فرارو- در مورد میزان سفرهای نوروزی از آمارهای مختلفی استفاده می‌شود: آمار وزارت راه و شهرسازی از حمل و نقل، آمار ثبت تردد توسط دوربین‌های پلیس و اقامت بر حسب " شب نفر" که از اطلاعات اماکن اقامتی به دست می‌آید.
به گزارش فرارو، برای اطلاع دقیق از میزان و شکل سفرهای نوروزی هیچ آمار جامعی وجود ندارد.
اما هرکدام از این آمار‌ها تا حدی وضعیت سفر اقشار مختلف جامعه را نشان می‌دهد.
۱. گزارش وزارت راه و شهرسازی
این آمار تنها مربوط به حمل و نقل عمومی شامل حمل نقل جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی است.
مبهم بودن آمار‌ها و عدم توضیحات دقیق از مشکلات این آمار است. همچنین اظهارات مبهم و گاه ضد‌و‌نقیض مسئولین این ابهام را بیشتر می‌کند.
در این آمار مشخص نیست با چه تعریفی ۴ میلیون سفر دریایی ثبت شده است! درحالیکه تنها ۳ میلیون سفر هوایی و کمتر از دو میلیون سفر ریلی صورت گرفته است.
بنابر این برای بررسی میزان سفرها تنها از آمار حمل و نقل جاده ای، ریلی و هوایی استفاده می‌کنیم. (سال گذشته در نشست خبری اعضای "ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر "هم به آمار بدون سفر دریایی استناد شده است).
بر این اساس در سال ۹۷ حدود ۱۲ میلیون مسافر طی ۷ هزار سفر جابه جا شده اند.
بنابر این در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ این نوع "سفر" ۴ درصد کاهش داشته است. تعداد مسافران هم ۵ درصد کم شده است.
اما در این آمار بیشترین سهم با ۷ میلیون مسافر به حمل و نقل جاده‌ای اختصاص دارد. این بخش شامل «اتوبوس، مینی‌بوس و سواری کرایه» می‌شود. *
در این بخش با کاهش "یک میلیون نفری" مسافر نسبت به سال گذشته رو به رو بوده ایم.
سهم هریک از وسایل حمل و نقل جاده‌ای(این نسبت‌ها اختلاف فاحشی با سال‌های گذشته ندارد)
اما در مورد سفر هوایی هم آمار‌ها کاهش ۶ هزار سفر را نشان می‌دهد؛ یعنی ۷۰۰ هزار مسافر هوایی کمتر از سال گذشته.
مقصد سفر بر اساس آمار حمل و نقل عمومی
بیشترین مقاصد سفر به ترتیب بعد از تهران، شهر‌های اصفهان، خراسان رضوی (مشهد)، خوزستان، گیلان، مازندران، فارس، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی و ایلام بوده است.
***
۲. آمار سفر برحسب اقامت
به گفته رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، از ۲۷ اسفند تا ۱۱ فروردین، حدود ۵۸ میلیون "نفرشب" اقامت در کشور ثبت شده است. در سال ۹۶ در کل ایام نوروز حدود ۵۹ میلیون نفر شب اقامت ثبت شده بود. (نفر شب: تعداد مسافران ضربدر تعداد شب‌های اقامت).
بنابر این بر اساس تخمین برای کل نوروز ۹۷، حدود ۸ درصد افزایش اقامت پیش‌بینی می‌شود.
استان مازندران، با ۱۲ میلیون نفر شب اقامت رتبه نخست سفرهای نوروزی را به خود اختصاص داد. گیلان با ۸ و بوشهر با ۶ میلیون در رتبه‌های دوم و سوم هستند.
استان‌های هرمزگان، خوزستان، فارس و خراسان رضوی هم در جایگاه‌های بعدی قرار دارند. سال ۹۶ خراسان رضوی در رتبه سوم قرار داشت.
مسافران در کجا ساکن می‌شوند
افزایش ۳۰ تا ۳۵ درصدی اسکان در هتل‌ها یکی از ویژگی‌های سفرهای نوروزی امسال بود.
رئیس انجمن هتلداران در باره علت افزایش آمار می‌گوید: «بیشتر مسافرانی که به خارج از کشور می‌رفتند، به اسکان در هتل عادت دارند و، چون نوسان‌های ارزی اجازه سفر به برخی از این افراد نداد پس آن جمعیت به سفرهای داخلی پرداخت که تحت تاثیر آن، آمار اقامت در هتل‌ها نیز افزایش یافت.»
در نوروز امسال بیشترین اقامت در هتل‌ها مربوط به استان‌های گیلان و اردبیل بوده است. استان‌های همدان، بوشهر، خراسان رضوی، مرکزی، سیستان و بلوچستان و ایلام هم در این زمینه رشد داشته‌اند.
سال گذشته اقامت در هتل‌ها تنها ۲.۵ درصد از کل اقامت نوروزی را تشکیل می‌داد. یعنی حدود یک و نیم میلیون "نفر شب" اقامت.
در کل بیش از ۳۰۰۰ واحد اقامتی شامل هتل، هتل آپارتمان، مهمان‌پذیر، پانسیون و مجتمع اقامتی تفریحی در کشور فعالیت می‌کنند. به گفته رئیس انجمن هتلداران نزدیک به ۷۰ درصد آنها برای اقشار متوسط طراحی شده است.
همچنین حدود ۲۴۰ هزار خانه شخصی به اسکان مسافران می‌پردازند.
یکی از رقبای این مراکز در سال‌های اخیر هم مدارس بوده‌اند. سال گذشته از اسکان در اماکن متعلق به آموزش‌و‌پرورش انتقادات فراوانی شد.
هتلداران مهم‌ترین منتقدان این مراکز بودند.
با این حال در تعطیلات نوروز امسال هم ۱۱ میلیون نفر در این مراکز اسکان داده شدند. حدود ۲ میلیون از آنها غیرفرهنگی بوده‌اند. این آمار با آمار سال ۹۶ تفاوت زیادی ندارد.
علاوه بر اسکان مسافران در خانه اقوام، مهمانسرای ادارات، خوابگاه‌های دانشجویی، سالن‌های ورزشی و .. از دیگر رقبای هتل‌ها هستند.
در کل، اسکان در چادر و کمپ‌های موقت بیشترین درصد اسکان را به خود اختصاص می‌دهد!
سهم هریک از اماکن اقامتی در ایام نوروز**
۳.آمار سفر برحسب تردد در جاده‌ها
به گفته حسن‌نیا معاون وزیر راه و شهرسازی ۴۶ میلیون تردد در طول راه‌های کشور توسط دستگاه‌های ترددشمار به ثبت رسیده است.
در ارائه این آمار هم ابهاماتی وجود دارد.
اولا حسن نیا از افزایش ۱۵ درصدی نسبت به مدت مشابه در سال گذشته خبر داده بود. با این حساب سال گذشته باید حدود ۵۳ میلیون تردد ثبت می‌شد.
اما وزیر راه سال گذشته از ثبت ۱۲۹ میلیون تردد خبر داد.***
از طرف دیگر در نوروز ۹۷، به گزارش روابط عمومی راهداری استان‌ها ۳۸ میلیون تردد در استان مازندران و ۲۸ میلیون تردد فقط در استان البرز ثبت شده است.
یعنی مجموع تردد در دو استان از کل کشور بیشتر است!****
سفر با خودوری شخصی
با محاسبه اختلاف کل تردد جاده‌ای با تعداد سفر با حمل‌و‌نقل عمومی جاده‌ای به تعداد سفر با خودروی شخصی می‌رسیم. بر این اساس تنها یک و نیم درصد از کل سفرهای جاده‌ای با حمل‌نقل عمومی بوده است.
یعنی ۹۸.۵درصدِ مسافرت در جاده‌ها با خودروی شخصی انجام گرفته است.
در مورد مقصد سفر از لحاظ تردد هم بیشترین تردد‌های نوروزی در استان‌های البرز، تهران، قزوین، مارندران، گیلان، قم و فارس بوده است.
پی‌نوشت:
* این نوع از حمل و نقل می‌تواند نشانه‌ای از میزان مسافرت قشر متوسط به پایین باشد. (عدم تغییر محسوس حمل‌و‌نقل ریلی در سال گذشته، این فرض را به واقعیت نزدیکتر می‌کند).
** این آمار بر اساس گزارش ارائه شده توسط رئیس سابق میراث فرهنگی اخذ شده است که مربوط به سال نودوچهار می‌شود. اما با توجه به آمارهای مختلف ارائه شده در سال جاری می توان گفت حدودا همین درصدها برقرار است.
*** حتی اگر تمام تردد‌های غیر جاده‌ای راه هم در نظر بگیریم به نیمی از این عدد هم نمی‌رسیم. علاوه بر این تعداد دوربین‌های ثبت تردد هم افزایش پیدا کرده است.
**** حتی با در نظر گرفتن "همپوشانی" بین بسیاری از مسیر‌ها بازهم این رقم منطقی به نظر نمی‌رسد. مشخص نیست این آمار با چه تعریفی ارائه می‌شود. همچنین استان خراسان رضوی ترددی نزدیک به این استان‌ها دارد و استان بوشهر هم سومین استان پر طرفدار در سفرهای نوروزی بود.
