جمع‌آوری کرد و از طریق همین فضای مجازی مبلغ جمع آوری شده را شفاف‌سازی کرد. خیلی‌های دیگر هم همین کار را کردند. اقلام مورد نیازی را که به ذهنشان می‌رسید جمع‌آوری کردند و عده‌ای دیگر هم برای آنکه شاید بتوانند کاری کنند راه کرمانشاه را در پیش گرفتند. تورها نیز از این قافله عقب نماندند و برای کمک‌رسانی راه را برای حضور کمک‌رسانان هموار کردند. «دیدن وضعیت مناطق زلزله زده به منظور کمک بهتر با قیمتی تقریبا منصفانه» عنوان تبلیغات یکی از آژانس‌های مسافرتی است.
آژانسی که در کانال تلگرام خود همراه با درج این آگهی مطالبی را نیز از گردشگری سیاه منتشر کرده و مخاطبان خود را با گردشگری سیاه و فاجعه آشنا کرده است. نوعی گردشگری که گرچه به قول این آژانس مسافرتی «در تمام دنیا مرسوم است» اما سال‌ها بعد از وقوع فاجعه انجام می‌شود نه در هنگامی که پس‌لرزه‌ها امان منطقه را بریده و امدادرسانی هنوز پایان نیافته است و از سویی حضور گردشگرانی که به منظور کمک به زلزله‌زدگان در مناطق زلزله‌زده می‌روند می‌تواند مختل کننده امدادرسانی باشد.
با این حال آژانس برگزار کننده این تور درباره هدف از برگزاری آن در مطلبی که درباره تورش در کانال تلگرام منتشر کرده، نوشته است: « این تور به درخواست عده ای خیر که خواهان بازدید از منطقه و ارسال کمکهای هدفمند اعم از نقدی و غیر نقدی برنامه‌ریزی شده. عده‌ای از آنان حتی تاکنون سفرهای ایرانگردی محدودی داشته‌اند و با سفرهای زمینی نا آشنا بوده‌اند. عده‌ای از دوستان روان‌شناس و مشاور خواهان مسافرت به منطقه و کمک به بازماندگان بودند. افراد فوق ابراز کرده‌اند که تمام هزینه‌های این سفر را متقبل می‌شوند اما از آنجا که برگزاری سفر به صورت رایگان امکان حضور همه افراد را مهیا می‌کند که شاید با هدف این سفر مغایرت داشت تصمیم بر این شد که بابت سفر هزینه‌ای دریافت شود و برای کمک به این منطقه صرف گردد.» با این حال اما این سوال مطرح می‌شود که آیا این تورها مجوز رسمی از نهادها برای حضور در مناطق زلزله‌زده را دارند؟
برگزار کننده این تور در گفت‌وگو با «ابتکار» می‌گوید: همه تورهای این آژانس مسافرتی با مجوز است. اما اگر منظورتان مجوز ورود به منطقه زلزله زده است، فعلا هیچ گونه محدودیتی برای ورود تورها قائل نشده‌اند. چند روز اول به دلیل مشکلات ترافیکی محدودیت به وجود آمده بود و اجازه تردد به نیروهای مردمی داده نمی‌شد اما شرایط به حالت عادی در آمده است. اسکان گردشگران در چادرهایی است که خودمان به همراه می‌آوریم و هیچ ارگانی محدودیتی برای حضور گردشگران یا نیروهای کمک‌رسان مردمی ایجاد نمی‌کند.
نمی‌توانیم جلویشان را بگیریم
علیرضا مرادی بی‌ستونی، معاون گردشگری استان کرمانشاه در گفت‌وگو با «ابتکار» در حالی که می‌گوید اطلاعی از حضور تورها در مناطق زلزله‌زده کرمانشاه ندارد اما می‌گوید که حضور تورهایی که با مجوز است نیز ممنوع نشده است. او می‌گوید: در هر منطقه‌ای تور برگزار شود، دفاتر آژانس‌ها مسافرتی می‌توانند تور را برگزار کنند. حال این تورها به مقصد مناطق زلزله زده باشد یا در یک منطقه تفریحی و گردشگری. چون آژانس‌های مسافرتی مجوز اولیه را دریافت کرده‌اند. معاون گردشگری کرمانشاه ادامه می‌دهد: گروه‌های مختلفی در حال ورود به کرمانشاه برای کمک هستند که امکان تفکیک آنها وجود ندارد و تشخیص این تورها بسیار سخت است.
نمی‌توان پیش داوری کرد که هدف تورها چیست؟ مرادی بی‌ستونی می‌افزاید: تورها حضورشان را به معاونت گردشگری اطلاع نمی‌دهند و قطعا این افراد هم برای کمک به کرمانشاه آمده‌اند. او ادامه می‌دهد: منطقه به طور کلی نیاز به کمک دارد و هر کسی به سهم خود در حال کمک رسانی به زلزله زدگان هستند. مقام معظم رهبری نیز بر این موضوع تاکید داشتند که کل مردم، نهادها و سازمان‌ها به مناطق زلزله زده کمک کنند. ما نمی‌توانیم جلوی کمکهای مردمی را بگیریم. او از حضور انواع و اقسام گروه‌ها، ان‌جی‌اوها، ادارات، سازمان‌ها و اکیپ‌های مختلف برای کمک به کرمانشاه خبر می‌دهد و می‌گوید: حتی اکیپ خبرنگاران و گروه‌های خارجی از جمله چین و ژاپن برای کمک رسانی در کرمانشاه داشتند. جای تشکر دارند.
