مسافران در سال‌های گذشته عادت کرده بودند تا از ارز مبادله‌ای برای سفرهای خارجی خود استفاده کنند؛ به طوری که می‌توانستند حدود ۳۰۰ دلار بر مبنای نرخی که بانک مرکزی آن را اعلام می‌کرد و تا ۳۸۰۰ تومان می‌رسید و با بازار آزاد متفاوت بود، دریافت کنند. از شهریورماه سال گذشته ارز مبادله‌ای حذف شد ولی آنها بازهم می‌توانستند با ارائه بلیت و یا ویزا به صرافی بانک‌ها تا ۵۰۰۰ دلار را یک بار در سال و با قیمتی مناسب‌تر از بازار دریافت کنند.
این روزها چهارراه استانبول به دفعات میزبان مسافرانی است که نه تنها برای خرید ارز مورد نیاز بلکه فروش ارز دولتی که دریافت کرده‌اند به بازار می‌آیند. برخی مسافران از سفر برگشته یوروهایی که با نرخ حدود ۵۰۰۰ تومان از بانک مرکزی گرفته‌اند را به بازار می‌آورند تا با اختلاف قیمت حداقل ۴۰۰۰ تومانی آن را بفروشند.
به گزارش ایسنا، مسافران در سال‌های گذشته عادت کرده بودند تا از ارز مبادله‌ای برای سفرهای خارجی خود استفاده کنند؛ به طوری که می‌توانستند حدود ۳۰۰ دلار بر مبنای نرخی که بانک مرکزی آن را اعلام می‌کرد و تا ۳۸۰۰ تومان می‌رسید و با بازار آزاد متفاوت بود، دریافت کنند. از شهریورماه سال گذشته ارز مبادله‌ای حذف شد ولی آنها بازهم می‌توانستند با ارائه بلیت و یا ویزا به صرافی بانک‌ها تا ۵۰۰۰ دلار را یک بار در سال و با قیمتی مناسب‌تر از بازار دریافت کنند.
با این حال در سیاست‌های جدید ارزی که از فروردین ماه سال جاری به اجرا درآمد روال ارز مسافرتی تغییر کرد و مسافران فقط تا حداکثر ۱۰۰۰ یورو می‌توانند ارز با نرخ بانک مرکزی دریافت کنند و البته این میزان برای سفر به کشورهای هم مرز و مشترک‌المنافع به حدود ۵۰۰ یورو می‌رسد.
میزان ارزی که بانک مرکزی برای مسافران تعیین کرده، از همان ابتدا مورد اعتراض قرار گرفت، تاکید بر این بود این رقم کمی بوده و نمی‌تواند پاسخگوی نیاز سفر آنها باشد. از این رو بسیاری از مسافران برای تامین ارز به سمت بازار آزاد روانه شدند و آن را با اختلاف قابل توجهی نسبت به ارز اختصاص یافته از سوی بانک مرکزی دریافت کردند. در حال حاضر در بانک مرکزی هر دلار با نرخ حدود ۴۲۵۰ و یورو تا ۵۰۰۰ تومان به مسافران ارائه می‌شود و این رقم برای دلار تا ۴۰۰۰ تومان(۸۰۰۰ تومان در بازار آزاد) و یورو با نرخ ۹۶۰۰ تومان تا ۴۶۰۰ تومان در بازار اختلاف دارد که باعث روال تازه‌ای در بازار ارز شده است.
گردشی در میدان فردوسی تا چهارراه استانبول و گفت‌وگو با دلالان و برخی صرافان از این حکایت دارد که این روزها مسافران بسیار در این مسیر رفت و آمد می‌کنند، چرا که از سویی برخی علاوه بر ارز دریافتی از بانک مرکزی برای تامین ارز مازاد می‌آیند و برخی دیگر با توجه به اختلاف قیمتی که بین دو نرخ یورو وجود دارد، ۱۰۰۰ یورویی که از بانک مرکزی دریافت می‌کنند، نزد خود نگه داشته و تا حد امکان در سفر خرج نمی‌کنند و بعد از برگشت در بازار با نرخ بالا می‌فروشند، از این رو کسی که ۱۰۰۰ یورو با حدود پنج میلیون تومان دریافت کرده، در بازار آزاد آن را با قیمتی حدود ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان می‌فروشد که چهارمیلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود دارد.
دلالان می‌گویند مسافرانی که یورو را خرج نمی‌کنند، عمدتا قبل از سفر به بازار آمده و ارز کشور مبدا را از بازار تهیه و آن را در سفر مورد استفاده قرار می‌دهند که هزینه آن نیز می‌تواند بسیار پایین‌تر از مبلغی باشد که برای خرید دلار و یورو آزاد هزینه می‌کنند.
در حالی ارز مسافرتی خود مورد سوء استفاده عده‌ای قرار گرفته و از آن برای سودجویی استفاده می‌کنند که شاید نتوان مقصر این موضوع را مسافران دانست. به هر حال شرایط به گونه‌ای است که این فضا را در اختیار آنها قرار داده است چرا که با توجه به فعالیت بازار ارزی که بانک مرکزی آن را به رسمیت نمی‌شناسد و قیمت‌ها در آن دائم در حال رشد است، اختلاف ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ تومانی بین قیمت رسمی و غیررسمی هر مسافری را می‌تواند ترغیب به فروش ارز خود در بازار کند.
این اختلاف قیمت نه تنها در بین مسافران باعث تحرکاتی شده بلکه در بخش‌های دیگر از جمله بین واردکنندگان نیز این گونه بوده و رانت قابل توجهی ایجاد کرده است.
این در حالی است که اخیرا برخی شایعات در مورد حذف ارز مسافرتی از نرخ دولتی به گوش می‌رسد که هنوز مورد تایید قرار نگرفته است. اما کارشناسان نیز در این باره تاکید داشته‌اند که نباید دولت ارز ارزان‌قیمت را در اختیار مسافران که سالانه حجم بالای ارز را از کشور خارج می‌کنند، قرار دهد و باید آنها نیز با ورود به بورس بتوانند ارز مورد نیاز خود را تهیه کنند.
همچنین اخیرا دولت تصمیم گرفت تا بخشی از صادرکنندگان ارز خود را در بورس عرضه کرده و درقالب گروه‌های تعریف شده بتوانند نیاز خود را تامین کنند. بعید نیست که در آینده مسافران نیز به این جمع اضافه شوند.
