استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی گفت: از تحولات اخیر این‌طور برداشت می‌کنم که ترامپ و پوتین با یکدیگر هماهنگ هستند، زیرا آمریکا از هجوم به مواضع روسیه خودداری می‌کند و به نوعی به سمت درگیری با یکدیگر نمی‌روند.
دکتر روح‌الله اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه دیدارهای اخیر بن‌سلمان از کشورهای غربی و قراردادهای کلان نفتی عقد شده چند هدف را دنبال می‌کرد، عنوان کرد: نخست اینکه بایستی نقش ایران در منطقه کاهش پیدا کند، دوم آنکه بایستی ارتباط حزب‌الله لبنان و ایران با دولت سوریه قطع شود و در نهایت حملهای علیه مواضع سوریه صورت بگیرد.
وی ادامه داد: این حمله برای ائتلاف غرب تبعات سویی به همراه خواهد داشت، قیمت نفت افزایش پیدا می‌کند و هزینه‌ی این هجوم نظامی بسیار بالا است. در حقیقت بن‌سلمان با عقد قراردادهای اقتصادی در پی تامین این هزینه‌ها برمی‌آید.
این مدرس دانشگاه فردوسی با اشاره به تصمیم قبلی ترامپ مبنی بر خروج از سوریه مطرح کرد: در مقطعی هم ترامپ اعلام کرد که با شکست داعش در سوریه، نیروهای نظامی آمریکا از این کشور خارج خواهند شد، اما با نقش‌آفرینی عربستان و بن‌سلمان این اتفاق رخ نداد و هزینه‌های حضور نظامی آمریکا در سوریه به نوعی از سوی عربستان تامین خواهد شد.
اسلامی به تشریح اوضاع فعلی سوریه پرداخت و تصریح کرد: سوریه وضعیت مناسبی ندارد، گروه‌های مختلفی در حال نبرد هستند و هر لحظه امکان حمله نظامی و کشتار وجود دارد و چندان وضع عادی در آن‌جا برقرار نیست. قسمت‌هایی از سوریه تحت کنترل کردها، ترکیه، حزب‌الله، دولت بشار اسد و داعش قرار دارد.
این مدرس دانشگاه فردوسی اظهار کرد: ادعای غرب و ائتلاف به رهبری آمریکا آن است که کاربرد سلاح‌های کشتار جمعی و شیمیایی خط قرمز ما هستند و شواهدی در دست دارند که دولت بشار اسد علیه مردم کشور سوریه از این قبیل تسلیحات استفاده کرده است.
وی افزود: برای مقابله با این مورد آمریکا از طریق شورای امنیت سازمان ملل اقدام کرد که منتهی با وتو روبه‌رو شد. سپس اقدام به یک‌سری حملات محدود به مراکز تولید تسلیحات شیمیایی و نظامی دولت بشار اسد انجام دادند.
اسلامی با بیان اینکه سیاست ترامپ نسبت به گذشته متفاوت شده‌است، خاطر نشان کرد: در حقیقت آمریکا در دوران بوش و اوباما بیشتر به دنبال سرمایه‌گذاری و دریافت سود در درازمدت بود، اما هم‌اکنون با توجه به مشی اقتصادی ترامپ، آمریکا به دنبال کسب سود به صورت آنی است.
وی افزود: عقیده ترامپ بر آن است که هزینه جنگ با سوریه را کشورهای عربی منطقه و آن کشورهای منطقه که در برابر ایران قرار گرفته‌اند بایستی پرداخت کنند.
این مدرس دانشگاه فردوسی تصریح کرد: در حقیقت با این حمله صورت گرفته توازن قدرت در سوریه تغییری نخواهد کرد. ما در حال حاضر از اتفاقات پشت پرده چندان آگاه نیستیم و نمی‌دانیم که آیا روسیه و آمریکا تا چه حدی با یکدیگر هماهنگ هستند. زیرا از دنبال کردن اخبار جنگ به این نوع برداشت خواهیم رسید.
وی ادامه داد: چیزی که از این اقدام ائتلاف غرب برمی‌آید آن است که تنها جهت راضی نگه‌داشتن عربستان، تهدید کردن ایران و حفظ وجهه اقتدارآمیز ترامپ بوده است.
اسلامی با اشاره به تاثیر حمله اخیر بر تحولات سوریه گفت: متاسفانه تغییری در تحولات سوریه رخ نخواهد داد. در حال حاضر همین موازنه قدرت موجود به بقای خود ادامه خواهد داد، یعنی ایران، سوریه و حزب‌الله در یک سوی میدان و از آمریکا، انگلیس، فرانسه، ترکیه، عربستان و امارات در سوی دیگر میدان قرار خواهند داشت.
وی افزود: این دو گروه به دنبال منافع خود در سوریه هستند و منافع آنان حکم می‌کند که بی‌ثباتی همچنان در سوریه حکمرانی کند و هزینه‌های این جنگ از خزانه‌های کشورهای عربی تامین شود.
این مدرس دانشگاه فردوسی عنوان کرد: با توجه به وضعیت فعلی، آمریکا حتی اگر با ایران به صلح دست پیدا می‌کرد،بیشتر از زمان فعلی سود نمی‌برد، به خصوص با دستیابی بن‌سلمان به دارایی‌های شاهزاده‌های سعودی و جو ایران‌هراسی که در منطقه به راه انداخته است.
اسلامی با اشاره به وضعیت نامطلوب کشور سوریه بیان کرد: در واقع به‌هم‌ریزی، هرج و مرج، ناامنی و تداوم همین وضعیت که گسل‌های امنیتی را در منطقه فعال کرده‌است، به نفع قدرت‌طلبان است و چندان نفعی در آرامش این منطقه نخواهند داشت.
این مدرس دانشگاه با اشاره به جایگاه روسیه در جریان جنگ سوریه اظهار کرد: چندان در جریان حوادث سوریه نبایستی از روسیه انتظاری داشت، روسیه به این جریانات وارد شده‌است که در نهایت اقدام به یک معامله بزرگ کند.
وی اضافه کرد: نخست آنکه نظام حکومتی چندان باثباتی در آینده نیست، به خصوص که پس از پوتین شرایط برای فروپاشی این ساختار مساعد می‌گردد. دوم آنکه تا دهه‌ی گذشته روسیه تحت فشار ناتو بوده و انقلاب‌های رنگینی بود در همسایگی این کشور رخ داد که در حقیقت هدف این انقلاب‌ها ایجاد تغییر بنیادین در روسیه بوده است.
اسلامی تاکید کرد: روسیه به سبب دراختیار داشتن تسلیحات هسته‌ای و موشکی از ارتشی قوی برخوردار است، اما از منظر سیاسی و اقتصادی چندان از پویایی لازم برخوردار نیست و در نتیجه امکان مانور و قدرت‌نمایی زیاد ندارد.
این مدرس دانشگاه با اشاره به علل نقش‌آفرینی روسیه در منطقه گفت: چون که ایران و سوریه به روسیه بهای کافی دادند و نقش این کشور در منطقه را تا سطح یک بازیگر کل بالا بردند، روسیه هم این نقش را در برابر کشورهایی مثل عربستان، ترکیه و اسرائیل به خوبی ایفا کند.
وی تصریح کرد: اما هدف نهایی روسیه، توافق با آمریکا و کسب یک امتیاز بزرگ است. من از تحولات اخیر این‌طور برداشت می‌کنم که ترامپ و پوتین با یکدیگر هماهنگ هستند، زیرا آمریکا از هجوم به مواضع روسیه خودداری می‌کند و به نوعی به سمت درگیری با یکدیگر نمی‌روند.
اسلامی با اشاره به نقش ترکیه در جنگ داخلی سوریه اظهار کرد: ترکیه تنها به دنبال منافع ملی خودش است و موضوع دیگری چندان برایش از درجه اهمیت برخوردار نیست. این منافع ملی برخی اوقات در همکاری با اسرائیل است و برخی اوقات در همکاری با ایران.
وی ادامه داد: از سویی ترکیه به سمت ایران و روسیه می‌آید تا در سناریو نابودی داعش شرکت کرده و از قدرت‌گیری کردها در عراق جلوگیری کند. زیرا اگر کردها در عراق به مسند قدرت برسند، احتمال اینکه در عراق از سوی کردهای این کشور اقداماتی صورت بگیرد، فراوان است.
این مدرس دانشگاه به علل حمایت ترکیه از اقدام اخیر آمریکا پرداخت و خاطرنشان کرد: اما ترکیه در تحولات اخیر از اقدام آمریکا حمایت کرده زیرا خط قرمز خود را بشار اسد می‌داند و پیشتر گفته است که با حضور بشار اسد در سوریه، منافع مشترکی با ایران و روسیه نخواهیم داشت.
اسلامی با بیان اینکه ایران نسبت به سایر بازیگران منطقه از مشروعیت بیشتری برخوردار است، بیان کرد: در حال حاضر ایران از نظر مشروعیت، اوضاع بهتری نسبت به سایر بازیگران منطقه دارد، زیرا دولت قانونی بشار اسد از ایران برای حضور و کمک به سوریه دعوت کرده‌است. ایران با توجه به ارتباط‌هایی که با حزب‌الله و گروه‌های نظیر دارد، توانسته نقش مهمی را در منطقه ایفا کند.
وی افزود: قطعا حمله آمریکا از سوی ایران محکوم خواهد شد و به عنوان تجاوز شناخته خواهد شد. در حقیقت ایران تلاش دارد به صورت جدی‌تر روسیه وارد ماجرا سوریه شود و در عملیات‌هایی علیه مواضع آمریکا نیز شرکت کند.
این مدرس دانشگاه فردوسی با اشاره به روابط ایران و روسیه در مسئله سوریه عنوان کرد: اما ایران توانسته در موضوع شورای امنیت، روسیه را وادار کند که برخی مصوبات و پیش‌نویس‌های کشورهای غربی را وتو کند. اما در زمینه نظامی روسیه تمایلی به درگیری با کشورهای غربی ندارد و عقب‌نشینی خواهد کرد.
اسلامی با اشاره به اهداف ایران در سوریه مطرح کرد: ایران در حقیقت به دنبال آن است که صلح در سوریه حاکم شود و دولت قانونی در این کشور حاکم شود. اما ایران چند خط قرمز دارد، نخست قدرت نگرفتن گروه‌های تکفیری و سلفی، دوم برقرار بودن ارتباط ایران با حزب‌الله و سایر گروه‌های حامی و مسئله بعدی قدرت‌نیافتن آمریکا در سوریه است.
وی اضافه کرد: ایران در یک بازی بزرگ وارد شده و اگر روسیه با آمریکا معامله‌ای انجام بدهد و از منطقه خارج شود، ایران تنها نیروی حامی سوریه در منطقه خواهد شد و این جنگ بسیار طولانی‌تر می‌شود.
این مدرس دانشگاه فردوسی تاکید کرد: ایران بایستی بسیار مراقب باشد و کنش‌های خود را بر خرد استوار کند. بایستی تنش‌زدایی روابط صلح‌آمیز با کشورهای همسایه خود آغاز کند. ایران بایستی خطرات امنیتی خود را کاهش دهد.
وی در خصوص احتمال حمله مجدد به سوریه از سوی ائتلاف غرب عنوان کرد: مسئله‌ای که وجود دارد آن است که هرزمان قدرت جبهه شرق افزایش پیدا می‌کند، غرب برای ایجاد یک توازن دوباره دست به اقدامات این چنینی می‌زند. این درگیری‌ها از یمن تا شمال آفریقا ادامه دارد و در حقیقت نبردی میان ایران، حزب‌الله و گروه‌های مقاومت و عربستان و آمریکا است.
وی ادامه داد: در سطح بین‌الملل درگیری اصلی بین روسیه و آمریکا و در منطقه نیز درگیری میان سه کشور ایران، ترکیه و عربستان وجود دارد.
اسلامی تصریح کرد: این درگیری‌ها و منافعی که هرکدام به دنبال آن هستند، منطقه را آشفته می‌کند و در حال حاضر نیز منطقه در یک حالت بسیار ناامن و غیر طبیعی به سرمی‌برد. همه بازیگران در حال حاضر به دنبال کسب منافع خود از طریق امنیتی کردن منطقه و پیشبرد اهداف خود از طریق گزینه‌های نظامی هستند.
