فرارو- یک مقام سابق سازمان سیا که در خاورمیانه و اروپا خدمت کرده است، گفته این منطقه از یک نزاع مذهبی دیرینه رنج می‌برد و سیاست آمریکا در برابر ایران این نزاع را تشدید می‌کند.
به گزارش فرارو، برخی محافل غربی معتقدند ریشه نزاع سیاسی بین ایران و عربستان در یک نزاع تاریخی سنی - شیعی نهفته است و بنابراین آمریکا یا غرب نمی‌تواند این نزاع را حل کرد. بدیهی است که پیش‌فرض چنین دیدگاهی این است که آمریکا تلاش می‌کند در خاورمیانه ثبات ایجاد کند. با این حال، برخی دیگر معتقدند که سیاست آمریکا در برابر ایران نه تنها کمکی به حل مسئله نمی‌کند، بلکه روی آتش اختلافات مذهبی، بنزین می‌ریزد. هاویلند اسمیت، عضو بازنشسته سازمان جاسوسی سیا، که در اروپا و خاورمیانه رئیس ایستگاه سیا بوده، از جمله این افراد است که می‌گوید سیاست آمریکا در مقابل ایران در خاورمیانه موجب بی‌ثباتی این منطقه می‌شود. او طی یادداشتی در وبگاه «وی‌تی‌دیگر» نوشت: «اگر هدف سیاست ما در برابر ایران ایجاد ثبات در خاور نزدیک است، این کارساز نخواهد بود. خصومت‌های دیرینه داخلی میان مسلمانان استمرار بی‌ثباتی را تضمین می‌کند. همه آنچه ما انجام می‌دهیم، آن تنش‌های موجود را تشدید می‌کند.»
به گفته اسمیت، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به دلیل اینکه توافق هسته‌ای سایر موارد مربوط به رفتار منطقه‌ای ایران را شامل نمی‌شود، آن را بی‌ارزش دانست. بخش اصلی این رفتار، حمایت ایران از هم‌کیشان شیعی در نزاع‌های منطقه است.
اسمیت، با اشاره به نزاع تاریخی شیعی-سنی در منطقه، ادامه داد: «ما رفتار ایران را محکوم می‌کنیم صرفا به این دلیل که ما، به همراه اکثر غرب، به طور سنتی از اسلام سنی حمایت کرده‌ایم، احتمالا، چون آنجا جایی است که ما معمولا مقادیر نفت (مورد نیازمان) را پیدا کردیم.»
از دیدگاه اسمیت، اسلام پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) در سال ۶۳۲ میلادی، به دو بخش شیعی و سنی تقسیم شد. این نزاع تا به امروز ادامه دارد. احتمالا متفنذترین دولت سنی، عربستان و در مقابل متنفذترین دولت شیعی، ایران است. بنا به ادعای اسمیت، ایران، خود را رهبر شیعیان می‌داند و مانند مخالفان سنی‌اش، انگیزه نیرومندی برای محافظت از منافع شیعی در جهان اسلام دارد. در کشور‌هایی نظیر ایران، عراق، آذربایجان و بحرین اکثریت شیعه وجود دارد، اما گروه بزرگی از شیعیان در لبنان هم حضور دارد. علاوه بر این، چندین کشور در جهان اسلام وجود دارد که شیعیان در آن‌ها اقلیت چشمگیری هستند. در جا‌هایی که اینگونه است، اقلیت شیعی تحت سلطه سنی‌ها است و در نتیجه، مستحق حمایت دیپلماتیک و نظامی ایران است. چنین وضعیت‌هایی در یمن، سوریه و لبنان وجود دارد. به تعبیر این مقام سابق سیا، ایران برای محافظت از هم‌کیشانش، که تحت سلطه دشمنان سنتی در سایر کشور‌ها هستند، همان کاری را می‌کند که هر ملت یا گروهی برای محافظت از هم‌کیشانش انجام می‌دهد.
اسمیت در پایان، ضمن مطرح کردن چند سوال استفهامی، نوشت: «اکنون، این وضعیت از هر زمان دیگری برای ما پیچیده‌تر شده است. چرا که ما خودمان را در موقعیتی می‌یابیم که از دشمن اولیه ایدئولوژیک ایران (یعنی عربستان سعودی) حمایت می‌کنیم. دشمنی که از قضا نیروی انسانی عمده (حملات) ۱۱ سپتامبر را فراهم کرد. علاوه بر این، آن‌ها (سعودی‌ها) چندین قتل ملی، حملات خارجی و ترور مخالفان در خارج - که همگی توسط رهبری مستبد سعودی تایید شده- انجام داده‌اند. آیا برای ما مقرون به صرفه است که مسئولان آن اشتباهات را محکوم نکنیم؟ آیا در سمت درست ایستاده‌ایم؟ آیا اصلا چنین چیزی وجود دارد؟ آیا ما جایگزین‌هایی داریم؟»
انتقاد‌ها از سیاست ترامپ در برابر ایران همچنان ادامه دارد. جنیفر روبین، ستون‌نویس روزنامه واشنگتن‌پست، نیز از رویکرد ترامپ در برابر ایران انتقاد کرده و آن‌ها را تخیلی دانسته است.
ترامپ، پس از خروج از توافق هسته‌ای مدعی شد که تحریم‌ها ایران را به میز مذاکره بازخواهند گرداند. اما روبین این امر را متوهمانه دانست و نوشت: «این ایده که ما می‌توانیم ایران را به میز مذاکره بازگردانیم تا بر توافقی دوباره مذاکره کند که اروپایی‌ها هنوز از آن حمایت می‌کنند، متوهمانه است. بویژه آنکه روسیه و چین به دادوستد با ایران ادامه خواهند داد.»
اخیرا فیلیپ گوردون و رابرت مالی، دو مقام سابق دولت باراک اوباما، هم طی یادداشتی در مجله فارین‌پالیسی، اعلام کردند که از دیدگاه ترامپ تحریم‌ها ابزاری چند منظوره و کارکردی شبه جادویی دارند و تمام مشکلات با ایران را حل خواهند کرد. اما روبین این تفکر ترامپ را جزو قلمرو تخیلات دانست. به نوشته روبین، نتیجه خروج آمریکا از توافق هسته‌ای این شد که آمریکا از متحدانش جدا شد و ایران هم به طور قاطعانه هیچ سیگنالی نداده که قصد دارد دوباره پرونده توافق هسته‌ای را باز کند.
