فرارو- "آمریکایی‌ها مدعی شده‌اند که می‌خواهند به طور کامل جلوی صادرات نفت ایران را بگیرند. آن‌ها معنی این حرف را نمی‌فهمند، چرا که این اصلاً معنی ندارد که نفت ایران صادر نشود و آن وقت نفت منطقه صادر شود. اگر شما توانستید این کار را بکنید تا نتیجه‌اش را ببینید. " این شاید تندترین و مهمترین واکنش حسن روحانی به اقدامات آمریکا در ۵ سال اخیر است. بسیاری این سخنان را تهدید روحانی به "بستن تنگه هرمز" در صورت تحریم نفت ایران تفسیر کرده اند. این سخنان روحانی در سوییس گفته شده است.
روحانی در دیدار با ایرانیان مقیم سوییس
به گزارش فرارو، این اظهارات تند حسن روحانی در شرایطی مطرح شده است که مقامات آمریکایی تلاش گسترده‌ای را برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران آغاز کرده اند.
در همین راستا شورای وزیران عربستان سعودی بعد از جلسه‌ای با ملک سلمان در بیانیه‌ای اعلام کرد: «عربستان آماده است در صورت نیاز ظرفیت تولید نفت را برای مهار نوسان بازار و حفظ ثبات افزایش دهد.»
این بیانیه تاییدی بر اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و کاخ سفید است که روز شنبه منتشر شد. در این بیانیه آمده است: «در پاسخ به ارزیابی رئیس جمهوری (دونالد ترامپ)، ملک سلمان اعلام کرده است که عربستان برای احتیاط، ظرفیت تولید دو میلیون بشکه‌ای نفت در روز را در دستور کار خود قرار داده است تا درصورت لزوم با هماهنگی با دیگر شرکای تولید کننده جهت تضمین ثبات و توازن بازار آن را در واکنش به هر احتمالی اجرایی کند.»
عربستان سعودی در ادامه این بیانیه تصریح کرد این کشور با "هماهنگی با سایر کشور‌های تولید کننده نفت" در جهت ثبات بازار تلاش خواهد کرد.
در بیانیه شورای وزیران عربستان سعودی آمده است که این شورا در طی جلسه از محتوای مکالمه تلفنی رییس جمهور آمریکا و ملک سلمان آگاهی یافته است. غیر از عربستان امارات و الجزایر نیز کشور‌هایی هستند که اعلام کرده اند آماده افزایش تولید نفت هستند.
ایالات متحده امریکا در یک ماه اخیر تلاش گسترده‌ای برای توقف خرید نفت ایران توسط مشتریان اصلی یعنی هند، چین، کره جنوبی، ژاپن و ... کرده است. ظاهرا کره جنوبی و ژاپن به درخواست آمریکا چراغ سبز نشان داده اند، اما هند همراهی نصف و نیمه‌ای داشته است. چین هم با درخواست آمریکا مخالفت کرده است.
آمریکا به دنبال آن است که تا ماه نوامبر خرید فروش نفت ایران را به شدت کاهش یابد. در کنار مذاکرات آمریکا با کشور‌های وارد کننده نفت ایران، اروپا نیز در حال نهایی کردن بسته پیشنهادی خود برای ادامه توافق برجام است.
قرار است به زودی این بسته به ایران ارائه شود. هنوز مشخص نیست که آیا اروپا در این بسته تضمینی برای خرید نفت ایران ارائه کرده است یا نه، اما برخی منابع خبری همزمان با سفر روحانی به اروپا اعلام کرده اند که این اتحادیه حاضر است خرید نفت ایران را به یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد.
در ماه آوریل ۲۰۱۸، و با افزایش تولید نفت ایران به ۲ میلیون و هفتصد هزار بشکه، سهم اروپا به ۷۱۶ هزار بشکه در روز رسیده است که عمده آن به ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، یونان و ترکیه روانه شده است.
روزنامه جوان معتقد است سخنان روحانی عرصه را بر آمریکا تنگ کرده است
واکنش‌ها به سخنان روحانی
سخنان روحانی با تحلیل‌های مختلفی روبه رو شده است، اما از همان ابتدا توجه‌ها را به سمت بحث "انسداد تنگه هرمز" کشاند.
بازتاب این نگاه باعث شد که خبرنگار رویترز در نشست خبری مشترک میان روسای جمهور ایران و سوییس از مهمان ایرانی سوال کند که آیا ممکن است ایران تنگه هرمز را ببندد؟ رییس‌جمهور ایران در پاسخ گفت: «به نظر من حرفی که برخی مقامات امریکایی‌ها زدند که می‌خواهیم صادرات نفت ایران را به صفر برسانیم یک گزافه‌گویی است که هیچ‌وقت قادر نیستند آن را عملی کنند. این کار کاخ سفید غیرقانونی، فرامرزی و لغو تمام تعهدات بین‌المللی در زمینه انرژی و تجارت است. تصور اینکه همه نفت صادر کنند جز ایران، غلط و نابخردانه است.»
روحانی در واقع پاسخ روشنی به سوال رویترز نداد، اما امروز روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران در گزارشی تهدید روحانی را مربوط به "تنگه هرمز" دانست.
جوان نوشت: «آمریکایی‌ها قبلاً هم در سال‌های دور در چنین مواجهه‌ای با ایران فهم کردند که ایران نمی‌پذیرد امنیت خلیج «فارس» را تأمین کند و آنگاه روی عرشه نفتکش‌های خود بنشیند و برای نفتکش‌های دیگری که با اضافه تولید «منطقه» می‌خواهند از «تنگه» عبور کنند، دست تکان دهد و آرزوی موفقیت کند!»
این روزنامه افزود: «برخی، اما معتقد بودند این پیام را ایران در روز‌های بسیار سخت‌تر از این - اگر پیش آید – مطرح خواهد کرد و امریکایی‌ها هم همین احتمال را می‌دادند که تا رسیدن به این پیام ایران می‌توانند بازار نفت را تا آنجا که می‌توانند، به هم بریزند و با دوستانشان در منطقه، طرح و نقشه بریزند، اما روحانی دیروز موعد دور را نزدیک و حرف را تمام کرد.».
امروز
سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس نیز در اقدامی نادر پیامی تشکر خطاب به رییس جمهور منتشر کرد. سلیمانی با اشاره به سخنان روحانی درباره صادرات نفت و همچنین رژیم صهیونیستی خطاب به روحانی تاکید کرد: «این همان دکتر روحانی است که ما شناخت داشتیم و داریم و می‌بایست باشد. شما با سخنان حکیمانه ارزشمند و قدرتمندانه خودتان رهبر عزیز، ملت بزرگوار ایران اسلامی و مسلمانان جهان را سرافراز نمودید.»
قاسم سلیمانی افزود: «دست شما را برای ایراد این سخنان به موقع، حکیمانه و صحیح می‌بوسم و برای هر سیاستی که مصلحت نظام اسلامی باشد، در خدمت هستیم.»
این حمایت قاطع فرمانده سپاه قدس از رییس جمهور در حالی صورت گرفته است که چندی پیش شایعات مبنی بر اختلاف سرلشکر سلیمانی و حسن روحانی منتشر شده بود.
سخنان روحانی در میان تحلیلگران نیز مورد توجه قرار گرفته است. اما آن‌ها از منظر دیگری به آن نگاه می‌کنند. دکتر ابراهیم متقی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران سخنان رئیس‌جمهوری ایران آن را نوعی تهدید و به معنای آمادگی برای دیپلماسی دانست و گفت: «شرایط کنونی جامعه ایران این تهدید و مخاطره را نمی‌طلبد و این سخنان بیشتر تهدید برای آماده کردن زمینه‌های دیپلماسی است.»
متقی افزود: «هر زمانی که پمپئو وزیر خارجه و ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا با زبان تهدید با کشوری سخن گفته‌اند، روی دیگر این سکه دیپلماسی و فراهم شدن زمینه‌های گفت: وگو بوده است.»
نوذر شفیعی، کارشناس مسائل بین‌الملل و نماینده سابق مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با پیام هشدارآمیز روحانی در سوئیس گفت: در مقطع فعلی طرفین باقی‌مانده در برجام هر گزینه‌ای که دارند را روی میز می‌گذارند. شفیعی با اشاره به مطرح شدن احتمالاتی درخصوص مفاد بسته پیشنهادی اروپا از جمله اینکه اروپا قرار است خرید روزانه یک میلیون بشکه نفت از ایران را تضمین کند، گفت: احتمالا رئیس‌جمهوری نیز از این مساله مطلع هستند و ضمن اطلاع از این موضوع، چنین موضع‌گیری داشته‌اند.
این کارشناس معتقد است سیاست خارجی عرصه مبادله پیام‌ها است و ایران نیز در حال رونمایی از ابزار‌های قدرتی است که در اختیار دارد. همچنانکه وزیر کشور نیز گفته است که اگر ۲۴ ساعت چشمانش را روی هم بگذارد بیش از یک میلیون پناهنده از مرز‌های غربی به اروپا می‌روند. این مسائل بیانگر آن است که با تحریم ایران، اقتصاد و امنیت جهان لطمه می‌بیند. شفیعی تاکید کرد که در مقطع فعلی برخورد تحریمی با کشوری مانند ایران جواب نمی‌دهد، زیرا ایران ابزار‌های مختلفی دارد که می‌تواند مقابله به مثل کند.
به این ترتیب می‌توان گفت سخنان روحانی چند مخاطب مهم داشته است. در درجه اول آمریکا و متحدان عربی اش، که پیام روحانی به این کشور‌ها تهدید بود. تهدید به این که اگر رویکرد تخریبی خود را ادامه دهند ایران نیز ابزار‌هایی برای مقابله دارد.
به نظر می‌رسد مخاطب دوم پیام روحانی اروپا بود، که اگر منافع ایران در برجام را تامین نکنند ایران کشوری نیست که باج دهد و دست به مقابله می‌زند. اروپا بار‌ها تاکید کرده است که حفظ برجام به امنیت اروپا کمک می‌کند.
سومین پیامی که از سخنان روحانی دریافت شده در داخل ایران بوده است. گروه‌ها و افرادی که معتقد بودند رییس جمهور از قاطعیت لازم در برابر تهدید‌ها برخوردار نیست حالا با روی دیگر روحانی روبه رو شده اند و به تحسین او می‌پردازند.
روحانی در دیدار با ایرانیان مقیم سوییس
