فرارو- سید حسین موسویان، کارشناس امنیتی خاورمیانه در دانشگاه پرینستون و عضو اسبق مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان در مقاله اخیر خود با بررسی تاریخی زمینه‌های همکاری ایران و آمریکا به تحلیل تنش‌های این روز‌های ایران و آمریکا و پیامد‌های وقوع جنگ می‌پردازد.
موسویان، نویسنده کتاب «ایران و آمریکا، گذشته شکست‌خورده و مسیر صلح»، روز گذشته، ۱۵ اردیبهشت در نشنال اینترست این مقاله را منتشر کرده است که گزیده‌ای از آن را در ادامه می‌خوانید:
وزیر امور خارجه ایران در نیویورک گفت: "تیم ب" آمریکا را به سمت جنگ با آمریکا می‌کشاند. پمپئو هم در جلسه‌ای با انجمن ایرانی- آمریکایی‌ها مطلوب آمریکا را یک "حکومت غیر انقلابی" در ایران دانست. آمریکا با تشدید تحریم‌های نفتی به دنبال فشار حداکثری بر ایران است. ریچارد جانسون، یکی از کارشناس سابق وزارت خارجه آمریکا در مسائل هسته‌ای مدعی شده است «تحریم‌ها باعث می‌شود ایران تسلیم یا دچار فروپاشی شود.» (اما باید دید چنین ادعایی تا چه حد درست است؟)
دو هفته بعد از تروریستی اعلام کردن سپاه توسط آمریکا، رهبر انقلاب، سردار سلامی را که به اظهارات تند علیه اسرائیل معروف است، جانشین فرمانده سابق کرد و شورای امنیت ملی "سنتکام" را تروریست خواند و در مورد عواقب اقدامات آمریکا در خاورمیانه هشدار داد.
حالا و با وجود گزینه‌های مختلفی که در روابط دو کشور وجود دارد بررسی چند حادثه تاریخی از اهمیت بالایی برخوردار است:
۱. در اواخر دهه ۸۰ میلادی ایران از پیشنهاد آمریکا برای بهبود روابط استقبال کرد. جایی که جرج بوش پدر گفت: «حسن نیت، حسن نیت می‌آورد.» ایران در زمان ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی، از طریق سپاه قدس به آزادی گروگان‌های آمریکایی در لبنان کمک کرد، اما آمریکا با افزایش فشار و دشمنی پاسخ ایران را داد!
۲. بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر، آمریکا در مورد آنچه " جنگ بر علیه ترور" در افغانستان خواند، از ایران کمک خواست. این بار هم سپاه قدس بود که مسیر زمینی را برای نابودی طالبان توسط آمریکا گشود. اما جرج بوش با قرار دادن نام ایران در "محور شرارت" این اقدام را پاسخ داد!
۳. در جنگ آمریکا علیه عراق در سال ۲۰۰۳ بازهم آمریکا برای مدیریت عراقِ پس از جنگ به کمک ایران نیاز پیدا کرد. اکثریت عمده گروه هایِ شیعه مخالف صدام نزدیک به ایران بودند و این نیروی قدس سپاه بود که مسیر همکاری آنها با "سنتکام" را هموار کرد. حسن نیت ایران در عراق هم پاسخ مثبتی از سوی آمریکا دریافت نکرد!
۴. وقتی دو شناور رزمی آمریکایی در ژانویبیه ۲۰۱۶ وارد آب های ایران شدند و ۱۶ تفنگدار دریایی آمریکا دستگیر شدند، جان کری از محمد جواد ظریف کمک خواست. ۱۵ ساعت بعد گروگان‌ها آزاد شدند. وقتی به صورت خصوصی از ظریف پرسیدم چطور به این سرعت روند آزادساری آنها را انجام دادی گفت: «فقط با همکاری سپاه این اتفاق ممکن شد.» حالا فرض کنید امروز اگر حادثه مشابه‌ای رخ دهد، چه خواهد شد؟!
این‌ها تجارب تاریخی است که نشان می‌دهد حسن نیت ایران هیچ وقت از طرف آمریکا با پاسخ متقابل همراه نبوده است. یکی از نتایج تشدید خصومت‌های آمریکا بر علیه ایران در شرایط فعلی این است که آنها دیگر نمی‌توانند در آینده روی همکاری لجستیکی و استراتژیک ایران حساب باز کنند.
ارتش آمریکا، به عنوان قدرتمندترین نیروی نظامی جهان، شکست‌های تحقیرآمیزی در خاورمیانه داشته است. آنها در عملیات نظامی در سوریه، لیبی و یمن دستاورد ملموسی نداشته‌اند. آمریکا بعد از ۱۷ سال از اشغال عراق حالا در حالی با طالبان مذاکره می‌کنند که طالبان نیمی از افغانستان را در اختیار دارد! در حال حاضر ارتش آمریکا در منطقه در یک فضای پرخطر عملیات انجام می‌دهد که احتمال درگیری را بالا می‌برد.
باید توجه کرد که نیروی قدس سپاه در خط مقدم مقابله با داعش بوده است. مقامات عراقی گفته اند بدون کمک ایران عراق از هم می‌پاشید. فرمانده نیروی هوایی عراق، حمید المالکی می‌گوید: «ایران هنوز حامی شماره یک عراق در مبارزه با تروریسم است.» بنابر این یکی از پیامد‌های منفی اقدامات ضد ایرانی ترامپ، لطمه دیدن جنگ با داعش و القاعده در منطقه است.
اگر ترامپ تصمیم بگیرد ارتش آمریکا را بر علیه سپاه پاسداران نیروی قدس تجهیز کند خاورمیانه و شمال آفریقا زیر و رو خواهد شد. ایران در سرتاسر منطقه ده‌ها هزار سرباز جوان دارد. این مساله می‌تواند در منطقه وضعیتی بدتر از عراق و افغانستان را برای آمریکا به وجود بیاورد.
جیمی کارتر گفته بود آمریکا در تاریخ ۲۴۲ ساله خود تنها ۱۶ سال در جنگ نبوده است. بخاطر اینکه آمریکا می‌خواهد ملت‌ها اصول آمریکایی را بپذیرند!»
از انقلاب اسلامی تا کنون ایران و آمریکا با استراتژی " نه جنگ، نه صلح" عمل کرده اند، اما با راهبرد تقابلی فعلی دولت آمریکا، این استراتژی نفس‌های آخرش را می‌کشد.
ایرانی‌ها با وجود اختلافات داخلی، در مقابل قلدری آمریکا متحد خواهند شد و از تمامیت ارضی و استقلال خود دفاع می‌کنند.
هر سیاست دیپلماتیک، اقتصادی یا نظامی با هدف فشار بر ایران مانع همکاری در نبرد ضد داعش خواهد شد. نهاد‌های مسئول بین المللی، آمریکا و سیاست‌گذاران منطقه‌ای باید دور هم جمع شوند و یک راهکار دیپلماتیک بیاندیشند تا راه‌های گفتگو و همراهی با ایران برای جلوگیری از جنگ احتمالی را باز کنند.
