فرارو- همزمان با فرا رسیدن سالگرد برخی انقلابات عربی سال ۲۰۱۱، مقامات برخی از این کشورها به دلیل نگرانی از سرایت اعتراضات فرانسه به کشورهایشان، تدابیری محدودکننده اتخاذ کرده‌اند.
به گزارش فرارو، از اواسط ماه نوامبر، خیابان‌های فرانسه، خصوصا پاریس، صحنه اعتراضات نسبتا گسترده و خشنی بود. دلیل اصلی این اعتراضات، که به جنبش «جلیقه زردها» معروف شده است، افزایش مالیات سوخت و بالا بودن هزینه‌های معیشت است. با استمرار اعتراضات، دولت فرانسه تحت فشار شدید خیابان‌ها، مجبور شد از افزایش قیمت سوخت صرفنظر کند، اما این اقدام هم مانع از استمرار ناآرامی‌ها نشد. برخی ناظران معتقدند اعتراضات ممتد جلیقهزردها، مهترین تحول دوران ریاست‌جمهوری ایمانوئل ماکرون است.
مقارن با این تحولات فرانسه، سالگرد انقلابات عربی سال ۲۰۱۱ در چندین کشور نزدیک می‌شود. با گذشت چندین سال از سقوط دیکتاتور‌هایی همچون حسنی مبارک، رئیس‌جمهور اسبق مصر، و زین الدین بن علی، رئیس‌جمهور اسبق تونس، این کشورها همچنان شرایط اقتصادی نامساعدی را تجربه می‌کنند. دولت‌های این کشورها، اصلاحات اقتصادی دردناکی را آغاز کرده‌اند که بر زندگی عامه مردم تاثیرات مهمی می‌گذارد.
علاوه بر گله‌مندی‌های اقتصادی، دسترسی جوانان به شبکه‌های اجتماعی فراملی باعث شده زمینه برای انتقال اعتراضات فرانسه به برخی این کشورهای عربی، خصوصا کشور‌هایی که با فرانسه پیوند‌های فرهنگی دارند، می‌ها شود.
در روز‌های اخیر، زمزمه انتقال جنبش جلیقهزردها به کشور‌هایی مانند تونس، مصر و عراق مطرح شده است. امری که برخی دولت‌های این کشورها را نگران کرده و آنها را به اتخاذ تدابیر سخت‌گیرانه بر فروش جلیقه‌های زردرنگ واداشته است.
درگیری جلیقه‌زرد‌های عراق با نیرو‌های امنیتی در بصره
عراق، بویژه استان‌های جنوبی آن، از تابستان گذشته ملتهب و ناآرام بود. در این تابستان، به دلیل فقدان خدمات اساسی نظیر آب و برق و نیز بیکاری، چندین استان شاهد اعتراضات خشونت‌آمیزی بود که در جریان آن چندین نفر کشته و زخمی شدند. آتش زدن کنسولگری ایران در بصره در اوج این اعتراضات رخ داد.
جلیقه زردهای عراق
حال، پس از چند ماه نسبتا آرام، برخی جوانان عراقی بار دیگر با الهام از جلیقه‌زرد‌های فرانسه، جلیقه‌های زرد به تن کرده و تظاهرات کردند. در اوج اعتراضات فرانسه، نیرو‌های امنیتی عراق در بصره یک تجمع جلیقهزردها را در برابر استانداری بصره را پراکنده کردند. معترضان به دلیل محقق نشدن وعده‌هایی که حیدر عبادی در روز‌های آخر نخست‌وزیری‌اش داده بود، در برابر استانداری بصره تجمع کردند و خواستار استعفای استاندار شدند.
جلیقه‌های سرخ و سفید در تونس
انجمن صنفی معلمان تونس، در اعتراض به تصمیم دولت به کاستن از حقوق معلمان، خواستار برگزاری اعتراضاتی شبیه به جلیقه‌زرد‌های فرانسه شد. البته این انجمن برخلاف فرانسه، خواستار پوشیدن جلیقه‌های سفید رنگ شد. گروهی از جوانان در شبکه‌های اجتماعی پیشنهاد دادند که جلیقه معترضان تونسی، به رنگ پرچم تونس، سرخ‌رنگ باشد. این جوانان جنبش خود را جلیقهسرخها نامیدند. این تحرکات در حالی مطرح می‌شود که اخیرا کانون وکلای تونس هم خواستار اعتصاب سراسری اعضای خود شده است.
نکته قابل توجه در اکثر جنبش‌های عربی کنونی، نقش مهم شبکه‌های اجتماعی در هماهنگ‌سازی اعتراضات است. جلیقه‌سرخ‌های تونس با ساختن صفحه‌ای در فیسبوک، بیانیه تاسیس جنبش خود را صادر کردند.
نماد جلیقه‌سرخ‌های تونس
در حال حاضر جدال بین موافقان و مخالفان الگوگیری از جلیقه‌زرد‌های فرانسه در تونس همچنان ادامه دارد.
مصر؛ خرید انبوه جلیقه زرد ممنوع
تقریبا یک ماه دیگر، در ۲۵ ژانویه، سالگرد انقلاب سال ۲۰۱۱ مصر و سقوط حسنی مبارک فرا می‌رسد. دولت مصر، در عین آماده شدن برای جشن گرفتن این مناسبت، نگران است بار دیگر کشور عرصه تظاهرات انقلابی شود. به همین دلیل در روز‌های اخیر همزمان با اوج‌گیری جلیقه‌زرد‌های فرانسه، به طور بی‌سروصدا بر فروش جلیقه‌های زرد در مصر محدودیت‌هایی اعمال کرده است.
مقامات امنیتی مصری به خرده فروشان جلیقه‌های زرد در قاهره و اسکندریه هشدار داده‌اند که به مشتریان، کمیت‌های زیادی از جلیقه‌های زرد نفروشند. در حال حاضر فروش عمده جلیقه‌های زرد در مصر مستلزم دریافت مجوز از سوی پلیس است. این محدودیت‌ها تا پایان ماه ژانویه آینده پابرجا خواهد ماند.
از فروشندگان تجهیزات ایمنی در قاهره خواسته شده که هرگونه تلاش افراد برای خرید انبوه جلیقه‌های زرد را به پلیس گزارش دهند.
این اقدامات نشان می‌دهد که دولت مصر از اعتراضات احتمالی در هشتمین سالگرد انقلاب سال ۲۰۱۱ نگران است.
اردن؛ چفیه‌های سرخ
کشور اردن، مانند بسیاری از کشورهای عربی با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند و در روز‌های اخیر اعتصاباتی را تجربه کرده است.
فعالان اردنی، با سرمشق گرفتن از جلیقه‌زرد‌های فرانسه، جنبش «چفیه‌های سرخ» را به راه انداختند. چفیه بخشی از لباس سنتی مردم اردن است که سر مردان را می‌پوشاند.
دولت اردن پس از انجام اصلاحات اقتصادی و کم کردن یارانه کالا‌های اساسی مثل نان، با خشم عمومی مواجه شد. در بهار سال ۲۰۱۸، چندین شهر اردن صحنه اعتراضات ضد دولتی بود به طوری که تحت فشار اعتراضات، دولت هانی الملقی، سقوط کرد و دولت جدیدی سرکار آمد.
از هفته گذشته اعتصابات در اردن شروع شده و فعالان اردنی گفته‌اند که شرکت‌کنندگان در اعتصابات باید مانند تونس و فرانسه برای خود نمادی انتخاب کنند. در اینجا، اردنی‌ها خواستار استفاده از چفیه قرمز شدند. در مقابل، دولت اردن، بر حق مردم برای انجام تظاهرات تاکید کرد.
جلیقه زردها به ترکیه می‌روند؟
در حالی که مصر خود در معرض تاثیرپذیری از جلیقهزردها قرار دارد، یک روزنامه‌نگار مصری طی یادداشتی در روزنامه الاهرام، مدعی شد که جلیقه زردها به ترکیه می‌روند. سید عبدالمجید، در این یادداشت، گفته سیاست‌های رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، باعث افول اقتصاد ترکیه شده و مردم این کشور اردوغان را مسئول وخیم شدن اوضاع اقتصادی ترکیه می‌دانند. عبدالمجید به یک ماجرا در تظاهرات پاریس اشاره کرد. در شبکه‌های اجتماعی به یک شهروند ترکیه‌ای اشاره شده که در تظاهرات پاریس شرکت کرده و گفته: «ماکرون خواهد رفت و طیب اردوغان هم به او ملحق خواهد شد.»
