فرارو- تشدید تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران سوریه را با بحران سوخت مواجه کرده است. حالا بشار اسد برای تامین سوخت سوریه راه‌های زیادی ندارد. یکی از این راه‌ها، جایگزینی نفت روسیه به جای نفت ایران است که برای اسد بدون هزینه نخواهد بود.
به گزارش فرارو، بعد از شروع جنگ در سال ۲۰۱۱، حالا دولت سوریه با بدترین بحران سوختی خود دست و پنجه نرم می‌کند. تشدید تحریم آمریکا بر کشتی‌های حامل سوخت که به سمت دمشق حرکت می‌کنند دولت اسد را تحت فشار قرار داده است.
ماه گذشته تصاویری از صف‌های طولانی بنزین در جنوب سوریه منتشر شد. هرچند با تزریق موقتی سوخت توسط دولت تا حدی از التهابات بازار کاسته شد، اما در سوریه ترس عمومی در مورد بحران سوخت وجود دارد که دولت اسد را با انتقاداتی رو به رو کرده است. برای سوریه که باید ۷۵ درصد منابع نفتی خود را از خارج تامین کند اقدامات موقتی برای کنترل بازار سوخت کافی نیست.
به گفته کارشناسان یکی از راه‌های دمشق برای مبارزه با بحران سوخت کنترل میادین نفتی شمال است، اما این منطقه تحت کنترل نیرو‌های کرد دمکراتیک سوریه با پشتیبانی آمریکا قرار دارد. راه دوم جایگزینی نفت روسیه به جای نفت ایران است که برای بشار اسد هزینه سیاسی بالایی خواهد داشت.
اگر آنطور که آمریکا اعلام کرده نیروهایش را از شرق سوریه خارج کند، نیرو‌های دولتی سوریه می‌توانند به سمت میادین نفتی شرق حرکت کنند. سوریه می‌تواند به همکاری ضمنی ترکیه هم امیدوار باشد؛ چرا که این مساله برای ترکیه فرصتی به وجود می‌آورد تا به نیرو‌های کرد، که برای ترکیه تهدید مرزی محسوب می‌شوند، حمله کند. اما به نظر می‌رسد آمریکا قصد دارد در برنامه خروج نیرو‌ها از سوریه بازنگری کند.
اما با فرض خروج آمریکا و اینکه نیرو‌های ترکیه به کرد‌های شرق سوریه حمله کنند مدت زیادی طول می‌کشد تا دولت روسیه به میادین نفتی دسترسی پیدا کند. این در حالی است که سوریه الان به سوخت نیاز دارد. در حال حاضر تولید نفت سوریه ۲۴ هزار بشکه در روز است که تنها ۲۰ تا ۲۵ درصد نفت مورد نیاز دولت را تامین می‌کند.
ایران علاوه بر حمایت نظامی، بزرگترین منبع تامین نفت برای سوریه بود، اما با تشدید تحریم‌ها انتقال نفت به سوریه دشوار شده است. کانال‌هایی که ایران از سال ۲۰۱۳ برای انتقال نفت به سوریه تدارک دیده بود قطع شده است و سال گذشته میلادی کشتی‌های ایران در مسیر انتقال نفت به سوریه متوقف شدند.
قطع انتقال منابع نفتی به سوریه به دلیل تحریم‌های وزارت خزانه داری آمریکا بر خطوطی است که انتقال نفت بین ایران و روسیه با سوریه از طریق آن‌ها انجام می‌شد. بر اساس گزارش "تانکر ترکرز" دست کم یک کشتی نفتی ایران از ماه دسامبر بیرون از کانال سوئز لنگر انداخته است.
در این بین دلالان سود زیادی از تحریم‌ها می‌برند. آن‌ها نفت می‌خرند و از راه زمینی از عراق و لبنان به سوریه انتقال می‌دهند. این نفت قاچاق ۲۰ درصد نیاز این کشور را برآورده می کند. انتقال این نفت‌ها، که بخشی از آن از میادین نفتی شرق سوریه انتقال می‌یابد، تجارتی است که از زمان حضور داعش و نیرو‌های دموکراتیک سوریه رایج شده است.
هرچند در بلند مدت ممکن است نیرو‌های دموکراتیک سوریه با پشتیبانی آمریکا با دولت سوریه وارد مذاکره شوند، ولی در حال حاضر آن‌ها می‌خواهند با استفاده از تحریم‌ها کنترل خود بر منابع نفتی را تثبیت کنند و بر پل‌های رود فرات به سمت مناطق تحت حکومت دولت، مسلط شوند. آن‌ها از قاچاق نفت از مسیر رودخانه جلوگیری می‌کنند.
روسیه می‌تواند برای سوریه منبع پایدار نفت برای جایگزینی نفت ایران فراهم کند، اما در این راه بشار اسد باید روابطش با دو متحد خود که منافع متفاوتی در سوریه دارند را از نو تنظیم کند. روسیه با تامین نفت سوریه می‌تواند بشار اشد را وادار کند بیشتر در راستای منافع روسیه حرکت کند تا ایران.
هفته گذشته سوریه اعلام کرد قصد دارد بند طرطوس را برای ۴۹ سال به روسیه اجاره دهد. روسیه قبلا بخشی از این بندر را برای نیروی دریایی خود اجاره کرده بود. این خبر در حالی منتشر شد که در اسفند ۹۷ گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه ایران قصد دارد در ازای بخشیدن بدهی‌های دمشق، بندر لاذقیه را اجاره کند. این قرار داد باعث دسترسی ایران به مدیترانه در کنار نیرو‌های روسی می‌شود. البته روسیه بر خلاف ایران با اسراییل هم روابط سیاسی و نظامی دارد.
بیشتر بخوانید:
بحران سوخت در سوریه بین ایران و روسیه یک رقابت به وجود آورده است. یک شرکت روسی نزدیک به ولادیمیر پوتین قصد دارد با تزریق ۵۰۰ میلیون دلار ظرفیت بندر طرطوس را دو برابر کند.
لیث ابولفضل، موسس سایت المصدر، مدعی شد: «سوریه ممکن است راهی که روسیه در مقابل او قرار می‌دهد را انتخاب کند: یعنی ایجاد روابط نزدیک با عربستان، مهم‌ترین رقیب منطقه‌ای ایران». ماه گذشته رسانه‌های روسیه خبر دادند نماینده پوتین در ملاقات با بن سلمان در مورد بحران سوریه گفتگو کرده و پس از آن به دمشق سفر کرد.
کشور‌های عرب خلیج فارس، که از مخالفان بشار اسد حمایت می‌کردند، حالا مدعی شده‌اند، اسد قصد دارد از مدار تهران خارج شود. ابوالفضل می‌گوید: «این تصمصم بالقوه دولت سوریه برای ایران خوشایند نیست، اما در این شرایط، تحریم‌ها و نبود منابع مالی فشار زیادی به دمشق آورده است».
منبع: واشنگتن پست
