«اگر خیلی حرفه ای باشید، شاید سالانه به ٣٠ تا ٤٠ میلیون درآمد برسید مثل بازیکن فوتبالی که به آن حقوق می‌دهند، برای گیمرها هم حقوق هفتگی یا ماهانه در نظر می‌گیرند. الان خیلی از باشگاه‌های اروپایی گیمر دارند. مثل پاری‌سن‌ژرمن، شالکه، ولفسبورگ، وستهام و...»
به گزارش شهروند، «طرفداران و علاقه‌مندان زیادی در برج میلاد جمع شدند و دو بازیکن را تشویق کردند. مزدک میرزایی هم در حال گزارش بود. دو بازیکنی که این بار داخل محوطه سبز چمن توپ نمی زدند. پشت صندلی نشسته بودند و فوتبالیست های مجازی را در صحنه به حرکت وامی‌داشتند. از اختتامیه بازی های رایانه ای در برج میلاد حرف می زنم.
مسابقه ای که قریب به ٤ هزار نفر از سراسر ایران در آن ثبت نام کردند و در نهایت در رشته فیفا دو نفر به فینال رسیدند. ما در این گفت و گو با یکی از فینالیست ها صحبت کرده ایم؛ مهران علیزاده.
در این گفت و گو درباره کار مهران پرسیده ایم؛ این که چقدر از این صنعت تازه پا یعنی گیم درآمد دارد؟ خانواده اش مخالف نیستند؟ بازی کامپیوتری به تحصیلاتش لطمه نزده؟ به وضعیت جسمی و ذهنی اش چطور؟ اهمیت این گفت و گو جایی مشخص می شود که آخرین آمار درباره میزان بازیگران کامپیوتری در ایران را رصد کند.
٢٣ میلیون نفر در ایران روزانه نزدیک به یک ساعت به واسطه گوشی و انواع کنسول ها پای بازی هستند. مهران در این گفت و گو درباره آینده این صنعت هم گفته است؛ فضایی که باشگاه های بزرگ جهان، گیمرها را استخدام می کنند تا هم پای بازیکن های واقعی آن ها به مسابقات مجازی با دیگر باشگاه ها بروند.
گیم حالا دیگر یک صنعت پول ساز تلقی می شود که در آینده احتمالا مشاغل بیشتری را در ایران فراهم خواهد کرد.
در ادامه درباره این فضا هم صحبت کرده ایم. بخوانید.
چند سالت است و متولد کدام شهر هستی؟
متولد ٧٢ و ٢٤ سالمه. در تهران به دنیا آمدم.
دانشگاه هم رفته‌ای؟
بله. کامپیوتر خوانده‌ام؛ نرم‌افزار.
ا‌ولین بار چه زمانی احساس کردی در بازی‌های رایانه‌ای مهارت داری و عاشق گیم هستی؟
اولین‌بار در کنسول PS۱ بود که فوتبال بازی کردم و فهمیدم واقعا عاشق این بازی هستم.
با این حال خودت می‌دانی که نوعی واکنش منفی بین پزشکان و روانپزشکان نسبت به گیم وجود دارد. به خصوص چند ساعت که مداوم بازی کنی، احساس می‌کنی تمام ذهنت را گرفته. آدم مغزش از کار می‌افتد.
در گیم هم سطوح مختلف وجود دارد؛ هم حرفه‌ای، هم به شکل سرگرمی. ولی اولا بگویم که بازی رایانه‌ای فوتبال مثل خیلی از بازی‌های کامپیوتری دیگر نیست. مثلا در بازی‌های جنگی واقعا ذهن آدم درگیر می‌شود و شاید اذیت کند اما فوتبال مثل آنها نیست. فوتبال بیشتر یک بازی سرگرمی است. ضمن این که اگر شما بخواهید گیم را به شکل حرفه‌ای دنبال کنید، اصلا نباید روزانه بنشینید، چند ساعت بازی کنید. چون برای آمادگی در مسابقه فقط تمرین کافی نیست، بلکه باید استراحت ذهنی هم داشته باشید، یعنی روزی بیشتر از سه، چهار ساعت اگر تمرین کنید، اصلا فایده ندارد، چون ذهن دیگر خسته است و تمرین شما موثر نیست.
گیم به درس لطمه می‌زند؟
بستگی به آدمش دارد.
به تحصیلات شما لطمه زد؟
بله.
چه رک و صادقانه (خنده)...
ببینید من درسم را در دانشگاه خواندم ولی خب از یک جایی به بعد احساس کردم برای ادامه تحصیل به دنیا نیامده‌ام. خیلی به گیم علاقه داشتم و اینجا بود که می‌توانستم مهارت‌هایم را نشان بدهم اما خب این طور نبود که به خاطر علاقه به گیم درسم را ول‌کنم.
از این راه می‌شود کسب درآمد داشت؟
بله.
یعنی یک زندگی را می‌شود با پول درآمد گیم گذراند؟
در ایران سخت است، نمی‌شود ولی در کشورهای بزرگ دنیا این‌طور نیست.
خودت دوستانی داری که در کشورهای دیگر از طریق گیم درآمدزایی کنند؟
الان خیلی از باشگاه‌های اروپایی گیمر دارند. مثل پاری‌سن‌ژرمن، شالکه، ولفسبورگ، وستهام و... حتی شنیده‌ام رئال‌مادرید هم شروع به استخدام گیمر کرده.
که چه کاری انجام بدهد؟
مثل بازیکن فوتبالی که به آن حقوق می‌دهند، برای گیمرها هم حقوق هفتگی یا ماهانه در نظر می‌گیرند. حالا قطعا نه به اندازه بازیکن واقعی ولی منظورم این است که گیم در فوتبال کاملا دارد در دنیا تبدیل به یک صنعت می‌شود. الان دو بار در طی سال جام جهانی بازی‌های رایانه‌ای برگزار می‌شود و این خودش اهمیت این موضوع را نشان می‌دهد. درآمد این نوع گیمرهایی که گفتم واقعا خوب است و خیلی بیشتر از مایحتاج عرف است.
در ایران این طور نیست؟
در ایران اگر خیلی سر باشید و سطح بازی‌تان بالا باشد، سالانه می‌توانید ٣٠ تا ٤٠میلیون درآمد داشته باشید.
یعنی آن قدر مسابقه هست که بشود ٣٠میلیون درآورد؟ چون جایزه خود لیگ که شما تا فینال آن رفتید، ٥میلیون تومان بیشتر نبود.
خب جایزه لیگ ٥میلیون تومان بود ولی الان هفتگی در تهران کاپ‌های مختلف برگزار می‌شود. جوایز هر کدام از اینها هم حدود ٧٠٠-٦٠٠هزار تومان است.
به شکل خصوصی برگزار می‌شوند؟
بله. کلوپ‌های داخل شهر. شما حساب کنید حالا هفته‌ای سه، چهار تا کاپ را هم ببرید، حدود دو، سه تومانی می‌شود. اما خب باید سطح بازی‌تان خیلی بالا باشد.
یعنی هر کسی می‌خواهد باید برود داخل کلوپ‌ها و مسابقه بدهد؟
نه این که حتما برود کلوپ. الان مسابقات به شکل آنلاین هم در سطح کشور برگزار می‌شود. سایت‌هایی هم هستند که خودشان مسابقه می‌گذارند اما خب این که بخواهید فکر کنید منبع درآمدتان فقط گیم باشد، آن قدری نیست که بشود روی آن اطمینان کرد و زندگی را با آن چرخاند.
شرط‌بندی هم می‌کنند؟ منظورم درآمدهای غیر قانونی است.
بله، خب. هست.
برگه می‌فروشند و غیر قانونی مسابقه می‌دهند و شرط‌بندی می‌کنند؟ چون اگر خاطرت باشد یک بار برنامه ٩٠ برنامه‌ای را به شرط‌بندی‌های فوتبال اختصاص داد. منظورم دقیقا به همان شکل شرط‌بندی است. غیر قانونی و زیرزمینی.
به آن شکل نه. اغلب خیلی محدود است. مثلا دو تا بازیکن بازی می‌کنند و دو سه نفر هم پشت دست آنها یکی دو میلیون می‌کارند.
خودت هم غیر قانونی مسابقه می‌دهی؟ شرط‌بندی می‌کنی؟ البته اگر دوست نداری به این سوال جواب نده.
واقعا نه.
ممکن است در سال‌های آینده تغییراتی در جهت درآمدزایی ماهانه و رسمی در این رشته در ایران هم به وجود بیاید؟
بله. امکانش هست. شاید در سال‌های آینده باشگاه‌های ایرانی هم وسط بیایند و گیمر بخواهند. آن وقت شاید بشود روی این قضیه بیشتر حساب کرد.
باشگاه‌های خارجی که گیمر دارند، تا به حال به خودت پیشنهاد داده‌اند؟ یا دوستانی داشته‌ای که پیشنهادهایی از باشگاه‌های خارجی داشته باشند؟
تا به حال نه. چون از سال پیش بود که تازه باشگاه‌ها شروع به استخدام گیمرها کردند ولی کم‌کم سراغ گیمرهای دیگر کشورها هم می‌روند؛ به خصوص اگر سال قبل کسی در سطح جهانی مقام می‌آورد، حتما دنبالش می‌آمدند و پیشنهاد می‌دادند، چون الان پلیرهایی که جذب می‌کنند، همه کسانی هستند که در سطح جهانی مقام دارند. همین امسال کسی که در سطح جهان قهرمان شد، از باشگاه پاری‌سن‌ژرمن بود. سال گذشته او را جذب کرده بودند و امسال هم قهرمان جهان شده بود.
اول ماجرا که گیم را شروع کردی، پدر و مادرت راضی بودند؟ نمی‌گفتند پسر، چرا نشسته‌ای پای بازی، مثلا باید درس بخوانی و مسائلی که والدین عموما بحق نگران آنها هستند.
اولش که شروع کردم، اصلا موافق نبودند. چون سال اول که شروع کردم نمی‌توانستم آن قدر مقام بیاورم؛ به خصوص در سطح کشور می‌رفتم و حذف می‌شدم.
درباره چه سالی صحبت می‌کنید؟
چند سال پیش بود. می‌رفتیم داخل کلوپ بازی می‌کردیم. یادم هست یکی از دوستانم گفت که یک مسابقه‌ای هست در مصلای تهران.
چه سالی دقیقا؟
٢٠١٣ بود. گفت کاپی گذاشته‌اند در مصلای تهران. گفتم ورودی‌اش چقدر است و خلاصه پول گذاشتیم و رفتیم. بعد که رفتم، فکر می‌کردم سطحم خیلی پایین‌تر باشد ولی دیدم نه این طور هم نیست. در همین مسابقه‌ای که می‌گویم تا ٨ نفر اول رفتم.
فیفا بود؟
بله. آن هم فیفا بود.
الان پدر و مادرت چه می‌گویند؟ راضی شده‌اند.
الان هم خیلی موافق نیستند. بالاخره هر پدر و مادری دوست دارد بچه‌اش کار دایمی داشته باشد، بیمه داشته باشد و مزایا. اما نظرشان نسبت به قبل خیلی بهتر شده. مسابقه‌هایم را دنبال می‌کنند؛ به خصوص که این اواخر هم مسابقات ما از تلویزیون به صورت زنده پخش شد. چون پخش زنده بود و تلویزیون بازی فینال را نشان داد، اوضاع خیلی بهتر شد.
همان مسابقه‌ای که به شکل زنده از تلویزیون پخش شد، سومین لیگ بازی‌های رایانه‌ای بود. جو بازی‌ها هم شنیدم خیلی هیجان‌انگیز بود. با گزارش مزدک میرزایی هم که هیجان مسابقه خیلی بالاتر رفته بود. چند نفر شرکت کرده بودند؟
در رشته ما حدود ١٨٠٠ تا ١٩٠٠ نفر ثبت نام کرده بودند. البته ما FiFa بودیم. در فوتبال دیگر یعنی Pess نیز همین حدود ثبت نام کرده بودند.
چطور از بین اینها، ٤٨ نفر انتخاب شدند؟
ثبت نام را انجام می‌دادی، بعد روز و ساعت بازی را اعلام می‌کردند. می‌آمدیم مسابقه می‌دادیم تا به مراحل بالاتر برویم.
راستی چرا در فینال باختی؟ مخصوصا این که در وقت اضافه گل خوردی، یعنی رقابتت نزدیک بود و نتیجه را از دست دادی.
ببینید، تا دور آخر، بازی‌ها به شکل رفت‌وبرگشت است. ممکن است بازی اول را دو هیچ ببازید اما در برگشت بتوانید جبران کنید. منتها فینال تک‌بازی بود. پخش زنده هم بود. شما باید در یک آن تصمیم بگیرید. همان اتفاقی که برای نفر مقابل افتاد، ممکن بود برای من بیفتد. بالاخره شانس هم دخیل است ولی خب نوید هم بازیکن خیلی خوبی است.
چرا منچستریونایتد؟ همیشه با همین تیم بازی می‌کنی؟
نه. روزهای آخر مسابقه بود. احساس کردم دستم با تیمی که داشتم با آن بازی می‌کردم، یعنی بایرن‌مونیخ رو شده، برای همین رفتم سراغ منچستریونایتد.
تیمی که انتخاب می‌کنی در سبک بازی خیلی تأثیر دارد؟
بالاخره یکی هست که می‌خواهد سریع بازی کند، باید تیمی را انتخاب کند که این قابلیت را بتواند پیاده کند. خب برای چنین آدمی رئال‌مادرید قطعا تیم بهتری است. من دوست دارم مالکیت توپ با من باشد، پاس‌هایم سریع باشد اما سریع حمله نکنم. برای همین بایرن را برمی‌دارم. می‌خواهم بگویم تیمی که انتخاب می‌کنید بستگی به سبک شما دارد.
شانس چقدر تأثیرگذار است؟
در کل سال در عملکرد یک بازیکن، شانس شاید ١٥درصد سهم داشته باشد.
این را پرسیدم ببینم تا به حال شده در همین فوتبال از یک آماتور ببازی؟
منظور شما از آماتور چه کسی است؟
منظورم کسی است که مثلا زیاد اهل بازی و اینها نیست. اتفاقی آمده باشد برای سرگرمی با تو بازی کند و تو از او ببازی. منظورم دقیقا چنین آدم‌هایی است.
نه.
حتی یک بار؟
در مسابقات رسمی نه ولی در تمرین بله.
چرا یک گیمر حرفه‌ای ناگهان ممکن است از یک آماتور ببازد؟
برای این که شما وقتی در حال تمرین هستید، بیشتر دارید قابلیت‌های مختلف بازی‌تان را تست می‌کنید. مثلا با روش‌های مختلف دارید تمرین می‌کنید این توپ گل می‌شود، این توپ را می‌شود به یک روش دیگر دفاع کرد و... برای همین آن جدیت و تمرکز مسابقه را طبیعتا ندارید.
یعنی اگر در حال مسابقه باشید، امکان ندارد از یک آماتور ببازید...
نه خب. (خنده) بالاخره ممکن است. آماتور آماتور که نه البته. یک مقداری بازی‌اش خوب باشد ممکن است ببازم. نمی‌شود قطعا گفت نمی‌بازم.
کلا یک گیمر خوب حرفه‌ای روزش را چطور شروع می‌کند؟ یکی مثل خودت.
بستگی دارد؛ تابستان باشد، غیر از تابستان باشد...
به خاطر مدارس و دانشگاه و اینها؟
اگه تابستان یا تعطیلات باشد، روزش را با تمرین شروع می‌کند. می‌رود بیرون و در کلوپ‌ها دنبال حریف تمرینی خوب می‌گردد. چون اگر با حریف خوب بازی نکنی، دیگر گیمر حرفه‌ای نیستی. بالاخره در خانه نمی‌شود این کار را حرفه‌ای دنبال کنی. باید با حریفان قدر بازی کنی.
نگران مشکلاتی که ممکن است گیم در زندگی‌ات به وجود بیاورد، نیستی؟ بخشی از این مشکلات به اعصاب و روان مربوط می‌شود، بخشی از آن هم جسم. مثلا نشستن زیاد در یک جا، خیره شدن به مانیتور و تلویزیون و ثابت ماندن، به عضلات، چشم، گردن و مفاصل آسیب می‌زند. خودت دچار شده‌ای؟
چشم نه ولی درست می‌گویید. چنین آسیب‌هایی وجود دارد. مخصوصا عضلات گردن چون زیاد می‌نشینید، پیش می‌آید. البته مقطعی بوده اما در بلندمدت ممکن است آسیب‌های جدی داشته باشد.
باید کنار گیم ورزش کرد؟
صددرصد. غیر از این، کسانی که فیفا یا Pess بازی می‌کنند، باید فوتبال را بشناسند. یا باید خودشان به شکل واقعی بازی کنند یا بازی‌های واقعی فوتبال را دنبال کنند، چون گیم و فوتبال واقعی کاملا در ارتباط با هم هستند. من خودم هفته‌ای دو، سه بار سالن می‌روم.
البته منظور من چیز دیگری بود. منظورم این بود که یک گیمر باید فکر اوضاع سلامتی‌اش هم باشد. باید نرمش‌های مخصوص را یاد بگیرد.
درست است ولی متاسفانه بعید می‌دانم گیمرها در ایران دنبال این قضیه بروند.
منظورم یک‌سری نرمش‌های ویژه است تا در بلندمدت گردن و عضلات دیگر آسیب نبیند.
قطعا نرمش‌هایی دارد اما بعید می‌دانم کسی دنبال این حرف‌ها باشد.
به هر حال این صنعتی است که تازه دارد پامی‌گیرد و من امیدوارم در آینده، پزشکان وارد قضیه بشوند و نرمش‌های ویژه را برای سلامتی گیمرها تبلیغ کنند.
البته اگر گیم در ایران حرفه‌ای شود و شما بتوانید در یک باشگاه استخدام شوید، خب پزشک همان باشگاه می‌تواند این موضوع را تأمین کند. اینها همه به حرفه‌ای شدن مربوط است.
غیر از گیم به شکل حرفه‌ای، چرا اصلا مردم آن قدر بازی رایانه‌ای دوست دارند؟ طبق آخرین آمار در ایران نزدیک به ٢٣میلیون نفر روزانه یک ساعت با گوشی یا کنسول‌های مختلف بازی می‌کنند. خود تو اگر در ایران امکانات سرگرمی بیشتر بود، ممکن بود سراغ گیم نروی؟
سوال سختی است. باید در آن شرایط باشم تا جواب بدهم اما هر چه بود، باز هم بازی را در کنار سرگرمی‌های دیگر ادامه می‌دادم.
چه بازی‌هایی را در کنسول‌های مختلف بیشتر دوست داری؟ غیر از فوتبال منظورم است.
من خب به شکل حرفه‌ای فوتبال بازی می‌کنم اما تمام بازی‌های PS۴ را هم بازی می‌کنم.
درباره باگ‌های فیفا هم بگو. چه باگ‌هایی دارد؟
فیفا ١٨؟
بله.
باگ خاصی ندارد. شاید یکی از معضلاتش فقط این باشد که اگر از پشت محوطه شوت خوب بزنید، قطعا گل می‌شود و دروازه‌بان‌ها نمی‌توانند واکنش خوبی نشان بدهند ولی از سال ٢٠١٤ به بعد خیلی از باگ‌ها گرفته شده و فیفا دیگر باگ خاصی ندارد. حالا ممکن است یک عده بگویند با یک روش گلزنی خاص، شما زیاد به گل برسید ولی اسم این باگ نیست. باگ یعنی مشکلی که نامتعارف باشد. برای همین باگ خاصی ندارد.
تخلف هم می‌شود کرد؟ جرزنی‌هایی که در بازی‌های واقعی می‌شود، در بازی رایانه‌ای هم می‌شود انجام داد؟
بله. ولی خب از آن طرف قوانینی هم وجود دارد که با این تخلف‌ها برخورد می‌کنند. مثل وقت تلف کردن. مثلا اگر چند تا پاس بیشتر در زمین خودتان ردوبدل کنید، داور بیرون مسابقه که برای بازی‌ها وجود دارد، وارد عمل می‌شود و می‌گوید حق نداری آن قدر پاس بدهی و وقت‌کشی کنی.
البته فیفا می‌تواند گیم را اصلاح کند. مثلا وقتی شما جلو باشید، برنامه را طوری طراحی کند که اگر وقت تلف کردید یا پاس زیاد دادید، توسط داور داخل بازی جریمه شوید.
این کار را نمی‌کنند.
چرا؟
چون وقت‌کشی برای حرفه‌ای‌هاست. بالاخره یک عالمه آدم هستند که دستگاه را برای خودشان خریده‌اند. دو تا دوست هستند که دارند بازی می‌کنند و آن قدر نتیجه برای‌شان مهم نیست. دوست دارند پاس‌کاری کنند. به نظرم بعید است این کار را بکنند.
راستی چرا در گیم بیشتر آقایان هستند که شرکت می‌کنند و مقام می‌آورند؟ خودت گیمر خوب خانم دیده‌ای؟
در مسابقاتی که من شرکت کرده‌ام، متاسفانه هیچ رشته‌ای برای خانم‌ها نبوده. شاید البته یکی دو تا مسابقه بوده، اما در آن هم خانمی بالا نیامده که به مرحله‌های بعد بیاید و طوری اسم پیدا کند که ما او را بشناسیم. یک مقداری از آن هم به خاطر شرایط ایران است. بالاخره امکانات به شکل مساوی نبوده که خانمی شرکت کند تا ما طبق آمار دقیق بگوییم تعداد خانم‌ها بیشتر است یا آقایان. ضمن این که خب در خود بازی فوتبال رایانه‌ای، من کمتر دیده‌ام خانم‌ها به آن علاقه داشته باشند.
فکر می‌کردی روزی برسد به جایی برسی از کاری که همه فکر می‌کنند وقت تلف کردن است، به جایگاهی برسی، مقام بیاوری و در پخش زنده تلویزیون نشانت بدهند؟
فکرش را می‌کردم بازیکن خوبی بشوم اما تا این حد نه، که مثلا تلویزیون مرا نشان بدهد. واقعا فکر نمی‌کردم.»
