فرارو-روز یکشنبه (دوازدهم می) چندین رسانه از وقوع انفجار در بندر فجیره امارات و آتش گرفتن دست‌کم هفت نفتکش خبر دادند. مقامات امارات در ابتدا وقوع هرگونه حادثه در فجیره را رد کردند، اما ساعاتی بعد این خبر را با ادعای «خرابکاری» تایید کردند.
وزارت خارجه امارات اعلام کرد که «چهار فروند کشتی تجاری در نزدیکی آب‌های سرزمینی امارات در نزدیکی فجیره هدف عملیات خرابکارانه قرار گرفته است». ساعاتی بعد خالد الفالح وزیر انرژی عربستان سعودی نیز اذعان کرد که دو کشتی نفتکش سعودی نیز در این حادثه بشدت آسیب دیده است.
در واکنش به این حادثه، «سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران حوادث روز یکشنبه ۲۲ اردیبهشت برای چند کشتی در دریای عمان را نگران کننده و تاسف بار خواند و خواهان روشن شدن ابعاد دقیق این حادثه شد.
اما فجیره کجاست و چرا تا این حد اهمیت دارد؟
نام فجیره بیش از هر چیز ترمینال بزرگ نفتی این بندر و صادرات گسترده نفت خام شیخ نشین امارات از این ترمینال و دور زدن تنگه هرمز را در اذهان تداعی میکند. بندر فجیره از جمله تاریخی‌ترین شیخ نشین امارات است. این شیخ نشن امارات متحده عربی به صورت سلطنت مشروطه و از سوی شیخ حمد بن محمد الشرقی اداره می‌شود.
فجیره تنها بندر شیخ نشین امارات متحده عربی است که در حاشیه دریای عمان قرار دارد و همین ویژگی موقعیتی خاصی به این بندر بخشیده است.
وجه تسمیه فجیره به دلیل وجود چشمه‌ها و رود‌های کوچک جاری در آن است که مساحتی در حدود یک هزار و ۱۶۵ کیلومتر مربع دارد و جمعیتی ۱۳۰ هزار نفری را در خود جای داده است.
فجیره از سمت غرب به شارجه و راس الخیمه و از سمت جنوب به کلبا محدود می‌شود. در شرق آن ساحل دریای عمام قرار دارد. ساحلی که موقعیتی استراتژیک به این بندر بخشیده است.
فاصله آن با تنگه هرمز موجب شده تا حاکمان شیخ نشین امارات برای دور زدن تنگه هرمز و صادرات نفت خام خود به این بندر نگاه ویژه‌ای داشته باشند. نتجیه این نگاه ویژه در سال‌های گذشته سرازیر شدن سیل سرمایه‌های خارجی برای ساخت ترمینال بزرگ نفتی در این بندر است.
هم‌اکنون شرکت‌های بزرگ نفتی همچون اکسون موبیل، شل و توتال در این بندر گرد آمدن تا ۷۵ درصد نفت این شیخ نشین را از این ترمنیال صادر کنند تا نفت‌کش‌های اماراتی مجبور به گذشتن از تنگه هرمز نباشند.
شیخ نشین امارات تلاش دارد تا با احداث خط لوله‌ای از میدان نفتی حبشان در ابوظبی غربی‌ترین نقطه امارات روزانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت تولیدی ز. دو میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه تولید روزانه خود را به بندر فجیره انتقال داده و بدون گذشتن از تنگه هرمز در بازار‌های جهانی عرضه کند.
خط لوله حبشان فجیره از چاه نفت حبشان در امارت ابوظبی در شمال امارات متحده عربی شروع می‌شود و از مسیر راه شنی شهرک سویحان می‌گذرد و پس طی صد‌ها کیلومتر از فراز سلسله کوه‌های حجر به مینای فجیره که در بندر شهر فجیره که در کرانهٔ دریای عمان واقع است، می‌رسد.
واکنش کشورهای عربی به حادثه بندر فجیره
شورای همکاری خلیج فارس و تعدادی از کشورهای عربی با صدور بیانیه‌های جداگانه، حادثه برای چند کشتی در بندر فجیره امارات را محکوم کردند.
بنا بر گزارش خبرگزاری رویترز، «عبداللطیف الزیانی» دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس در این بیانیه تأکید کرد که «چنین رفتار‌های غیرمسئولانه می‌تواند به افزایش تنش و درگیری در منطقه بینجامد و منافع ملت‌ها را با خطر بزرگی مواجه سازد».
ریاض تعرض به دو نفتکش سعودی را محکوم کرد
وزارت خارجه عربستان سعودی در بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن حادثه بندر فجیره، آن را «تهدیدی برای دریانوردی و امنیت جهانی» دانست.
در بیانیه وزارت خارجه عربستان سعودی بر همبستگی این کشور با امارات برای مقابله با «عملیات‌های خرابکارانه» تأکید شده است.
همچنین «خالد الفالح» وزیر انرژی و صنایع عربستان سعودی تعرض به دو نفتکش سعودی در نزدیکی بندر فجیره امارات را محکوم کرد.
الفالح گفت: «دو نفتکش سعودی رأس ساعت شش صبح روز یکشنبه هدف حمله قرار گرفتند؛ یکی از نفتکش‌ها عازم بندر رأس تنوره عربستان برای بارگیری و سپس حرکت به آمریکا برای تحویل آن به مشتریان آرامکو بود».
طبق گزارش خبرگزاری عربستان (واس)، این وزیر سعودی گفت که این حمله تلفات جانی نداشته و موجب نشت سوخت نشده، اما خسارت‌های زیادی به بدنه دو کشتی وارد آمده است.
وی با اشاره به اینکه این حادثه تهدیدی برای آزادی دریانوردی و امنیت انتقال نفت برای مشتریان در سراسر جهان است، تأکید کرد: «حفظ سلامت دریانوردی و امنیت نفتکش‌ها، مسئولیت مشترک جامعه جهانی است».
واکنش دولت مستعفی یمن
وزارت خارجه دولت مستعفی یمن با صدور بیانیه‌ای «عملیات خرابکارانه» در بندر فجیره امارات را محکوم کرد. در این بیانیه آمده است که «این عملیات‌ها تهدیدی مستقیم برای امنیت و صلح منطقه‌ای و بین‌المللی است».
وزارت خارجه دولت مستعفی یمن همچنین در بیانیه خود آورده است که هدف از این عملیات‌ها «برهم زدن اوضاع منطقه و ضربه زدن به امنیت، سلامت و ثبات امارات است».
اردن حادثه بندر فجیره را محکوم کرد
وزارت خارجه اردن نیز با صدور بیانیه‌ای حادثه برای چند کشتی نفتکش در بندر فجیره امارات را محکوم کرد. «سفیان القضاة» سخنگوی رسمی وزارت خارجه اردن «بر موضع ثابت و مخالف این کشور با هر گونه اقدامات جنایتکارانه و تهدید علیه امنیت و سلامت دریانوردی در خلیج (فارس)» تأکید کرد.
اعلام همبستگی مصر با امارات
وزارت خارجه مصر نیز با صدور بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن حادثه بندر فجیره، بر همبستگی با دولت و ملت امارات برای مقابله با تمامی چالش‌ها و تمامی تلاش‌های مربوط به برهم زدن ثبات امارات، تأکید کرد.
در این بیانیه آمده است که قاهره هر گونه تلاشی برای برهم زدن امنیت ملی امارات و سلامت تمامی مرز‌های زمینی و دریایی آن را محکوم میکند.
بحرین: حادثه فجیره «اقدامی جنایتکارانه» بود
وزارت خارجه بحرین نیز با صدور بیانیه‌ای حادثه در بندر فجیره امارات را محکوم کرد و گفت: «بحرین بشدت عملیات‌های خرابکارانه و هدف قرار گرفتن کشتی‌های تجاری غیرنظامی در نزدیکی آب‌های منطقه‌ای امارات در خلیج عُمان واقع در نزدیکی امارت فجیره را محکوم میکند و آن را اقدامی جنایتکارانه و تهدیدی برای امنیت و سلامت دریانوردی می‌داند».
بحرین همچنین بر حمایت از تمامی تصمیمات و اقدامات امارات برای حفظ امنیت و منافع خود تأکید کرد و از جامعه جهانی خواست به مسئولیت خود برای تضمین سلامت دریانوردی و مقابله با هر گونه تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی، عمل کند.
