ایران در گروه هفت؛ ترامپ راه خودش را می‌رود؟

فرارو- سفر غیر منتظره ظریف به فرانسه واکنش‌های زیادی در ایران و رسانه‌های جهانی به همراه داشت. در داخل گمانه زنی‌هایی در مورد باز شدن در مذاکرات با مقامات آمریکایی صورت گرفت و رسانه‌های اصولگرا به انتقاد از این سفر پرداختند. مقامات دولت ایران گفتند خبری از مذاکره با آمریکا نیست، اما رییس جمهور اعلام کرد اگر ملاقاتی به نفع مردم باشد، از آن دریغ نخواهد کرد. رییس جمهور فرانسه مدت‌هاست تلاش می‌کند تنش بین ایران و آمریکا را کاهش بدهد و به نظر می‌رسد تاحدی به نظراتی نزدیک به دستگاه دیپلماسی کشور رسیده است، اما واکنش آمریکا همچنان دوپهلو و تا حدی سرد است.

به گزارش فرارو، عصر دیروز وزیر امور خارجه کشورمان همزمان با برگزاری نشست سران جی ۷ به فرانسه سفر کرد. این سفر در حالی انجام شد که ظریف تازه از فرانسه بازگشته بود و قرار بود به شرق آسیا سفر کند. ظریف در پایان سفر یک روزه خود به فرانسه و گفتگو با مقامات فرانسه، بریتانیا و آلمان در مورد مذاکرات آغاز شده گفت راه دشواری در پیش است، اما ارزشش را دارد.

در حالی که رسانه‌های اصولگرا به انتقاد از این سفر پرداختند و این اقدام وزارت خارجه را "پنهان کاری" دانستند، مقامات دولتی به دفاع از دستگاه دیپلماسی دفاع کردند. سخنگوی دولت اعلام کرد «سفر دکتر ظریف ارتباطی به گروه ۷ نداشت و این سفر به درخواست فرانسوی‌ها انجام شد، هیچ تمایلی هم برای ملاقات با هیچ مقام آمریکایی نبود.»

 

حسن روحانی هم با برشمردن فواید مذاکرات در دوره قبل، گفت: «وزیر خارجه ما به پاریس می‌رود سپس با ما مشورت کرده و دوباره به پاریس برمی‌گردد... جایی که احتمال موفقیت حتی ۱۰ تا ۲۰ درصد وجود دارد هم باید جلو رفت و نباید فرصت را از دست بدهیم.» رییس جمهور در بخشی دیگر از سخنانش اعلام کرد: «اگر بدانم که به جلسه‌ای بروم و با کسی ملاقات کنم که در نتیجه کشور آباد شده و مشکلات مردم حل می‌شود، دریغ نمی‌کنم؛ اصل منافع ملی ما است.»

هرچند مذاکرات چند ماهه ایران و فرانسه و دو سفر پشت سرهم ظریف به فرانسه نشان می‌دهد ایران با در نظر گرفتن ملاحظاتی متمایل به گفتگوست، اما طرف آمریکایی تاکنون از طرح ماکرون استقبال نکرده است. ترامپ ساعاتی پیش اعلام کرد برای دیدار با ظریف خیلی زود است. ترامپ پیشتر گفته بود با اینکه با تلاش‌های رئیس‌جمهور فرانسه در جهت کاهش تنش با ایران مشکلی ندارد، اما آمریکا در مساله ایران راه خود را می‌رود.

دکتر محسن جلیلوند کارشناس مسائل بین الملل و استاد دانشگاه معتقد است بیش از اینکه به هدف ظریف از این سفر بپردازیم باید بببینیم قصد فرانسه چیست و آمریکا چه رویکردی به طرح ماکرون دارد.

این کارشناس مسائل بین الملل در این زمینه به فرارو گفـت: باید بگوییم هدف آن‌ها چه بوده است که از آقای ظریف دعوت کرده اند. ظریف که به پاریس رفته بود پیشنهاداتی از طرف فرانسوی‌ها دریافت کرد. وزیر امور خارجه کشورمان این پیشنهادات را در تهران مطرح کرد و پاسخ را به فرانسه برد. در اینجا بهترین موقعیت زمانی بود که تمام کشور‌های قدرتمند جهان یکجا جمع باشند و پاسخ ظریف را بشنوند. کار ظریف این بود که پاسخ ایران را برای سران جی ۷ ببرد و با بقیه مطرح کند تا ببیند نتیجه چیست.»

 

ماه‌هاست فرانسه برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا با مقامات ایرانی وارد مذاکره شده است. ماکرون چندبار با رییس جمهور ایران تماس تلفنی داشته است و روحانی برای او پیام مکتوبی حاوی پیشنهادات ایران ارسال کرده است. در روز‌های اخیر ظریف دو بار با ماکرون دیدار داشته است.

جلیلوند در مورد نقش فرانسه در این مذاکرات گفت: «بحث فرانسه نیست. بحث آمریکاست. ما با فرانسه مذاکره‌ای نداریم و اصلا نمی‌خواستیم مذاکره کنیم، طرف ما آمریکاست. آمریکاست که از برجام خارج شده است و در نهایت این مذاکراتی که فرانسه از آن صحبت می‌کند قرار است کاری کند آمریکا کوتاه بیاید وگرنه فرانسه کاری نمی‌کند.»

این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: «فرانسوی‌ها نه به عنوان میانجی بلکه به عنوان واسطه عمل می‌کند. در اخبار آمده است ایران درخواست کرده اجازه دهند تا ۷۰۰ هزار بشکه نفت به چین و هند و ترکیه و... صادر کند و در قبال آن ایران از کاهش تعهدات خودش در برجام دست بردارد تا مذاکرات بتواند شروع شود. اما این‌ها اظهارات برخی دیپلمات هاست واقع قضیه این است که آمریکایی‌ها باید طرح فرانسه و ایران را بپذیرند که من تصور نمی‌کنم قبول کنند.»

این کارشناس مسائل بین الملل در مورد اقدام فرانسه در قبال ایران در صورت عدم پذیرش طرح ماکرون از سوی ترامپ گفت: «فرانسه و اتحادیه اروپا کاری نمی‌توانند انجام دهند. آن‌ها کار خودشان را می‌کنند؛ نه از برجام خارج شدند نه ما را تحریم کردند. مشکل ما با آمریکاست و باید مشکل خود را با آمریکا حل کنیم.»

از زمان خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال گذشته مقامات آمریکایی، به خصوص ترامپ اظهارات متناقضی در مورد مساله ایران داشته اند. ترامپ گاهی از تمایل به مذاکره با ایران و گاهی از تاکید بر فشار حداکثری صحبت کرده است. رییس جمهور آمریکا بعد از ناهار کاری روز شنبه با ماکرون اعلام کرده بود به دنبال توافق با ایران است، اما در آخرین اظهاراتش با پیشنهاد فرانسه به سردی برخورد کرد و گفت آمریکا راه خود را می‌رود.

جلیلوند در مورد رویکرد آمریکا نسب به طرح ماکرون گفت: «آمریکا ترجیح می‌دهد همین وضع فعلی را حفظ کند. به نظر آمریکایی‌ها اگر ایران به همین مذاکرات فعلی هم راضی شده است نشان می‌دهد فشار‌های ما اثر کرده است.»

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: «آنطور که برخی مقامات امریکایی به خبرگزاری‌ها گفته اند همین که ظریف الان آمده و به این مذاکرات راضی شده است نشان می‌دهد تحریم‌های ما اثر کرده است. بنابر این آمریکایی‌ها مصمم هستند روند فعلی را حفظ کنند و حتی تحریم‌ها را افزایش دهند.»

جلیلوند در پایان در مورد واکنش مطلوب از سوی ایران گفت: «مقام معظم رهبری گفتند مذاکره سم است و با آمریکا مذاکره نمی‌کنیم. پس ایران تا وقتی اذن مقام معظم رهبری نباشد مذاکره نخواهد کرد. به نظر من ایران باید به همین راهی که می‌رود ادامه دهد؛ یعنی کاهش سطح تعهدات در برجام و همینطور مقاومت در برابر تحریم‌های آمریکا. ایران راه دیگری ندارد.»