شاید امروز نام «بندر کُنگ» برای بسیاری از ایرانیان نا آشنا باشد، اما این بندر در تاریخ دریانوردی ایران آن قدر نقش پررنگی دارد که هرگز از یاد نخواهد رفت. کُنگ در کرانه‌های خلیج فارس در استان هرمزگان واقع شده است؛ بندری در پنج کیلومتری شرق بندرلنگه که با بندرعباس به عنوان مرکز این استان کمتر از سه ساعت فاصله دارد.
تاریخ دقیق تأسیس شهر کُنگ مثل بیشتر شهر‌های باستانی سواحل جنوب ایران مشخص نیست، اما منابع تاریخی تا ۱۸۰۰ سال قدمت برایش گمانه زنی کرده‌اند و معتقدند که طی این قرون چهار بار کاملاً ویران شده و دوباره از نو شهری نوبنیاد بر شانه‌های این بندر تاریخی بنا شده است.
لنج‌سازی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین صنایع دستی جنوب ایران است که سابقه آن به قرون دور می‌رسد؛ تا به آنجا که پیشینه صنعت لنج‌سازی و لنج‌رانی ایرانیان در خلیج‌فارس به همت جمعی از روزنامه‌نگاران و محققین ایرانی در مجامع بین‌المللی مطرح شد و سرانجام در سال ۲۰۱۱ میلادی، سازمان یونسکو این میراث ناملموس بشری را به نام صنعت بومی ایرانیان ثبت جهانی کرد. لَنج‌ها را مردمان دریای پارس برای سفر‌های دریایی، تجارت، ماهیگیری و صید مروارید می‌ساختند و تار و پود آن‌ها را با کمترین ابزار دستی و با چوب‌هایی که از آفریقا می‌آوردند، شکل می‌دادند.
بر همین اساس، کار لنج‌رانی آن قدر پیچیدگی داشت که خبره‌شدن در آن کار هر کسی نبود. ساختن لنج در قدیم با ریتم‌های موسیقی خاص و حرکات موزون محلی همراه بود که ناخدایان این سرود‌ها را در حال کار کردن به صورت دسته جمعی می‌خواندند.
مهم‌ترین لنج‌هایی که در کارگاه‌های لنج‌سازی بندر کنگ ساخته می‌شد، از نوع جالبوت، سنبوک، بوم و پاکستانی بود که تقاضای ساخت نوع پاکستانی آن بیشتر است. امروزه ساخت لنج‌های چوبی به سبک و سیاق گذشته رونق پیشین خود را ندارد و با ظهور شناور‌های بزرگ وکوچک از جنس فایبرگلاس، ساخت لنج‌های قدیمی تا حدودی منسوخ شده است.
عکاس: امیرحسین خورگویی/ایسنا
