فرارو- از زمان اجرای برجام، برخی ناظران امیدوار بودند که این توافق به مبنایی برای گفتوگو درباره سایر مسائل تبدیل شود.
به گزارش فرارو، الدار ممدوف، دیپلمات سابق اهل لتونی، طی یادداشتی در وبگاه لوبلاگ به اظهارات اخیر موگرینی درباره برجام پرداخت و نوشت: بیش از دو سال پیش، هنگام امضای برجام، امیدها درباره عمل کردن این توافق به عنوان پایهای برای یک نوع رابطه جدید - بر اساس تعامل و گفتوگو به جای مهار و انزوا - با ایران بالا بود. به گفته محمد جواد ظریف، قرار بود برجام در روابط ایران با غرب "یک پایه باشد نه سقف".
دو سال بعد، این ایده بخصوص توسط "استراتژی جدید" آمریکا در قبال ایران به شدت به چالش کشیده شد. در واقعیت، این استراتژی چیز جدیدی نبود بلکه بازگشتی به دوران قبل از برجام بود که مشخصه آن تأکید شدید بر اعمال فشار بر ایران و عدم ارائه هیچگونه انگیزه مثبت است. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، مکررا مخالفت شدید خود با برجام و تمايل براي خروج از آن را ابراز کرده است.
در حقیقت اگر در حال حاضر، آمریکا استراتژیای درقبال ایران دارد، آن استراتژی ایجاد ابهام و بلاتکلیفی است که این امر به نوبه خود، منافع اقتصادی حاصل از برجام را بر ایران مسدود میکند.
در نتیجه این اقدامات، این روزها نگرانی اصلی حامیان برجام، حفظ برجام است. در چنین زمینهای، موگرینی خود را فقط به تکرار استدلالهای حفظ برجام محدود نکرد. او مجددا درباره اهمیت استراتژیک این توافق استدلال کرد. در چنین وضعیتی، موگرینی به اعضای پارلمان اروپا یادآوری کرد که جایزه واقعی برجام، میدان دادن به احتمالِ دگرگونیِ تعاملِ تجدیدشدهِ ایران با جهان خواهد بود.
برخلاف کسانی که بدون هیچ مدرکی این مسئله را تکرار میکردند که برجام، به نظام ایران "فضای تنفس" داد، این اکثریت معتدل جامعه ایران بود که با شور و شوق از این توافق استقبال کرد. همین اکثریت، حسن روحانی، معمار اصلی برجام؛ را مجددا به ریاستجمهوری رساند. کسب منافع ملموس از برجام، یک سرمایهگذاری است که جامعه ایران را به لحاظ سیاستهای داخلی و خارجی، در یک مسیر میانهروتر قرار خواهد داد.
دگرگونی یک کشور محوری در خاورمیانه از یک دشمن به یک رقیب که تعامل با آن امکانپذیر باشد، به لحاظ امنیتی، اقتصادی و حقوق بشری یک دستاورد خواهد بود.
به گفته موگرینی، ضعیف کردن برجام؛ میانهروها را تضعیف و تندروهای ایران را تقویت خواهد کرد. نهایتا، این امر روایت تندروها درباره دشمنی کینهتوزانه غرب با جمهوری اسلامی را معتبر خواهد ساخت و جلوی همکاری عملی را خواهد گرفت.
تضعیف برجام؛ پرداختن به سایر مسائل اختلافبرانگیز با ایران همچون برنامه موشکهای بالستیک، سیاستهای منطقهای و نقضهای حقوق بشر را بسیار دشوار خواهد کرد. موگرینی به کسانی که از برجام به دلیل عدم پرداختن به این مسائل، انتقاد کردند، یادآوری کرد که پرداختن به چنین مسائلی، گزینه ایران نبود بلکه گزینه آمریکا و متحدانش در خلیج فارس بود.
اجرای موفقیتآمیز برجام و اعتمادی که از آن حاصل میشود، میتواند در بررسی مسائلی سرمایهگذاری شود که برای اروپاییها و آمریکاییها منافع یکسانی دارد. در این حالت، اروپا یک امتیاز دارد و آن این است که ایرانیها آن را به عنوان طرفی میبینند که به تعهدات خود پایبند است.
در این یادداشت آمده: برخی در اروپا، این رویکرد را با توجه به ماهیت اصلاحناپذیر نظام ایران، به عنوان یک رویکرد سادهلوحانه رد میکنند. حقیقت، دیدگاه این افراد را تایید نمیکند. آنچه واقعا سادهلوحانه است، این انتظار است که فشار به تنهایی قادر است، نتایج دلخواه در سایر حوزههای نگرانی را ایجاد کند.
بنابراین، ضروری است که اتحادیه اروپا تمام تلاشهایش جهت به هدر ندادن فرصت برای بازتعریف اساسی روابطش با ایران را انجام دهد. برجام فی نفسه هدف نیست بلکه؛ بیک ابزاری برای بدست آوردن این دگرگونی کلان است.