فرارو- از آنجایی که در روایات شیعه دو تاریخ برای درگذشت حضرت فاطمه زهرا وجود دارد، ایّام فاطمیّه یا ایام درگذشت حضرت فاطمه زهرا به فاصلهٔ بین این دو تاریخ یعنی ۱۳ جمادی‌الاول تا ۳ جمادی‌الثانی گفته می‌شود.
مراسم ایام فاطمیه جمعاً ۶ روز می‌باشد، ۳ روز در ماه جمادی‌الاول و ۳ روز در ماه جمادی‌الثانی. فاطمیّه اول از ۱۳ تا ۱۵ جمادی‌الاول است و فاطمیّه دوم از سوم تا پنجم جمادی‌الثانی می‌باشد که شیعیان به عزاداری برای حضرت فاطمه (س) می‌پردازند.
در فرهنگ عامه شیعیان عراق به جای دو دهه سه دهه برگزار می‌شود، که «دهه اول فاطمیه» ۴۰ روز بعد از درگذشت حضرت محمد (ص) می‌باشد، که مورخ هشتم ربیع‌الثانی است. البته این تقسیم‌بندی در شهر‌هایی مانند قم و تهران نیز وجود دارد.
تاریخ شروع ایام فاطمیه و تاریخ پایان ایام فاطمیه در سال ۹۷
امسال دهه اول فاطمیه از روز یکشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۷ (شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) به روایتی) آغاز می شود. در واقع از ۳۰ دی ۱۳۹۷ تا ۲۰ بهمن ۱۳۹۷ (روایتی دیگر از شهادت حضرت فاطمه زهرا) مجموعاً به کل این ۲۰ روز ایام فاطمیه می‌گویند.
علت بروز اختلاف در روز شهادت
در مورد تعداد روز‌هایی که حضرت فاطمه پس از رحلت پدر بزرگوارشان در قید حیات بوده اند در میان کتاب‌های تاریخی اختلاف وجود دارد. بعضی از مورخین مثل یعقوبی این زمان را چهل روز و کسانی مثل عایشه، دختر ابی بکر، این مدت را شش ماه و گروهی دیگر هشت ماه ذکر کرده اند.
دستور خط عربی در ابتدا فاقد هرگونه علامت بود؛ چه نقطه و چه اعراب. از این‌رو، اکثر حروف آن دارای شکل‌های مشترک و همانند بوده‌است. به‌همین خاطر «هفتاد» سبعون و «نود» تسعون در زبان عربی مانند هم نوشته می‌شده است، که برای تاریخ‌نویسان دوره‌های بعد قابل تشخیص از هم نبوده است.
روایات علمای شیعه از تاریخ دقیق روز شهادت
علامه مجلسی
آنچه نزد ما مسلم و مورد قبول است روایات رسیده از امام باقر علیه السلام است که حضرت می- فرماید: بدرستی که زمان رحلت صدیقه کبری سلام الله علی‌ها سه ماه بعد از رحلت پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و آله بود.
طبری شیعی
همچنین مرحوم طبری شیعی در کتاب دلایل الامامه به سلسله اسناد خود روایاتی از حضرت امام صادق علیه السلام نقل می‌کند که حضرت می‌فرماید: حضرت صدیقه طاهره علی‌ها السلام در ماه جمادی الاخر روز سه شنبه، سه روز از ماه گذشته در سال ۱۱ هجری از دنیا رفتند.
مرحوم کلینی
بدرستی که توقف فاطمه علیه السلام در این دنیا پس از پدر گرامیش ۷۵ روز بود.» این دسته از روایات هم مبنای نظر برخی از علمای شیعه از جمله مرحوم کلینی گردیده.
البته ممکن است دلیل اختلاف در این دو دسته از روایات صحیحه رایج نبودن نقطه گذاری بر کلمات در زمان صدور روایات باشد. توجه به شباهت «خمسه و سبعون» با «خمسه تسعون» موید این معنا است.
آیت الله صافی گلپایگانی
شایسته است که شیعیان از روز سیزدهم جمادی الاول تا سوم جمادی الثانی سوگوار و با انجام مراسم عزاداری آن حضرت، ارادت و مودت خود را به اهل بیت اظهار و از انجام مراسمی که موجب وهن مراسم شهادت آن حضرت است اجتناب کنند.
آیت‌الله جوادی‌آملی
عزاداری‌ها و سوگواری‌های حضرت صدیقه کبری (س) به گونه‌ای باشد که موجب تفرقه میان مسلمانان نشود و بهانه‌ای به دست سلفی‌ها و تکفیری‌ها ندهیم.
ادیب یزدی
برای شهادت حضرت صدیقه فاطمه (س) ۴ نقل وجود دارد اول اینکه برخی معتقدند خانم (س) ۴۰ روز بعد از رحلت حضرت پیامبر (ص) به شهادت رسیده اند بعضی‌ها گفته اند ۶۰ روز، بعضی‌ها ۷۵ و بعضی‌ها دیگر ۹۵ روز.
اما برای این که روز عظیم شهادت بی بی از دستمان نرود فصلی را به عنوان ایام فاطمیه قرار داده ایم که در مشخص‌ترین ایام ۱۰ روز قبل از شهادت ۷۵ تا ۱۰ روز بعد از شهادت ۹۵ در نظر گرفته شده است. یعنی در طول سال حداقل ۴۰ روز برای بیان فضائل فاطمی قرار گرفته شده است.
نظر رهبری درباره تاریخ شهادت
برای شما چه فرقی می‌کند کدامیک صحیح باشد خداوند خواست که مردم بیشتر به یاد مادر ما باشند و بیشتر برای مادر ما عزاداری و بیان فضائل ایشان را بکنند.
