فرارو- هفته آینده، رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران، حداقل به سه کشور اروپایی سفر می‌کند. اما به رغم اینکه در روز‌های اخیر، حرف و حدیث‌هایی درباره پیشنهادات اقتصادی فرانسه به ایران مطرح شده است، هئیت اقتصادی، وزیر خارجه را در این سفر همراهی نخواهد کرد.
به گزارش فرارو، هفته آینده برای محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، هفته پرکاری خواهد بود. در این هفته، او علاوه بر همراهی کردن رئیس‌جمهور حسن روحانی در یکی دو سفر، به سه کشور اروپایی و نیز چند کشور عربی حوزه خلیج فارس، سفر می‌کند. ظریف به تازگی از قطر بازگشته است.
سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در گفتگویی با خبرگزاری صداوسیما، گفته است: «این سفر‌ها در چارچوب سفر‌های دوجانبه بین ایران و سه کشور اروپایی است که به زودی درباره جزییات آن اطلاع رسانی خواهد شد.»
دیپلماسی رسانه‌ای به جای دیپلماسی اقتصادی؟
ایران و اروپا در یک سال گذشته، گفتگو‌های پیوسته و طولانی درباره مسئله نجات توافق هسته‌ای انجام داده‌اند، ولی هنوز به نتیجه ملموسی نرسیده‌اند. تامین منافع اقتصادی ایران در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) محور اصلی بیشتر این گفتگو‌ها بود. پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های این کشور علیه ایران، مقامات ایران استمرار اجرای این توافق را به تامین منافع بانکی و نفتی ایران مشروط کردند.
اروپایی‌ها به منظور تامین منافع اقتصادی ایران، سازوکار «حمایت از مبادلات تجاری» (اینستکس) را راه اندازی کردند. قرار بود این سازوکار به دور زدن تحریم‌ها و نیز فروش نفت ایران کمک کند. اما نهایتا تحت فشار‌های آمریکا، اینستکس به اقلام غیرتحریمی محدود شد. این در حالی است که ایران اصرار می‌کند اروپا فروش نفت ایران و بازگشت درآمد‌های آن را از طریق اینستکس یا هر سازوکار دیگری تضمین کند. امری که تاکنون اروپا از انجام آن عاجز مانده و حتی نتوانسته برای اینستکس یک رئیس ثابت پیدا کند. ظرف مدتی کمتر از هفت ماه، دو رئیس این نهاد مالی بنا به دلایل نامعلوم استعفا کردند.
با این حال، در روز‌های اخیر، گزارش‌هایی درباره اجرایی شدن این سازوکار منتشر شده است. طبق برخی گزارش‌های رسانه‌ای، ایمانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در تماس تلفنی اخیر خود با همتای ایرانی‌اش، حسن روحانی، پیشنهادی برای تزریق ۱۵ میلیارد دلار به اینستکس مطرح کرده است. به گفته شبکه خبری المیادین، این پیشنهاد در آخرین تماس تلفنی روحانی و ماکرون در سه شنبه هفته گذشته، مطرح شد. بر اساس این پیشنهاد، فرانسه پنج میلیارد و سایر اعضای برجام ۱۰ میلیارد به اینستکس تزریق می‌کنند. اما روحانی این پیشنهاد را رد کرده و خواستار رفع تمام تحریم‌های آمریکا شده است.
روحانی و ماکرون در دو ماه گذشته چندین بار با یکدیگر تلفنی مذاکراتی انجام داده‌اند. موسوی در این خصوص گفت: «طبیعی است که در این بین پیشنهاد‌های مختلفی مطرح می‌شود این‌ها هیچ کدام قطعی نیست و پیش‌بینی‌هایی است که برخی احساس می‌کنند، شاید جبرا پیام‌هایی که رد و بدل می‌شود از این دست باشد، ولی در حد گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای است و نباید به آن توجه کرد، اما تا این لحظه پیشنهادی که بشود به شکل قطعی روی آن حساب و خبری کرد مطرح نیست.»
از این رو، انتظار می‌رفت که ظریف در سفر آتی خود به اروپا پیشنهادات اقتصادی اروپایی‌ها را بررسی کند. اما ظاهرا این امر در اولویت نیست. به نظر می‌رسد که سفر ظریف بر دیپلماسی رسانه‌ای بیشتر از دیپلماسی اقتصادی متمرکز خواهد بود. چرا که به گفته موسوی، در تور آینده ظریف به اروپا «هیأت اقتصادی همراه وزیر خارجه نیست، ولی یک تیم رسانه‌ای قوی ایشان را همراهی خواهد کرد.»
