حضور اسرائیل در نشست بحرین به چه معناست؟

فرارو- روز دوشنبه، نشست «کارگروه فرآیند ورشو درباره امنیت دریایی و هوایی» با هدف مقابله با تهدیدات ادعایی ایران، در منامه پایتخت بحرین، برگزار شد. نمایندگان ۳۰ کشور اروپایی و عربی در این نشست شرکت کردند. همانطور که انتظار می‌رفت، برخی حاضران در این نشست از سیاست‌های منطقه‌ای ایران انتقاد کردند. اما سوای این انتقادات، که تکراری شده است، مشارکت یک مقام بلندپایه اسرائیلی در نشست بحرین، توجه ناظران را جلب کرد.

به گزارش فرارو، اسرائیل با هیچکدام از کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس روابط رسمی دیپلماتیک ندارد. از این رو، مشارکت رسمی اسرائیل در نشست بحرین، به عنوان نشانه‌ای از گرم شدن روابط اسرائیل و برخی کشور‌های عربی شورای همکاری قلمداد شده است. خصوصا که دو طرف، در مقابل با ایران، اهداف مشترکی را دنبال می‌کنند.

نشست اخیر بحرین، در واقع ادامه کنفرانس ورشو است که در فوریه گذشته با حضور مشترک بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، و برخی وزرای خارجه عرب برگزار شد. در این کنفرانس نتانیاهو کنار مقامات عرب نشست و نشست ورشو را «نقطه عطفی» در ائتلاف‌سازی علیه ایران دانست.

شیخ خالد بن احمد آل خلیفه، وزیر خارجه بحرین، گفت نشست کارگروه فرآیند ورشو گامی مهم برای تشریح تهدیدات علیه کشور‌های منطقه است. وی مدعی شد جهان برای تامین امنیت ناوبری در خلیج فارس جلسه گرفته است.

آل خلیفه ادامه داد: «اگر چالش‌های نظام ایران در منطقه نبود، چنین نشستی در منامه برگزار نمی‌شد. با توجه به توضیحاتی که از سوی تعدادی از کشور‌ها ارائه خواهد شد، این نشست، بسیار مهم است. درباره چالش‌ها به چشم‌انداز واضحی خواهیم رسید.»

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز در پیامی به نشست یادشده، تاکید کرد که کشورش فشار‌ها بر علیه ایران را تا زمان تغییر رفتار آن، ادامه خواهد داد. وی همچنین با بیان اینکه نشست بحرین در «لحظه حساسی» برگزار می‌شود، بر لزوم جلوگیری از اشاعه تسلیحات کشتار جمعی تاکید کرد.

اما سوای انتقادات از ایران، حضور دانا بنونیستی، رئیس اداره مبارزه با تروریسم وزارت امور خارجه اسرائیل، در نشست بحرین قابل توجه بود. مشارکت این مقام بلندپایه اسرائیلی در یک نشست رسمی در بحرین، اقدام نادری بود. در آوریل گذشته، گروهی از مقامات اسرائیلی، سفر از پیش برنامه‌ریزی‌شده خود به بحرین را به دلیل مخالفت گسترده افکار عمومی با آن، لغو کردند. در ژوئن گذشته نیز، بحرین از نشست موسوم به «صلح برای شکوفایی»، که نخستین مرحله «معامله قرن» است، میزبانی کرد.

 

 

تناقض آشکار
حضور بنویستی در بحرین، در شرایطی صورت گرفت که برخی کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس، خصوصا عربستان و امارات، تلاش می‌کنند روابط‌شان با ایران را بهبود بخشند، یا حداقل از تشدید تنش‌ها با ایران جلوگیری کنند. از این رو، مشارکت اسرائیل در نشست بحرین، می‌تواند به معنای عدم جدیت ریاض و ابوظبی در بهبود روابط با ایران باشد. چرا که بعید است بحرین بدون اجازه یا رضایت ضمنی عربستان، یک مقام بلندپایه اسرائیلی را به نشستی در منامه دعوت کند.

در ماه‌های گذشته، چندین مقام بلندپایه اماراتی برای اصلاح روابط با ایران به تهران سفر کردند و گفتگو‌ها میان دو طرف هنوز در جریان است. عربستان نیز برای تنش‌زدایی با ایران از سران عراق و پاکستان درخواست کمک کرده است. به همین دلیل، حضور بنویستی برخی ناظران را شگفت‌زده کرد. در همین رابطه، عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی الیوم، در سرمقاله همین روزنامه نوشت: «نمی‌دانیم چطور کشور‌های عربی نظیر عربستان، امارات و بحرین قبول می‌کنند پا به پای رژیم اشغالگر اسرائیلی (در نشست بحرین) مشارکت کنند. در حالی که برای بهتر کردن روابط‌شان با ایران، واسطه‌ها می‌فرستند و سعی می‌کنند همه منابع تنش را از بین ببرند. این مواضع، متناقض است و نیازی به اثبات تناقض آن‌ها نیست.»

ایران بار‌ها با حضور اسرائیل در خلیج فارس قویا مخالفت کرده است. از این رو، تلاش برای بهبود روابط با ایران و کشاندن اسرائیل به مناقشات امنیتی خلیج فارس با هم قابل جمع نیست. از این رو، اگر کشور‌های حوزه خلیج فارس در تنش‌‎زدایی به ایران واقعا جدی بودند، از مشارکت اسرائیل در نشستی که با هدف مقابله با ایران برگزار شده بود، جلوگیری می‌کردند. برخی تحلیلگران معتقدند دلیل اصلی تمایل عربستان و امارات به تنش‌زدایی با ایران، بی‌اعتمادی‌شان به حمایت آمریکا از آن‌ها در هرگونه مواجهه با ایران است. بر این اساس، هر موقع سعودی‌ها و اماراتی‌ها از حمایت آمریکا مطمئن شوند، مواضع سختگیرانه‌ای در مقابل ایران اتخاذ می‌کنند. همزمان با نشست منامه، مایک اسپر، وزیر دفاع آمریکا، به عربستان سفر و بر تقویت روابط ریاض و واشنگتن تاکید کرد.