شهروند نوشت: «امسال به جای خودکار با پر می‌نویسیم!» این شوخی بسیاری از کاربران فضای مجازی با کمبود خودکار در بازار ایران است. تولیدکنندگان نوشت‌افزار می‌گویند: جوهر خودکار در گمرک مانده و نمی‌توانند تولید کنند و البته گمرک هم می‌گوید تولیدکنندگان دنبال جوهر‌ها نمی‌آیند، زیرا نمی‌خواهند برای واردات جوهر خودکار بیشتر از دلار ٤٢٠٠ تومانی پول بدهند.
حالا فرزانیان، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان لوازم‌التحریر خبر می‌دهد که مشکل حل شده است و دولت موافقت کرده که جوهر خودکار با ارز ٤٢٠٠ تومان ترخیص شود و تولیدکنندگان زودتر خودکار‌ها را به دست دانش‌آموزان برسانند. با این وجود لوازم‌التحریر امسال ٦٠درصد افزایش داشته است و فروشندگان می‌گویند مردم برخلاف سال‌های گذشته دور لوازم‌التحریر فانتزی را خط کشیده‌اند و فقط لوازم ضروری را می‌خرند.
٦٠درصد افزایش قیمت نوشت افزار
«این پاک کن چند؟ این مداد چند؟ این دفتر چهل برگ چند؟» این‌ها دیالوگ مشترک پدر و مادر‌هایی است که با چشم‌هایی نگران برای خرید تک تک اجناس قیمت می‌گیرند. درحالی شمارش معکوس برای کلید زدن سال تحصیلی ٩٧-٩٨ شروع شده که نه از رونق بازار خبری است و نه از شور و هیجان برای خرید لوازم‌التحریر. آنگونه که رئیس اتحادیه لوازم‌التحریر می‌گوید: افزایش ٦٠درصدی قیمت‌ها بازار را حسابی بی‌رمق کرده و مردم سعی می‌کنند تنها اقلام اساسی لوازم‌التحریر آن هم به مقدار خیلی کم خریداری کنند.
طبیعی است در شرایطی که محدودیت‌های وارداتی برای برخی از اقلام وضع شده و شرط واردات به ازای صادرات اگر بخواهید به سراغ اجناس خارجی بروید، باید سر کیسه را شل کنید و ٢ برابر قیمت اجناس داخلی پول خرج کنید.
قیمت هر خودکار خارجی ٥هزارتومان، پاک‌کن ٤هزارتومان، مدادنوکی حدود٣٥هزارتومان و مدادرنگی‌های ٣٦رنگ به ٧٥هزار تومان می‌رسید که البته مدل ایرانی آن ٢٥هزار تومان بود.
لوازم‌التحریر صد‌درصد ایرانی نداریم
بر اساس اعلام مسئولان آموزش و پرورش تعداد دانش‌آموزان سال گذشته کشور، ١٢میلیون و ٢٤٢هزار نفر بوده است. ٦میلیون و ٨٥٠هزار نفر آنها در مقطع ابتدایی، ٢میلیون و ٢١٢هزار نفر در مقطع راهنمایی و ٣میلیون و ٢٧٠هزار نفر در مقطع دبیرستان تحصیل کردند. اگر فرض کنیم، این ١٢میلیون نفر، هرکدام به‌طور متوسط مبلغ ٦٠هزار تومان برای خود لوازم‌التحریر خریده باشند، با یک حساب و کتاب جزیی می‌توان فهمید که گردش مالی این بازار در آستانه مهر چیزی حدود ٧٣٥میلیارد تومان است!
اما سوال اصلی این است که چه مقدار از این رقم به جیب تولید‌کننده داخلی می‌رود و چه مقدار از آن به نفع وارد‌کنندگان خارجی تمام می‌شود؟ به گفته رئیس اتحادیه لوازم‌التحریر، درحال حاضر ٦٠درصد نیاز بازار از محل واردات و ٤٠درصد دیگر از محل تولیدات داخلی تأمین می‌شود. آنگونه که این فعال بازار توضیح می‌دهد: هیچ نوشت افزاری نیست که تولید صفر تا صد آن در داخل انجام شود. به‌عنوان مثال نوک خودکار یا چوب مداد و کاغذ دفتر وارداتی است و هرگونه تغییر نرخ ارز قیمت‌ها آنها را متاثر می‌کند.
در حال حاضر واردات نوشت افزار عمدتا از کشور‌های چین، هند، اندونزی، کره‌جنوبی و مالزی صورت می‌گیرد.
قیمت‌ها در نمایشگاه ارزان‌تر نیست
هرسال نمایشگاه‌های لوازم‌التحریر در آستانه مهر ماه برگزار می‌شود. نمایشگاه‌هایی که در ذهن عموم اجناس کم کیفیت را برای فروش می‌آورند. امسال نمایشگاه لوازم‌التحریر در مصلای تهران برگزار شده است و با آن‌که جمعیت زیادی برای خرید به آن‌جا آمده‌اند، اما معتقدند قیمت‌ها تفاوت چندانی با قیمت‌های سطح شهر ندارد. آنها تأکید می‌کنند که تنها حسن نمایشگاه این است که کالا به اندازه کافی وجود دارد و امسال هم با مشکلاتی که در بازار وجود داشته تنوع اجناس بد نیست.
گرانفروشی اینترنتی!
اما برای کسی که حوصله گشت‌وگذار در بازار و نمایشگاه یا فروشگاه محله‌اش را نداشته باشد و بخواهد اینترنتی خرید کند، اوضاع چگونه است؟ با یک جست‌وجوی کوتاه در فروشگاه‌های اینترنتی مثل بامیلو و دیجی‌کالا با قیمت‌هایی کمی گران‌تر از بازار، نمایشگاه و مغازه‌ها مواجه شدیم، اما نکته جالب تخفیف‌های ٧٠ و ٨٠درصدی بود که روی این اجناس اعمال شده بود!
قیمت یک بسته دوتایی پاک‌کن فابرکاستل که در حقیقت دانه‌ای ٢هزارتومان است، ١٥هزارتومان بود که با تخفیف ٥٥درصدی به ٦٧٠٠تومان رسیده بود. یک بسته مدادرنگی ٣٦رنگ فابرکاستل هم که در مغازه‌ها ٧٥هزار تومان است، به همراه یک پاک‌کن از همین برند که قیمتش ٢هزار تومان است، در سایت دیجی‌کالا ٩٩هزار تومان به فروش می‌رسد. هرچند فروشنده‌ای می‌گوید با نوسانات دلار قیمت اقلام خارجی دوبرابر شده است، اما این تفاوت قیمت در بازار‌های داخلی را هیچ نرخ دلاری توجیه نمی‌کند. باید دید مسئولان و نهاد ناظر چه زمانی برای کنترل قیمت‌ها اقدام می‌کنند و آیا در آستانه بازگشایی مدارس ستاد تنظیم بازار با گرانفروشان برخورد خواهد کرد؟
کجا، چه قیمتی و چه زمانی؟
می‌توانید برای خرید کرد ن در لحظه آخر هم اقد ام نکنید، با صبر و حوصله و پرس‌وجو یا حتی یک جست‌وجوی ساد ه، مکان‌ها یا جا‌هایی که برای خرید مناسب است و قیمت‌های متنوع‌تری دارند، پید ا کنید. یکی از معروف‌ترین مکان‌ها برای خرید لوازم‌التحریر بازار بین‌الحرمین در بازار بزرگ است. اگر به دنبال فانتزی‌ها یا کاغذ‌های خاص و مداد‌های حرفه‌ای هستید (سیاه و رنگی) سعی کنید، سری به بهارستان و خیابان ظهیرالاسلام بزنید؛ به‌هرحال این خیابان، بورس کاغذ به هر اندازه و شکلی؛ اصلی‌ترین اقلام لوازم‌التحریر مدرسه و د انشجویی شامل د فتر، خود کار، مداد و ملزومات آن مثل تراش و پاکن است.
مظنه چقدر؟
خودکار‌ها در بازار تنوعی نزد یک به ٣٠ طرح و مدل و برند دارند و البته برند‌های حرفه‌ای خود کار و خود نویس جزو این تعداد نیستند و آنها در اقلام لوکس طبقه‌بند‌ی می‌شوند. بازه قیمتی برای خودکارهای معمولی از هزار تومان خود کار بیک تا ٧هزار تومان یک خود کار استدلر است و در بعضی مارک‌ها خودکارهای ٩ و ١٠هزار تومانی هم وجود دارد که رویه آن از چوب یا جنس‌هایی سازگار با طبیعت است. خودکارهایی با بازه‌های قیمت‌های متوسط بیشتر مارک‌های کره‌ای یا برند‌های مرغوب چینی یا ترک هستند.
اما برند‌های آلمانی که از بهترین مارک‌های لوازم‌التحریر هستند، بازه قیمتی متوسط به بالا دارند. مداد‌های معمولی هم بازه قیمتی بزرگی ندارد، از دانه ای ٥٠ تا٧٠ تومان شروع شده و تا ١٢٠ تومان هم قیمت دارند. در این بین، مداد‌هایی که با کاغذ روزنامه ساخته شده و جنس مغزی آن از نوعی کربن و گرافیت خاص است، بسیار طرح‌های جذاب و چشمگیری دارد و متوسط قیمتش ٥٠ تومان است و البته نوع ایرانی آن هم گویا به بازار آمد ه است. در نظر د اشته باشید که این روز‌ها فروشگاه‌های معتبر و لوکس ایرانی هم به جمع فروشندگان و عرضه‌کنند گان لوازم‌التحریر پیوسته‌اند و در این بازار خود نمایی می‌کنند. د فتر و کاغذ کلاسور ازجمله اجناسی است که در ایران تولید می‌شود، اما تمام مواد اولیه آن از خارج وارد می‌شود، چون ایران فناوری تولید کاغذ تحریر یا همان کاغذ سفیدرا ندارد. پس تعجب نکنید که قیمت د فتر تحریر نوسان دارد و شاید به‌روز قیمت‌گذاری شود. قیمت دفترچه ٤٠ برگ از ٢هزار شروع شده و تا حد ود ٥هزارتومان هم قیمت دارد. دفترچه ٦٠ برگ کمی موضوعش متفاوت است، از حد اقل ٣هزار تومان تا حد اکثر ٦٥٠٠ تومان هم قیمت دارد. دفترچه‌های ١٠٠ برگ به بالا هم بسته به نوع جلد و تولید کننده آن از ٦هزار تومان قیمت‌هایش شروع می‌شود. برگه‌های کلاسور هم از ٥هزار تومان و بسته به نوع و برند عرضه‌کننده فقط به سمت بالا صعود می‌کند.
حریصانه نخرید!
در چند سال اخیر خرید از نمایشگاه‌های فصلی به یکی از تفریحات و بخشی از الزام‌های شروع سال جدید (سال جدید تحصیلی یا سال نو و عید فرقی ندارد) تبد یل شده است. سال جدید تحصیلی هم در راه است. خرید از نمایشگاه هم خوب است، اما همه مایحتاج نباید در همان ابتد ای سال خرید ه شود، به‌خصوص لوازم مصرفی که پیش از مستهلک‌شد ن به سرعت تمام می‌شوند، مثل مداد و د فتر، بنابراین هر بار به اند ازه د و تا سه ماه از این لوازم خرید کنید. هیچ‌وقت بیش از این حتی به بهانه اینکه «از نمایشگاه می‌خریم» یا «ارزان‌تر از این کجا پید ا می‌شود» خود تان را گول نزنید. هرقدر بیشتر بخرید، د ورریز آن هم بیشتر خواهد بود، به این د لیل که لوازم مصرفی با میزان مصرف بالا استهلاک بالایی دارند و در ضمن اقلام اصلی لوازم‌التحریر که همان د فتر و کتاب است، بسیار جاگیر و حمل آن هزینه‌بر است، حتی برای خرید ار خرد. لوازم‌التحریر هم تاریخ انقضا دارند، بنابراین در خرید و انبارکرد نشان عجله نکنید. یک خود کار عمرش نهایت د و‌سال است. یک د فتر با برگ‌های سفید (بد ون باکتری) باشد، حد ود ٢ تا ٣سال عمر می‌کند و پس از آن کیفیت اصلی خودرا از د ست می‌د هد. یک تراش در کمتر از ٦ ماه کند می‌شود و یک مداد اگر ارگانیک نباشد، کمتر از ٣ماه دوام دارد. البته مداد‌های ارگانیک تا بیش از ٣سال هم دوام دارند. پاکن‌ها در بهترین نوع خود حد ود ٢سال دوام دارند و بعد از آن اکسید ه می‌شوند و به خوبی پاک نمی‌کنند. اما با همه این احوال، خریدن ٢ تا ٣ عد د د فتر یا مداد اضافه خانه را برای خانواد ه‌هایی که بچه‌های مدرسه‌ای دارند، امن و خیال والدین را راحت می‌کند.
