فرارو- فروش مواد غذایی ناسالم(هله هوله) از اواخر دهه ۱۹۹۰ در آمریکا و اروپا به طور چشمگیری کاهش یافته است. تحلیلگران این تغییرات را با آگاهی بیشتر از سلامتی، کاش قدرت خرید در میان فقرا، ذائقههای جدید در جوانان و افزایش رستورانهای "فست کژوال" با غذاهای سالم مرتبط میدانند. کارخانههای سازنده نوشیدنی گازدار و مواد غذایی فوری مثل کوکا کولا، پپسی و نستله برای تامین امنیت فروش خود به بازارهای نوظهور روی آورده اند و هرکاری میکنند تا بتوانند بازارهای جدید خود را پایدار نگه دارند.
به گزارش فرارو به نقل از فارین افرز، صنایع سازنده نوشیدنی و غذاهای فوری در کشورهایی مثل مکزیک، برزیل و هند تنها در "حق امتیاز" و "دستگاه فروش خودکار" سرمایهگذاری نمیکنند، آنها اتحادهای سیاسی و اجتماعی تشکیل میدهند تا به آنها کمک کند بتوانند مخالفتهای سیاسی را منحرف کنند، از بازرسیهای دقیق فرار کنند و از تصویب مقررات سفت و سخت بر فروش محصولاتشان جلوگیری کنند.
کارخانههایی مثل کوکاکولا و نستله با مقامات مسئول در امور بهداشتی کشور مکزیک همکاری نزدیکی داشته اند تا در آنجا برنامههای سلامت عمومی نوآورانه اجرا کنند؛ مثلا برای پیشگیری از چاقی و دیابت نوع ۲. این شرکتها همچنین در برنامههای توسعه اقتصادی و فقرزدایی در این کشور مشارکت داشته اند. این همکاری به برخی سیاستمداران کمک میکند پایگاه حامیان سیاسی خود را عمیقتر کنند. علاوه بر این، در بعضی موارد شرکتها مستقیما با جامعه ارتباط برقرار کردهاند. شرکت نستله با ارائه یک برنامه اشتغال سخاوتنمدانه در میان مردم برزیل محبوبیت کسب کرده است. کوکاکولا با مشارکت در برنامههای سلامت و ورزش در مکزیک خود را به بخشی از فرهنگ محلی تبدیل کرده است.
تبلیغ کوکاکولا در مکزیک
پوشش سیاسی شرکتهای مواد غذایی ناسالم
شرکتهای نوشیدنی و غذای فوری در حال تشکیل اتحادیههایی هستند که در آینده در حوزه سیاستگذاری عواقب جدی خواهد داشت. سیاستمدارانی که از دستودلبازی این کارخانهها سود برده اند به شدت تحت فشار قرار خواهند گرفت تا جلوی تصویب قوانینی که فروش مواد غذایی ناسالم را محدود میکند بگیرند. وقتی در کشورهایی مثل مکزیک و برزیل چاقی و دیابت نوع ۲ در میان کودکان و فقرا در حال افزایش است اعمال چنین محدودیتیهایی بسیارضروری است.
درست در زمانی که شرکتهای موادغذایی ناسالم در غرب صنعتی افول کرده اند فروش نوشیدنی و غذاهای فوری در بازارهای نوظهور شروع به رشد کرده است. در سال ۲۰۰۲ فروش غذای فوری در کشورهای در حال توسعه ۹۲ درصد رشد کرده است و فروش نوشیدنی گازدار و فوری اخیرا چهاربرابر شده است.
جذب شرکتهای بزرگ سازنده غذای ناسالم به این بازارهای نوظهور دلایل زیادی دارد. مشتریان طبقه متوسط رو به رشد هستند و در بسیاری از موارد حتی فقرا به لطف برنامههای فقرزدایی پول بیشتری برای خرج کردن دارند. اینترنت شناخت مردم از برندهای جهانی را بیشتر کرده است. این مساله به شرکتهای خارجی اجازه میدهد سریع و آسان سهم بازار را به دست آورند. شرکتهای سازنده نوشیدنی و غذاهای فوری از گرایش به اعطای حق امتیاز و فروش "دستگاه فروش خودکار" بهره برده اند و به شدت محصولاتشان را تبلیغ میکنند.
این شرکتها به وضوح اعلام کرده اند برای جلوگیری از انواع قوانین و واکنشهای فرهنگی که در عملکردشان در اروپا و آمریکا دخالت کند، هر کاری بتوانند میکنند. به این منظور، آنها میخواهند سپهر اجتماعی و سیاسی را به نفع خودشان شکل دهند.
مکزیک برای مدل جدید تجارت آنها به یک صحنه مهم تبدیل شده است. آنجا کوکا کولا شبکهای قدرتمند از حامیان دولتی دارد که از روسای جمهور تا مقامات ارشد در امور بهداشتی را شامل میشود. در سال ۲۰۰۷ پپسی کولا تا جایی پیش رفت که با وزارت آموزش مکزیک برای ایجاد برنامه ورزشی مدارس همکاری کند. نستله با تدارک بستههای بیسکوییت برای برنامه ضد گرسنگی رییس جمهور سابق از او حمایت کرد.
صنایع غذای ناسالم تنها روی سیاستمداران مکزیکی سرمایه گذاری نکردهاند بلکه برای فرونشاندن انتقادات و تضمین فروش خود در جامعه هم سرمایهگذاری کردهاند. کوکاکولا از رویداهای ورزشی حمایت میکند و با سایر شرکتها در ارائه بورس به تحقیقات دانشگاهی و سازمانهای غیر دولتی همکاری میکند.
شرکتهای سازنده نوشینی گازدار و فوری، از طریق فدراسیون دیابت مکزیک که یک سازمان غیر دولتی است، بر اهمیت ورزش نسبت به اصلاح تغذیه تاکید میکنند. در حالی که مکزیک با مشکل چاقی مواجه است و نرخ چاقی از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۲ از ۱۰ درصد به ۳۵ درصد رسیده است، صنایع غذای ناسالم در موضوع سلامتی و تغذیه روی افکار عمومی تاثیر میگذارند. موارد مشابه مکزیک، در هند و برزیل هم مشاهده میشود.
بیشتر بخوانید:
اتحادهای سیاسی با تولیدکنندگان غذای ناسالم
درحالی که نرخ چاقی و دیابت نوع ۲ در کشورهای با درآمد متوسط در حال افزایش است، سرمایهگذاری سیاسی و اجتماعی صنایع سازنده غذای ناسالم، خواست دولت این کشورها برای اجرای قوانین محدود کننده را تغییر میدهد.
ماه می در مکزیک، تلاشهای قانونی برای بهبود وضوح و دقت برچسب مواد غذایی به دیوان عالی ارجاع داده شد. علی رغم اعتراضات گسترده از طرف سازمانهای تغذیه و محققان دانشگاهی، دادگاه حکم داد که برچسبهای موجود کاملا واضح است. تصمیم دیوان عالی همان خواست صنایع تولید غذاهای ناسالم بود.
حمایت نهادهای دولتی از شرکتهای تولید کننده مواد غذایی ناسالم در برزیل و هند هم مشاهده میشود. سازمانهای نزدیک به این شرکتها در دولت و بخشهای مختلف این کشورها مثل کشاورزی و... حضور دارند.
دولتهای مکزیک، برزیل و هند تلاشهای ستودنی در تشخیص نیاز به اصلاح سلامت عمومی انجام داده اند. اما برای رسیدن به این هدف و قوی و مستقل ماندن دولتها در اجرای آن، باید رابطه شرکتهای سازنده غذای ناسالم را با دولت و جامعه مدنی محدود کنند. اهمیت چنین محدودیتهایی اگر از اعمال مالیات و تغییر عادات مشتریان بیشتر نباشد، کمتر هم نیست. اگر سیاست آنها برای بهبود سلامت عمومی جدی است باید دخالت شرکتهای تولید کننده مواد غذایی ناسالم را محدود کنند.