آیا آمریکا همیشه "در شرایط حساس کنونی" قرار دارد؟

 

فرارو- آمریکایی‌ها با رویایی فرض کردن گذشته، حال را نا‌امن کرده‌اند.

به گزارش فرارو، مایکا زنکو، پژوهشگر علوم سیاسی در مقاله‌ای در فارین پالیسی می‌نویسد: یکی از رایج‌ترین و مضرترین انحرافات در سیاست خارجی آمریکا نگاه مثبتِ افراطی به گذشته است.

جان مولر، اندیشمند علوم سیاسی می‌گوید «بشر تمایل دارد به گذشته با چشمانی تار نگاه کند تا آن را درخشان‌تر ببیند؛ ساده‌تر و معصوم‌تر از چیزی که واقعا بوده است. گذشته، بدون توجه به اینکه در حال حاضر چقدر شرایط بهتر شده است، بهتر به نظر می‌رسد و فکر می‌کنیم بدتر از چیزی شده ایم که قبلا بوده‌ایم. دوران‌های طلایی، اتفاق می‌افتند، اما ما هیچ وقت در آن حضور نداریم، دوران طلایی همیشه جایی در گذشته بوده است!»

به چنین پدیده ای، "پس نگری" می‌گویند. بشر تمایل دارد اتفاقات بد گذشته را فراموش کند. ما تاریخ را در چند اتفاق بزرگ و موثر خلاصه می‌کنیم. به نظر ما، گذشته همواره ملموس و قابل پیش بینی بوده است، اما حال همیشه بی نظم و غیر قابل اعتماد است!

سیاستمداران و نظامیان همیشه می‌گویند: «ما اکنون در لحظه‌ای بی سابقه در تاریخ بشر قرار داریم»! اما چنین دیدگاه‌هایی چه نتایج اشتباه و فاجعه باری در سیاست خارجی داشته است؟

برای تصمیم‌گیرانِ سیاست خارجی آمریکا، "جنگ سرد"، به عنوان میدان مبارزه ایدئولوژیکی در نظر گرفته می‌شود که در آن بر کمونیسم پیروز شده اند. این نوستالژیِ دست‌چین شده، انبوه قتل عام‌ها، قحطی، تلفات بالا و ۷۲ بار اقدام آمریکا برای تغییر رژیم کشورها، بین ۱۹۴۷ تا ۱۹۸۹، را در نظر نمی‌گیرد. بنابر این آمریکایی‌ها، آن دوره را دوره‌ای با ثبات و با نتایج مثبت آشکار به حساب می‌آوردند، اما می‌گویند چشم انداز امروز دنیا در حال خشن‌تر شدن، پیچیده‌تر شدن و تهدیدآمیز‌تر شدن است.

چند نمونه از اظهار نظرات مقامات سیاسی، نظامی و سیاست گذاران آمریکا کاملا این مساله را روشن می‌کند:

 

این ذهنیت که هرج و مرج و تهدیدات خارجی همواره در حال رشد است در سخنرانی اخیر دن کوتس، رییس اطلاعات ملی آمریکا، به مرحله جدیدی رسید. «در سال پیش رو، تهدیدات امنیت ملی آمریکا گسترده‌تر و متنوع‌تر خواهد شد!»

همتایان قبلی دن کوتس از مواجه آمریکا با تهدیدات بزرگتر و خطرناک‌تر در زمان حال (مثل مساله عراق، ایران، کره شمالی، گروه‌های جهادی، حمله سایبری، تروریسم داخلی؛ چین و..) می‌گفتند، اما دن کوتس یک تغییر اساسی در این زمینه به وجود آورد که کارشناسان سیاست خارجی به آن توجه نکرده‌اند؛ کوتس حالا آینده را هم پیش بینی می‌کند! او از افزایش تهدیدات صحبت می‌کند و احتمال چیز دیگری را هم نمی‌دهد. پیش‌بینی او مبهم و غیر قابل پذیرش است. سال آینده مشخص می‌شود که چقدر حق با او بوده است!

اینکه تاریخ را اشتباه به یاد بیاوریم و در مورد تهدیدات احتمالی امروز و آینده به خطا برویم، پیامد‌های عملی بسیاری دارد.

اول: فرض افزایش روزافزون تهدیدات منجر به سیاست‌های "فراواکنشی" می‌شود؛ ۴ تریلیون دلاری که آمریکا بعد از حادثه ۱۱ سپتامبر در خارج از مرز‌های خود خرج کرد نمونه بارز این سیاست است.

دوم: فرض تشدید دائمی تهدید‌ها موجب می‌شود منابع محدود مالیات دهندگان خرج امور نظامی شود. مسلما برای مقابله با تهدیدات ادعایی، هیچ چیزی موثرتر از نیروی نظامی نیست.

سوم: چنین دیدگاهی موجب اشتباه راهبردی در تشخیص مسایلی می‌شود که واقعا آمریکا را تهدید می‌کنند. (حمل سلاح در کشور، مواد مخدر، بیماری‌های غیرواگیر). خرج کردن منابع برای تهدیدات ادعایی نظامی و... موجب می‌شود به این مسایل اساسی کم‌توجهی شود و منابع مناسبی برای پیشگیری از آن‌ها در نظر گرفته نشود.

چهارم و از همه مهم تر: اینکه رهبران سیاسی اعتقاد دارند جهان فقط در حال بدتر و بدتر شدن است موجب می‌شود آمریکا اراده‌ای فوری و عملی برای استفاده از ثروت و نفوذش برای اصلاح امور در خاک خودش و سایر نقاط جهان نداشته باشد. این بی تفاوتی جمعی، که با جانبداری عمیق آمریکا وضعیت بدتری به خود گرفته است، مانع بحث‌های عقلانی و سیاست گذاریِ مبتنی بر شواهد می‌شود.

برخلاف چیزی که ممکن است نظامیان و سیساتمداران بگویند، نه همه چیز در گذشته ایده آل بوده، نه در حال حاضر همه چیز وحشتناک است و پیش بینی‌هایی که می‌گویند اوضاع جهان در آینده فقط وخیم‌تر و ملالت انگیز‌تر می‌شود قابل اثبات نیست.