رهبران اتحادیه اروپا حالا معتقدند که خروج بریتانیا از بلوک اروپا در تاریخ ٣١ اکتبر آنهم بدون توافق، محتملترین حالت ممکن است. حالا در این میان، موضوع ایرلند هم به چالشی بزرگ برای بریتانیا تبدیل شده است. وقتی از یک ۲۷۵ گذرگاه مرزی بین ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند عبور کنید، تنها از روی تابلوهای راهنمایی و رانندگی کنار جاده میتوانید بفهمید که به یک کشور جدید وارد شدهاید. در سراسر این مرز ۴۹۹ کیلومتری، نه پاسگاه مرزی هست و نه گمرک و نه پلیس از کسی گذرنامه میخواهد.
ایرلند شمالی در کنار انگلستان، ولز و اسکاتلند، کشوری به نام «پادشاهی متحده بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی» یا به اختصار بریتانیا را تشکیل میدهد. دولت بریتانیا هم میخواهد پس از برگزیت مرز در جزیره ایرلند را نامرئی نگه دارد و هم میخواهد از اتحادیه گمرکی و بازار واحد اروپا خارج شود تا بتواند سیاست تجاری مستقل خودش را داشته باشد و اختیار قوانینش را به دست بگیرد.
بوریس جانسون پیشنهاد داده بود تا موضوع ایرلند را از موضوع برگزیت جدا کنند، اما اتحادیه اروپا با این درخواست، مخالفت کرده است. با این حال جانسون میخواهد تا جشنهالووین از اتحادیه اروپا خارج شود؛ با یا بدون توافق. برخی از خروج بدون توافق دفاع میکنند و برخی هم نه. منتقدان بوریس جانسون میگویند که خروج بدون توافق میتواند تبعات سنگینی برای اقتصاد، بیثباتی در مرزها و قیمت خوراکیها داشته باشد و حتی میتواند منجر به کمبود کالاهای اساسی شود.
تاثیر بر بازرگانی و تجارت
بدون توافق دوطرفه در حوزه تجارت با اتحادیه اروپا، بریتانیا باید تابع قوانین بینالمللی سازمان تجارت جهانی باشد. به این ترتیب صادرات بریتانیا با همان شرایطی در حوزه تعرفهها روبهرو میشود که سایر کشورهای خارج اتحادیه اروپا روبهرو هستند. با این اوصاف، با از بین رفتن تعرفههای صفر، افزایش قیمت کالاها قابل پیشبینی است و همین امر میتواند باعث کاهش و حتی کمیابی شود و در برخی از قسمتهای بریتانیا ممکن است غذا و دارو نایاب شود. روزنامه گاردین نوشته است که این تحلیل عجیب و دست بالا و بدترین سناریوی ممکن نیست؛ بلکه یک اتفاق کاملا محتمل و پیشبینی واقعگرایانه است.
حقوق تابعین
دولت بریتانیا متهم شده به اینکه درحال کاهش حقوق تابعین است. خصوصا اینکه پس از دولت این کشور تأیید کرده که خروج بدون توافق، میتواند منجر به تغییر رفتار اتحادیه اروپا با شهروندان بریتانیا شود.
در ماه دسامبر، وزارت کشور بریتانیا نیز برنامههایی را منتشر کرد که در آن اعلام شده بود این تغییر رفتار برای شهروندان اتحادیه اروپا که در انگلیس زندگی میکنند، سختتر میشود و آنها با شرایط سختتر نسبت به گذشته میتوانند ویزا بگیرند و به دیدار خانوادههایشان بروند.
البته کسانی که شهروند اتحادیه اروپا هستند و از قبل در بریتانیا زندگی میکنند، مشکلی نخواهند داشت. سختگیری در مورد کسانی خواهد بود که پس از ٢٩ مارس ٢٠١٩ وارد بریتانیا شدهاند.
ایرلند شمالی
بریتانیا و ایرلند حتی در صورت خروج بدون توافق، مرز قبلی را نگاه خواهند داشت و هیچ مرز مشخصی با ایرلند شمالی تعیین نخواهد شد. اما اگر چنین اتفاقی بیفتد، بریتانیا در مورد موضوع مهاجرت و انتقال کالاها تحت فشار قرار خواهد گرفت. خبرگزاری آینیوز نوشته است: «با این حال، حرکت آزادانه مردم – خصوصا به لحاظ روانشناختی- در مرز ایرلند نباید تحتتأثیر قرار بگیرد.»
چه کسی راست میگوید؟
حتی اگر دولت بریتانیا برنامهای برای کنترل شرایط داشته باشد، خروج بدون توافق میتواند به اختلال بزرگی در حوزه تجارت و حقوق تابعین و حتی موضوع گمرک در مرز ایرلند شمالی منجر شود.