فرارو- حدود دو هفته است که مقامات عربستان به تندی از ایران انتقاد می‌کنند. آنها در واکنش به حمله موشکی و پهپادی اخیر به تاسیسات نفتی شرکت آرامکو، حتی ایران را به حمله نظامی تهدید می‌کنند. اما در عین حال، در روز‌های اخیر تحولاتی رخ داده است که نشان می‌دهد سعودی‌ها ممکن است بدون سروصدا دنبال تنشزدایی با ایران هستند.
به گزارش فرارو، بامداد شنبه ۱۴ سپتامبر، مهمترین تاسیسات نفتی شرق عربستان در دو منقطه بقیق و خریص، مورد حمله موشکی و پهپادی قرار گرفتند. حوثی‌های یمن فورا مسئولیت این حمله را به عهده گرفتند، اما عربستان و آمریکا و سپس کشور‌های اروپایی، ایران را مسئول حمله ۱۴ سپتامبر دانستند. از زمان این حمله تاکنون، مقامات عربستان، از لزوم مقابله جامعه جهانی با ایران سخن می‌گویند و حتی اخیرا ایران را به پاسخ نظامی تهدید کرده‌اند.
در مهمترین موضع گیری عربستان، عادل الجبیر، وزیر مشاور این کشور در امور خارجی، در نیویورک، اعلام کرد عربستان تمام گزینه‌ها، از جمله گزینه نظامی، را برای پاسخ دادن به ایران بررسی می‌کند. اما منتظر پایان تحقیقات است. الجبیر با بیان اینکه تحقیقات «بزودی» به پایان می‌رسد، گفت: «می‌خواهیم حمایت بین المللی را کسب کنیم می‌خواهیم همه گزینه‌ها – گزینه‌های دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی – را بررسی کنیم و سپس تصمیم بگیریم.»
روز چهارشنبه، مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا، در تماس تلفنی با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، مسئله اعزام نیزو‌های جدید به عربستان را بررسی کرد. ولیعهد عربستان به وزیر دفاع آمریکا گفته حمله به تاسیسات نفتی آرامکو نیازمند موضع‌گیری قاطع است.
اما ورای موضع‌گیری‌های تند عربستان علیه ایران، ظاهرا سعودی‌ها در حال تلاش برای تنشزدایی با ایران هستند. عمران خان، نخست وزیر پاکستان، در اظهاراتی قابل توجه، اعلام کرد بن سلمان از او خواسته است بین تهران و ریاض تنشزدایی کند. عمران خان، که برای شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفته بود، گفت: «به عربستان سفر کردم و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، از من خواست با سران ایران در این خصوص گفتگو کنم و این کار را کردم.» عمران خان، در نیویورک با حسن روحانی در نیویورک گفتگو کرد. اما جزئیات وساطتش میان ایران و عربستان را اعلام نکرد.
میانجیگری عمران خان در شرایطی صورت گرفت که عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق، نیز روز چهارشنبه، به منظور کاهش تنش‌ها در منطقه به عربستان سفر کرد و با سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، و محمد بن سلمان، دیدار کرد. دفتر عبدالمهدی در بیانیه‌ای تاکید کرده بود که در این سفر، «اوضاع منطقه‌ای و تلاش‌های کاهش تنش» بررسی خواهد شد. یک مقام در دفتر عبدالمهدی، در پاسخ به سوالی درباره احتمال وساطت عراق میان ایران و عربستان به روزنامه العربی الجدید گفت: «در هرگونه تقابل نظامی، عراق بزرگترین بازنده خواهد بود. از این رو، فارغ از اینکه نقش میانجی را بازی کند یا نه، به نحوی برای آرام کردن اوضاع تلاش می‌کند.»
رسانه‌های نزدیک به عربستان می‌گویند عبدالمهدی، ماموریت تبادل پیام‌ها میان ایران و عربستان را برعهده گرفته است. روزنامه العرب، چاپ لندن، با بیان این خبر، به نقل از منابع آگاه اعلام کرد عبدالمهدی از جانب عربستان چراغ سبز دریافت کرده است تا تحرکاتش در زمینه تنشزدایی را آغاز کند. منابع العرب می‌گویند عربستان مایل است ببیند عبدالمهدی چه پیشنهادات یا پیام‌هایی از جانب ایران دارد تا جدیت آنها را بررسی کند. افزون بر این، خبرگزاری عراق، از قول بهاء الاعرجی، معاون سابق نخست وزیر عراق، مدعی شد که کشور‌های منطقه‌ای از عبدالمهدی درخواست کردند که با هدف آرام کردن اوضاع به عربستان سفر کند.
در پی حمله ۱۴ سپتامبر به آرامکو، سعودی‌ها ظاهرا امیدوار بودند که آمریکا به ایران حمله نظامی کند، اما پس از اینکه ترامپ از پاسخ نظامی به ایران خودداری کرد، نسبت به تعهد واشنگتن به دفاع از ریاض تردید کردند. آنها حتی مطمئن نیستند که در صورت حمله عربستان به ایران، ترامپ از آنها حمایت کند. از این رو، بعید نیست که تصمیم گرفته‌اند به افرادی مانند عمران خان و عبدالمهدی فرصت دهند تا برای تنشزدایی میان ایران و عربستان تلاش کنند.
