همه چیز درباره زخم پای دیابتی؛ ازعلائم و نشانه ها تا پیشگیری و درمان

 

در صورتی که دیابت دارید، یک بریدگی یا خراش روی پوست تان نیاز به مراقبت‌های بیشتری نسبت به یک فرد غیر دیابتی دارد.

زخم پای دیابتی تنها یکی از عوارض قابل توجه دیابت است. نزدیک به ۱۵ درصد مبتلایان به دیابت دچار زخم پای دیابتی می‌شوند و تقریبا در ۸۴ درصد مواقع قطع قسمت آسیب دیده پا را شامل می‌شود. در اکثر افرادی که دیابت دارند، زخم‌ها و بریدگی‌ها با سرعت کمتری نسبت به بقیه بهبود پیدا می‌کنند.

ایجاد یک خراش کوچک می‌تواند منجر به بروز مشکلی بزرگ و جدی شود، اما مراقبت از پا می‌تواند از ایجاد چنین عارضه‌ای جلوگیری کند. به عنوان نمونه وجود یک آسیب کوچک در پا می‌تواند سبب زخم پای دیابتی شود. زخم پای دیابتی که یکی از دردناک‌ترین زخم‌ها به شمار می‌رود ممکن است در نهایت موجب قطع عضو شود.

یکی از اولین علائم زخم پای دیابتی، ترشحاتی است که ممکن است سبب ایجاد لکه روی جوراب و یا حتی کفش‌های تان شود. تورم غیر عادی، تحریک یا ناراحتی، قرمزی یا بوی تند از یک یا هر دو پا نیز می‌تواند از نشانه‌های اولیه زخم دیابت در پا باشد.

از نشانه‌های قابل توجه زخم پای دیابتی، کبودی یا بافت‌های سیاهی است که بر اثر کمبود جریان خون سالم در اطراف زخم ایجاد می‌شوند. ماده‌ای اسیدی است که سبب خشکی اطراف زخم می‌شود ممکن است سبب عفونت و چرک شود و بوی بد ایجاد کند و از طرفی موجب درد و بی حسی شود و یا حتی سبب بروز قانقاریا در قسمتی و یا حتی همه پا شود.

این نشانه‌ها همیشه آشکار نیستند و برخی مواقع حتی نشانه‌های آن تا بعد از بروز عفونت نیز مشاهده نمی‌شود؛ بنابراین در صورتی که هر گونه تغییر رنگ و یا لکه در پوست خود رویت کردید باید فورا پزشک خود را در جریان بگذارید.

پزشک شما احتمالا اهمیت و شدت زخم را از ۰ تا ۳ درجه بندی کند:

۰. بدون جراحت، اما وجود شرایطی که پا در خطر قرار دارد.

۱. ایجاد زخم پای دیابتی که هیچ عفونتی ندارد.

۲. زخمی که عمیق است و تا بافت‌ها و تاندون‌ها پیشرفت کرده است.

۳. زخم پای دیابتی که گسترده شده و سبب ایجاد آبسه‌های عفونی شده است.

به منظور جلوگیری از ایجاد زخم در پا از فشار آوردن به آن پرهیز کنید. این روش که به عنوان برداشتن فشار از پا شناخته می‌شود، برای تمامی انواع زخم‌های دیابتی مفید است. وجود فشار در حین پیاده روی ممکن است سبب عفونت، وخیم‌تر شدن و گسترش زخم شود. در افرادی که اضافه وزن دارند هر چه این فشار بیشتر باشد احتمال تداوم درد افزایش پیدا می‌کند.

پزشک تان ممکن است پیشنهاد دهد تا برای محافظت از پا‌ها و جلوگیری از ایجاد زخم‌ها از ابزار‌های خاصی استفاده کنید که تعدادی از این موارد شامل:

• کفش‌های مخصوص
• پابند‌های خاص طبی

اگر قسمتی از پای ما در حال کبود شدن است و یا با بی حسی در قسمتی از پا مواجه هستید، حتما این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید تا زخم‌های عفونی تان هر چه سریع‌تر درمان شوند.

زخم پای دیابتی یک عارضه جدی است که نیازمند درمان فوری است. تمامی عفونت ها به یک شیوه درمان نمی‌شوند. بافت آسیب دیده ممکن است به آزمایشگاه ارسال شود تا مشخص شود کدام یک از آنتی بیوتیک در درمان موثر هستند.

پزشک می‌تواند استفاده از اقلام خاصی را جهت محافظت از پا به بیمار پیشنهاد دهد. این موارد شامل گزینه‌های زیر می‌شوند:

• کفش‌های دیابتی
• گچ
• قالب‌های پا
• پوشش‌های فشاری
• قطعاتی که برای جلوگیری از پینه و میخچه در کفش‌ها قرار داده می‌شوند.

عفونت عارضه‌ای جدی از زخم پا می‌باشد که نیازمند درمان فوری است. همه عفونت‌ها به روشی یکسان درمان نمی‌شوند. می‌توان بافت اطراف زخم را به آزمایشگاه ارسال کرده تا در آنجا تعیین شود چه نوع آنتی بیوتیکی مناسب و مفید می‌باشد.

در صورتی که پزشک به عفونتی جدی مشکوک باشد، ممکن است انجام یک عکس برداری به وسیله اشعه ایکس را برای جستجوی علائم عفونت استخوانی پیشنهاد کند. عفونی شدن یک زخم پا می‌تواند با موارد زیر پیشگیری شود:

• شسشتوی پا
• ضد عفونی کردن پوست اطراف زخم
• خشک نگه داشتن زخم به وسیله تعویض متداول پانسمان
• درمان‌های آنزیمی
• استفاده از پانسمان‌های حاوی آلژینات کلسیم برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها

در صورتی که عفونت حتی پس از استفاده از روش‌های درمانی ضد فشار و پیشگیرانه گسترش پیدا کند، پزشک می‌تواند برای درمان زخم بیمار دارو‌های آنتی بیوتیک، ضد پلاکت و ضد انعقاد را تجویز کند.

بیمار باید در ارتباط با دیگر مشکلات سلامتی خود که ممکن است خطر ابتلای وی را به باکتری‌های مضر افزایش دهند با پزشک خود مشورت کند. از جمله این مشکلات می‌توان به اچ آی وی و مشکلات کبدی اشاره کرد.

---

بیشتر بخوانید: دستور غذایی ویژه دیابتی ها