اگر گذرتان به بازار محلی بندرعباس بیفتد، زنان و مردانی را میبینید که تلی از «ناس» را روبهرویشان ریختهاند و آزادانه میفروشند.
به گزارش شهروند، این، اما تنها مختص به بازار بندر نیست، در بسیاری از شهرهای مرزی شرق کشور این ماده گیاهی سبز رنگ به آزادی و وفور وجود دارد و هر زمان که اراده کنید، میتوانید آن را حتی از عطاریها هم تهیه کنید.
ناس یا نسوار نام یک ماده گیاهی اعتیادآور است که با برگ تنباکو ساخته میشود و بو و طعم بسیار تندی دارد. این ماده بیشتر در افغانستان کشت و ساخته میشود و برخی مردم ایران، بیشتر مناطق افغانستان و پاکستان و قسمتهایی از هند، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان از این ماده استفاده میکنند. اما شرایط قانونی عرضه ناس و بلاتکلیفی هویت آن که ناس مخدر است یا محرک، آسیب جدی به شمار میآید و همچنان بعد از گذر سالها رواج آن در کشور وجود دارد.
چنانچه روز گذشته محمدعلی اسدی، دبیر شورای هماهنگی مبارزه با موادمخدر استان تهران نسبت به استفاده و شیوع آن هشدار داده و گفته «لازم است مسئولان در این خصوص فکری کنند تا این موادمخدر به راحتی در دسترس افراد بهویژه نوجوانان و ... قرار نگیرد و اگر قرار باشد برای ماده ناس قانون و مجازاتی در نظر گرفته شود، باید میزان مضرات آن بر سلامتی انسانها توسط وزارت بهداشت تایید شود.»
چند سال گذشته هم زنگ خطر استفاده از آن میان جوانان و در شهرهای استان خراسان شمالی به صدا درآمد و اعلام شد که با گرانشدن سیگار و مخدرهای دیگر استقبال به مصرف ناس در این استان بیشتر شده و این ماده به دلیل ارزانی بین جوانان مشتریان تازهای پیدا کرده است.
این نکته را فرید براتیسده، جامعهشناس و رئیس مرکز توسعه، پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور در گفتگو با «شهروند» تایید کرده و میگوید این ماده در بعضی مناطق از شکل بومی و فلهای خارج شده و حالا در سوپرمارکتها و در بستهبندیهای شیک و قشنگ میتوان آن را تهیه کرد: «همین هم شاید عامل نگرانی باشد که یک دانشآموز یا جوان میتواند به راحتی درگیر این ماده شود. موادی که در بستههای شیک و حتی در شکل و شمایل شکلات در دسترس قرار دارند.»
به گفته براتیسده آمار دقیقی از میزان مصرف وجود ندارد، اما این ماده جزو موادی است که تاثیرات روانگردان دارد و روی مغز اثر میگذارد: «نه تنها در کشور ما بلکه در بسیاری دیگر از کشورها قانونی برای مقابله با آن وجود ندارد و بیشتر برنامههای پیشگیری، اطلاعرسانی و حساسسازی برگزار میشود و در ایران هم در حد پخش بروشور و پوستر به صورت محدود است و اینطور نیست که برای مثال به مدارس بروند و دانشآموزان را آگاه کنند.»
او همچنین معتقد است وجود قانون بسیار مفید و اثرگذار است، اما در بسیاری از موارد ازجمله مواد صنعتی جدید هم ما قانون نداریم و باید بدانیم این وضع صرفا با وضع قانون و اجبار نمیتواند به نتیجه برسد و باید در کنار وضع قانون از ابزارهای اجتماعی و روانشناسی و آموزشی بهره برد.