جنجال بی‌سابقه "گاندو"

فرارو- سریال تلویزیونی "گاندو" قطعا یک اثر هنری و یا حتی یک فیلم در حوزه سرگرمی نیست، "گاندو" یک اثر سیاسی است. چیزی شبیه به گزارش‌های خبری رسانه‌ها، البته با خط سیاسی مشخص. گاندو یک افشاگری یکطرفه است. این سریال در هفته‌های اخیر با انتقادات سنگینی روبه رو شده و این انتقادات در دو روز گذشته به اوج خود رسیده است. گاندو دوباره یک دو قطبی سیاسی رسانه‌ای شکل داده است. یک طرف ماجرا اصولگرایانند که برایش سنگ تمام گذاشتند و تحسینش کردند و طرف دیگر اصلاح طلبان و اعتدالگرایانند که به آن می‌تازند.

به گزارش فرارو، روز گذشته بالاخره پس از روز‌های متوالی سکوت در حالی که سریال گاندو به ایستگاه پایانی خود رسیده است، از دولت فریاد انتقاد از گاندو بلند شد. سخنگوی وزارت خارجه و حسام الدین آشنا مشاور رییس جمهور در این باره اظهار نظر کردند.

پیشتر نیز سوالی درباره گاندو از محمد جواد ظریف پرسیده شد که او گفته بود این سریال را ندیده است و تلویزیون نگاه نمی‌کند. اظهار نظری که بازتاب وسیعی داشت.

اما روز گذشته سخنگوی وزارت خارجه درباره سریال گاندو موضع گیری کرد. سید عباس موسوی گفت: «خیلی با واقعیت انطباق ندارد، هرچند که ادعا کرده‌اند داستان فیلم واقعی است. ولی به هرحال اسناد مذاکره‌های وزارت خارجه چه در داخل و چه در خارج از کشور موجود است و اگر به خود ما اطلاع می‌دادند، این اسناد را در اختیارشان قرار می‌دادیم تا فیلمشان کمی رنگ واقعیت به خود بگیرد.»

سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: "سریال گاندو از لحاظ جلوه‌های هنری سریال بدی نیست، اما‌ ای کاش کمی تقوا در آن بیشتر می‌شد که متاسفانه اینگونه نیست."

او درباره اینکه ظریف گفته بود "تلویزیون نمی‌بیند" توضیح داد: «آقای ظریف اصلا وقت نمی‌کنند حتی تلویزیون را روشن کنند و تا جایی که اطلاع داریم نه تلویزیون خانه همسایه (اشاره به ماهواره) و نه تلویزیون خانه خودشان را نمی‌بینند و وقتشان را صرف امور مهمتری می‌کنند. البته خدا را شکر که وقت نمی‌کنند و چنین سریال‌هایی را نمی‌بینند.»

 

بنا به نوشته سایت باشگاه خبرنگاران وابسته به صداوسیما "سریال «گاندو» یک مجموعه ضدجاسوسی است و فیلمنامه این سریال براساس مستندات و وقایع تاریخی که در کشور رخ داده به نگارش درآمده است."

قسمت‌های مهمی از سریال «گاندو» در خارج از ایران روایت شده و سکانس‌های مربوط به دو سه کشور در ترکیه و در شهر‌های استانبول، آنتالیا و همچنین چین تصویربرداری شده است. بازیگران دو تابعیتی و یا ناشناخته و ترک در مجموعه تلویزیونی گاندو حضور دارند.

"گاندو" نام گونه‌ای از کروکودیل در ایران اسـت. او را شکارچی کمین‌گر نامیده‌اند کـه قدرت بالایی دارد. سریال گاندو براساس پرونده "جیسون رضائیان" روزنامه نگار آمریکایی ساخته شده که متهم به جاسوسی شد و مدتی را در زندان بود و نهایتا در جریان توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی آزاد شد و به آمریکا بازگشت.

در "گاندو" مدیران دولتی نفوذ پذیر به تصویر کشیده شده اند. در این سریال خواهرزاده یکی از مقامات کشور به جاسوسی متهم شده است.

 

 

حمله‌های آشنا به گاندو؛ از موسسه آوینی تا ماجرای آدامس روحانی
روز گذشته حسام الدین آشنا مشاور رییس جمهور به تندی از گاندو و موسسه تهیه کننده آن انتقاد کرد. او در چند توئیت از زوایای مختلف گاندو را زیر سوال برد.

او ابتدا در توئیتی نوشت: " ۱. دولت نه اجازه و نه پول دارد که سریالی بسازد. ۲. صدا و سیما هم پول ندارد سریال بسازد. ۳. ولی گویا جای دیگری هست که برای تضعیف نهاد دولت هم پول فراوان دارد، هم مجوز‌ها و مشوق‌های لازم را دریافت کرده است و هم می‌تواند صدا و سیما را الزام به پخش کند. ۴. با گاندو، گنده نمی‌شوید."

انتقاد آشنا از موسسه فرهنگی شهید آوینی به عنوان تهیه کننده این سریال است. توئیت آشنا با واکنش مجتبی امینی تهیه کننده گاندو روبه رو شد. او به کنایه نوشت: "جناب سرهنگ آشنا؛ همه می‌دانند مؤسسه‌ای مزین به نام سید شهیدان اهل قلم؛ سید مرتضی آوینی چیست و کجاست؟ اما همه نمی‌دانند یک روحانی ترک لباس کرده که از مدیران ارشد امنیتی سابق وزارت اطلاعات بوده در حوزه فرهنگ و هنر چه می‌کند و به دنبال چیست؟ "

سید محمود رضوی تهیه کننده سینما هم به توئیت آشنا پاسخ داد. به عقیده او "گاندو را واسه گنده‌گی نساختن"، بلکه "به نظرم گاندو ساخته شد تا مردم و مسئولین با هم بفهمن نباید گاف بدن و به کشور گند بزنن! "

در ادامه آشنا در توئیت دیگری از رضوی خواست به عنوان یک تهیه کننده حرفه‌ای که توان اجرای پروژه‌های بزرگ را دارد "گاندو" را ارزیابی کند؛ که البته رضوی نیز از این کار سرباز زده و گفته که "به عنوان یک مخاطب این سریال را می‌بیند".

آشنا در توئیت دیگری به موسسه شهید آوینی انتقاد کرده و نوشته است: «موسسه موسوم به شهید آوینی قبلا نیز گاف هایی، چون سپردن عنان خود به محمد نوری زاد و تولیدات مخربی، چون چهل سرباز را در کارنامه خود دارد.»

او در همچنین به ماجرای "آدامس" رییس جمهور و ادعا‌های جواد کریمی قدوسی نماینده مشهد که در این سریال مطرح شده بود تاخته است. جواد کریمی قدوسی پیشتر مدعی شده بود که جیسون رضاییان اقرار کرده آنقدر به روحانی نزدیک بوده که طعم آدامس او را می‌دانسته است.

حالا کریمی قدوسی در توئیتر خود ویدئویی از گاندو که درباره آدامس یک مقام دولتی است را منتشر کرده و آن را سندی برای تائید ادعای پیشین خود دانسته است. آشنا درباره توئیت کریمی قدوسی نوشته است: "خودش ادعا کرده یا دوستان در سریال از قول او ادعا کرده‌اند؟ حالا واقعا طعم آن آدامس در پرونده ثبت شده است؟"

در ادامه آشنا توئیت داود حشمتی فعال رسانه‌ای را باز نشر داده است. در این توئیت آمده است: "من فرض را بر صحت تمام مطالب مطرح شده درپرونده رضاییان و گاندو گذاشتم و میگم: خب بزرگواران، پرونده عیسی شریفی و محسن سجادی‌نیا و امیرحسین_رستمی را هم درحد این آدامس که نه، اندازه خلال‌دندان برای ملت توضیح دهید. سریال که محاله. به مردم بگید پشت این پرونده‌ها را، اعتماد بسازید."

این موضعی است که بسیاری دیگر در شبکه‌های اجتماعی اتخاذ کرده اند. برخی منتقدان می‌گویند چرا به دیگر فیلمسازان اجازه داده نمی‌شود که درباره دیگر سوژه‌های مطرح در این حوزه سریال بسازند.

در صداوسیما چه خبر است؟
حالا در جریان انتقادات از گاندو خبرگزاری ایرنا در گزارشی مدعی وجود اختلاف در سازمان صداوسیما شده است، این خبرگزاری با اشاره به ادعای یکی از مدیران شبکه افق مبنی بر اینکه سریال گاندو بدون سانسور از این شبکه پخش خواهد شد، نوشت: "این اتفاق نشان از وجود چنددستگی در صداوسیما دارد. مگر می‌شود بخش‌هایی از یک سریال در یک شبکه مضر و در همان زمان و با همان مخاطب در شبکه دیگری مفید باشد؟!"

در ادامه این گزارش آمده است: "می‌توان بدنه صداوسیما را به چند گروه تقسیم کرد که این گروه‌ها در چند سال اخیر دچار تعارض منافع و در نهایت تقابل با یکدیگر شده‌اند. اتفاقاتی مانند تعطیلی برنامه ۹۰ و برکناری عادل فردوسی‌پور از سوی حلقه افق و طیف موسوم به انقلابی و از طرف دیگر، برکناری یک‌باره جواد رمضان‌نژاد، مدیر نسبتاً موفق شبکه پنج که قبلاً مدیریت افق را برعهده داشت از طرف طیف دیگر، از نمونه‌های دعوا‌های داخلی در تلویزیون تفسیر شده است."

از عجایب دیگر گاندو این است که در این سریال یک شخصیت منفی آمریکایی، گلستان سعدی را بزرگ‌ترین نقشه راه برای تقابل با ایرانی‌ها می‌خواند! دود سیگار، نگاه‌های مرموز و تعقیب‌کننده چند جاسوس و گلستان سعدی؛ این شاید ناهمگون‌ترین سکانس از سریال گاندو است. مشخص نیست این سعدی ستیزی از کجا نشات می‌گیرد.

در همین راستا بهروز غریب پور کارگردان و تهیه کننده برجسته تئاتر در یادداشتی در روزنامه اعتماد با اشاره به همین سکانس از اوضاع تلویزیون ابراز نگرانی کرده و نوشته است: "نادیده گرفتن بخشی قابل توجه از مردم که آرایی مخالف تهیه‌کنندگان و نویسندگان صدا و سیما دارند، رویه‌ای است که سال‌هاست آغاز شده و هر روز نمونه‌های متعددی از آن دیده می‌شود."

او افزود: «جالب این است که همین سیمای ملی، متکی بر آمار و رای‌گیری یک برنامه را به عنوان برنامه برگزیده مردم معرفی می‌کند و پس از آن همان برنامه را متوقف و به دیار عدم می‌فرستد! آیا در همین ماجرا عقل و درایت و فراتر از آن دوراندیشی نسبت به آینده یک رسانه ردی و اثری هست؟ اگر هست و ما نمی‌دانیم یکی به جامعه مخاطبان توضیحی بدهد: آیا در اینجا میزان رای ملت در نظر بوده یا نبوده؟ … و من مانده‌ام که معیار چیست؟ دورنما کدام است؟ فرمان در دست کیست: این ماجرای کوسه و ریش پهن تا کجا ادامه دارد و ناچارم از زبان سعدی و گلستان باب دوم در اخلاق درویش بگویم "ترسم نرسی به کعبه‌ای اعرابی/ کین ره که تو می‌روی به ترکستان.»

 

دفاع تمام قد از گاندو
اما در جبهه دیگر این مدافعان گاندو هستند که تمام قد از آن حمایت می‌کنند. دو قطبی ایجاد شده باعث شده است که اصولگرایان نقاط ضعف فنی و محتوایی گاندو را کاملا نادیده بگیرند و همه برایش سنگ تمام بگذارند.

روزنامه کیهان در همین باره امروز با تیتر "جیغ‌هایی که «گاندو» درآورد /از تهران تا لندن" از تخریب گاندو سخن گفته است. کیهان در بخشی از گزارشش با نقل قول انتقاد آشنا نوشته که مشاور رییس جمهور به سازندگان این سریال "توهین" کرده است. کیهان همچنین گفته که آشنا باید از این پرونده خفت بار جاسوسی "شرمنده" باشد.

روزنامه کیهان همچنین از حمله برخی کاربران ایرانی به صفحه جیسون رضائیان و همسرش ابراز خرسندی کرده است. در روز‌های اخیر برخی از کاربران فضای مجازی با طرح پرسش و گذاشتن پیام‌هایی زیر پست‌های جیسون رضائیان و همسرش واکنش نشان دادند. رضائیان مجبور شد بخش کامنت‌های صفحه اینستاگرامش را به طور کامل ببندد.

روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران با اشاره به سخنان سخنگوی وزارت خارجه خواستار انتشار اسناد مرتبط با جیسون رضائیان شد. این روزنامه همچنین نوشته است "سخنگو خوشبختانه «گاندو» را می‌بیند." جوان همچنین نوشته که کارگردان گاندو به حسن روحانی رای داده است.

دیگر روزنامه‌های اصولگرا همچون صبح نو نیز به ماجرا‌های گاندو پرداخته اند و گزارش‌هایی در دفاع از آن منتشر کرده اند.

 

از طرف دیگر شبکه های اجتماعی نیز مملو از اظهار نظر درباره گاندو است. عده ای آن را تحسین می کنند و عده ای دیگر آن را از زاوایای مختلف نقد می کنند. اما یک حرف خیلی زیاد شنیده می شود و آن هم این است که ای کاش درباره دیگر جاسوسان و دیگر پرونده های جاسوسی بدون سو گیری سیاسی و جناحی سریال ساخته شود.