فرارو- یک رسانه آمریکایی به تقابل ایران و آمریکا در سوریه از منظر قانونی پرداخت.
به گزارش فرارو به نقل از جاست سکیوریتی، دولت ترامپ در حال بررسی اعلان مقابله با ایران به عنوان یک هدف جدید و علنی برای بیش از دو هزار نیروی آمریکایی در سوریه است. اگر واقعا سیاست مقابله نظامی با ایران در سوریه روی میز است، این سیاست از چند لحاظ دردسر‌ساز خواهد بود.
دلایل زیادی برای اجتناب از تشدید درگیری در نزاع سوریه وجود دارد. سیاست تقابل عمدی با ایران، حریق گسترده‌تر منطقه‌ای را در پی خواهد داشت که ممکن است مهار آن فوق‌العاده دشوار باشد. سوای تبعات سیاسی و انسانی این تقابل، تبعات قانونی بنیادینی وجود خواهد داشت: تصور اینکه چگونه مقابله با ایران در سوریه قانونی خواهد بود، دشوار است. اگر آمریکا یا کشور دیگری، در معرض یک حمله مسلحانه از سوی نیروهای ایرانی باشد یا تهدید قریب‌الوقوع یک حمله مسلحانه وجود داشته باشد، ممکن است برای دستیابی به اهداف دفاع مشروع از خود، یک نیروی متناسب و ضروری مورد استفاده قرار گیرد.
با این حال، ما باید واضح بگوییم که استفاده پیشگرانه از نیروی نظامی جهت مهار نفوذ ایران، برای اعمال حق دفاع از خود، معتبر نخواهد بود. زیرا قانون بین المللی به کشور‌ها اجازه جنگ‌طلبی نمی‌دهد.
از حیث قانون داخلی آمریکا، چنین اقدامی با قانون سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ کنگره موسوم به اجازه استفاده از نیروی نظامی مطابقت نخواهد داشت. علاوه بر این، هیچ کس استدلال نخواهد کرد که پیگیری تقابل نظامی با ایران در سوریه، با حق رئیس جمهور برای اجرای ماده دوم قانونی اساسی آمریکا، مطابقت خواهد داشت.
تغییر فعالانه ماموریت نیروهای آمریکایی در سوریه به مقابله با ایران - درغیاب یک حمله مسلحانه یا تهدید قریب الوقوع حمله مسلحانه - به معنای تغییر جایگاه سابقا متزلزل آمریکا در سوریه و نیز به معنای فرو رفتن در یک موقعیت آسیب‌زا بدون داشتن پایه قانونی معتبر خواهد بود.
تس بریجمن، نویسنده گزارش در ادامه نوشت: برای اینکه بفهمیم چرا چنین است، بیایید به منطق قانونی دولت آمریکا برای اقداماتش در سوریه نگاهی بیندازیم.
پایه قانونی آمریکا برای اقدام نظامی در سوریه
در ژوئن گذشته، به هنگام تشدید رویارویی‌های نظامی میان آمریکا و نظام سوریه و متحدانش در نزدیکی التنف سوریه، من سه پرسش زیر درباره پایه‌های قانونی بین المللی و داخلی برای چنین اقداماتی را مطرح کردم:
آیا طبق قانون بین‌المللی، گرفتن و نگه‌داشتن زمین توسط نظام سوریه و متحدانش قانونی است؟ اگر چنین است، محدودیت اقداماتی که آمریکا می‌تواند طبق نظریه‌اش مبنی بر دفاع از خود در برابر داعش اتخاذ کند، چیست؟ از حیث قانون داخلی آمریکا، آیا کنگره اجازه استفاده از زور علیه نظام سوریه، متحدان آن روسیه و ایران و نایبان غیر دولتی‌شان را داده است یا اینکه دولت ترامپ به شکل یک جانبه عمل می‌کند؟
اکنون واضح است که به اعتقاد دولت آمریکا پاسخ به پرسش نخست مثبت است. گزارش‌های ژوئن و دسامبر ۲۰۱۷ دولت آمریکا اقدامات نظامی آمریکا علیه نظام سوریه و متحدانش را به عنوان "اقدامات قانونی جهت مقابله با تهدیدات فوری علیه آمریکا و شرکای جنگ علیه داعش" توصیف کرد.
دولت آمریکا در قالب نامه وزارت خارجه در پاسخ به پرسش‌های باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا، توضیحات بیشتری درباره پایه قانونی اقداماتش در سوریه ارائه کرد.
طبق این نامه، استدلال آمریکا شبیه این است: ایالات متحده و شرکایش در حال انجام اقدام انفرادی و جمعی دفاع از خود علیه داعش هستند. دولت سوریه برای مقابله موثر با تهدیدات داعش برای عراق و سایر دولت‌ها "ناتوان یا بی‌رغبت" است. بنابراین، ایالات متحده و شرکایش ممکن است بدون موافقت دولت سوریه، "اقدامات لازم و متناسب علیه داعش در سوریه را اتخاذ کنند."
در ادامه استدلال وزارت خارجه درباره توجیه مداخله آمریکا در سوریه آمده: طبق حق اعمال دفاع از خود در برابر داعش، استفاده از زور برای دفاع از ائتلاف آمریکایی و نیروهای تحت حمایت آمریکا در مقابل تهدیدهای دولت سوریه و نیروهای طرفدار دولت سوریه، هم ضروری است و هم متناسب.
این نامه به مناطق به اصطلاح خالی از نزاع که آمریکا و شرکایش در سوریه ایجاد کرده‌اند، نمی‌پردازد. اما احتمالا استدلال‌شان این است که ایجاد مناطق زمینی در سوریه که آمریکا و شرکایش از آنها برای اخراج همه از جمله دولت سوریه و متحدانش استفاده می‌کنند، برای اعمال حق دفاع از خود علیه داعش لازم و متناسب است.
آخرین گزاره، به پرسش دوم - درباره محدودیت آمریکا در نظریه دفاع از خود در سوریه- پاسخ می‌دهد. تا کنون هیج مرز خارجی علنا توسط دولت آمریکا ترسیم نشده است. اما با نگاه به اعمال روی زمین - تاسیس و دفاع از مناطقی در برابر دولت سوریه - نتیجه‌گیری منطقی این است که ایالات متحده و شرکایش معتقدند که در برابر دولت سوریه فضای تحرک عظیمی دارند. در واقع، بدون توضیح بیشتر درباره اینکه چرا دولت آمریکا معتقد است که ایجاد چنین مناطقی ابزار لازم و متناسبی در مقابله با داعش است، درک چگونگی انعکاس قانون دفاع از خود توسط این اقدامات دشوار است.
در رابطه با پرسش سوم درباره قانون داخلی آمریکا، می‌توان گفت که این قانون به طور طبیعی از قانون بین المللی تبعیت می‌کند. همانگونه که پرفسور رایان گودمن توضیح داد، اگر شما استدلال دفاع از خود و نیز استدلال تعمیم قانون ۲۰۰۱ کنگره به داعش، را بپذیرید، این تعمیم منطقی نیست که در سیاق عملیات ضد داعش استدلال شود که قانون ۲۰۰۱ اجازه استفاده از زور علیه کسانی آمریکا و شرکا را تهدید می‌کنند، را می‌دهد.
این نکته باید واضح شود که تغییر ماموریت نیروهای آمریکایی در سوریه به "مقابله" با ایران برای منع آن از تحکیم حضور نظامی‌اش، برای اعمال دفاع از خود مستمسک معتبری نخواهد بود.
در چنین شرایطی، اگر ماموریت مقابله با نفوذ ایران برای نظامیان آمریکایی در سوریه طراحی شود، تبعات مهمی برای حاکمیت قانون خواهد داشت. اعتبار آمریکا، به توانایی این کشور در توضیح اتخاذ اقدامات به شکل قانونی وابسته است.
