فرارو- کمتر از یک مانده تا اجرای دور دوم تحریم‌های آمریکا، که بخش بانکی و نفتی ایران را هدف می‌گیرند، تلاش‌های مشکوکی در حوزه نفت در حال انجام است.
به گزارش فرارو، از روزی که آمریکایی‌ها برای نخستین بار از لزوم به صفر رسیدن صادرات نفت ایران سخن گفتند، تا به امروز، به طور پیوسته بین ایران و مشتریانش از یک سو و آمریکا و متحدانش از سوی دیگر یک جدال نفتی وجود داشته است. همزمان با نزدیک شدن اجرای تحریم‌های نفتی ایران، این جدال شدیدتر شده است.
پس از خروج یکجانبه دولت دونالد ترامپ از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، مقامات کاخ سفید ضمن بازگرداندن تحریم‌های کشورشان علیه ایرات، اعلام کرده‌اند صادرات نفت ایران باید تا جای ممکن کاهش یابد. اما این کاهش، مستلزم همراهی برخی از متحدان آمریکا و مشتریان عمده نفت ایران است. امری که تاکنون به طور کامل محقق نشده است.
در آستانه انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا، اگر نفت ایران از بازار حذف شود، برای ایجاد تعادل در بازار، جبران این نفت ضروری خواهد بود. به همین دلیل است که ترامپ چندین بار به مقامات بلندپایه عربستان سعودی فشار آورده است تا نفت بیشتری تولید و صادر کنند.
به نظر می‌رسد فشار‌های صریح و غیردیپلماتیک ترامپ، باعث شده برخی از تولیدکنندگان برای اجتناب از ضعیف ظاهرشدن در برابر دستورات ترامپ، در پشت پرده برای افزایش تولید گفتگو و حتی توافق کنند.
علیرغم آنکه در نشست اخیر کشور‌های اوپک و غیراوپک در الجزایر توافقی درباره افزایش تولید امضا نشده است، اما ظاهرا برخی کشورها بدون هماهنگی با سایر تولیدکنندگان پشت‌در‌های بسته برای افزایش تولید نفت به طور پنهانی به توافقاتی رسیده‌اند.
اخیرا، همزمان با نزدیک شدن موعد اجرای تحریم‌های نفتی ایران، خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی به نقل از چهار منبع آگاه از توافق سری عربستان و روسیه برای افزایش تولید نفت خبر داد. این دو کشور به آمریکا هم اطلاع داده‌اند که آن‌ها برای افزایش تولید به توافق رسیدند.
ترامپ چندین بار به خاطر افزایش قیمت‌های نفت، از سازمان کشور‌های صادرکننده نفت (اوپک) به شدت انتقاد کرد و با لحن دستوری از آن خواسته است که قیمت‌ها را پایین بیاورد. شاید به دلیل همین لحن آمرانه، عربستان و روسیه نگران بودند اگر به طور علنی خواسته‌های ترامپ را برآورده کنند، در انظار عمومی ضعیف ظاهر خواهند شد، در نتیجه یک توافق محرمانه امضا کردند. یکی از منابع رویترز هم تلویحا به این مسئله اشاره کرده است.
این مبنع به رویترز گفته روس‌ها و سعودی‌ها به طور بی‌سروصدا برای اضافه کردن بشکه‌ها به بازار توافق کردند. اما آن‌ها طوری عمل کردند که اینگونه به نظر نرسد که آن‌ها به دستور ترامپ نفت بیشتری پمپاژ کرده باشند.
البته مسکو و ریاض در جریان نشست اواخر سپتامبر کشور‌های اوپک و غیراوپک در الجزایر امیدوار بودند که بتوانند افزایش تولید ۵۰۰ هزار بشکه‌ای در روز را اعلام کنند. اما مخالفت برخی کشور‌های اوپک، از جمله ایران، مانع از این امر شد.
اما ظاهرا پس از ممانعت سایر کشورها، مسکو و ریاض تصمیم گرفته‌اند به طور دوجانبه برای افزایش تولید نفت توافق محرمانه کنند. اگر چه دو طرف صریحا و رسما اعلام نمی‌کنند که آن‌ها درصدد جبران قطع صادرات نفت ایران هستند، اما این افزایش عملا حذف نفت ایران را تسهیل می‌کند.
در حقیقت آمریکایی‌ها برای قطع صادرات ایران با دو چالش عمده مواجه‌اند: نخست جبران نفت ایران در بازار و دوم موافقت مشتریان عمده ایران –مشخصا چین و هند – با قطع یا کاهش خرید نفت از ایران.
با توافق سری عربستان و روسیه برای افزایش بی‌سروصدای تولید نفت، رفع چالش نخست تا حدودی تسهیل می‌شود. اما تاکنون هیچ‌نشانه‌ای درباره امکان برطرف شدن چالش دوم آشکار نشده است. هند و چین، تاکنون در برابر درخواست‌های کاخ سفید برای توقف واردات از ایران مقاومت کرده‌اند.
مقامات آمریکایی چندین بار به دهلی‌نو سفر کردند و صریحا به هندی‌ها گفته‌اند که باید واردات نفت از ایران را قطع کنند. اما به نظر می‌رسد مقامات هندی با این درخواست آمریکا موافق نیستند. شاشی تارور، نماینده پارلمان هند دیروز اعلام کرد کشورش باوجود تحریم‌های واشنگتن باید خرید نفت از ایران را ادامه دهد. زیرا نفت ایران ارزان‌ترین نفتی است که هند می‌تواند بدست بیاورد.
حتی کشور‌هایی که روابط نزدیکی با آمریکا دارند و واردات نفت از ایران را قطع کرده‌اند اکنون با مشکلاتی مواجه هستند. به عنوان نمونه، کره جنوبی، که چندی پیش اعلام شد وارداتش از نفت ایران به صفر رسیده است، اکنون به دنبال دریافت معافیت تحریمی از کاخ سفید است تا بتواند از ایران نفت بخرد.
به گفته بلومبرگ، برخی از تاسیسات نفتی کره جنوبی، برای پردازش نفت فوق سبک ایرانی طراحی شده‌اند. به همین دلیل از حیث کیفیت نفت، یافتن جایگزینی برای نفت ایران برای کره جنوبی دشوار است. کیم جائه کیونگ، پژوهشگر انستیتوی اقتصاد انرژی کره، گفته به دلیل ماهیت تاسیسات نفتی کره جنوبی، که برای پردازش نفت ایران طراحی شده‌اند، به دست آوردن معافیت تحریمی از آمریکا بسیار مهم است.
