کمالوندی: ظرفیت غنی‌سازی ۵، ۲۰ یا ۶۰ درصد را داریم/ تورقوزآباد بخش خصوصی است

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: از بازرسان آژانس هنگام خوراک دهی و جمع آوری محصول در فردو دعوت شد و قرار است فردا بازرسان به اینجا (فردو) بیایند تا نمونه گرفته شده را ببینند و راستی آزمایی کنند.

بهروز کمالوندی صبح روز شنبه پس از بازدید خبرنگاران از تاسیسات غنی‌سازی فردو در نشست خبری اظهار کرد: تا به حال سه گام برداشته شده بود که بنا به دستور رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی به ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در این سایت گاز UF ۶ تزریق شود و امروز دیدید که این ماشین‌ها فعال هستند و محصول آن‌ها نمونه گیری شده است.

کمالوندی اظهار کرد: از ۱۵ آبان گام چهارم اعلام شد و به سازمان دستور داده شد در این رابطه و همان طور که انتظار می‌رفت کاری که چند روز طول می‌کشد در کمتر از یک روز انجام شد.

وی ادامه داد: قرار بود تا ۱۵ سال در فردو مواد هسته‌ای نباشد، اما این کار با انتقال یک سیلندر از نطنز به فردو انجام شد که حدود ۲ تن گاز منتقل شد. ما در این سال‌های اخیر کار غنی‌سازی روی پسماند‌های باقی مانده از جریان غنی سازی را بهینه کردیم و به جز غنی‌سازی مستقیم با مواد اولیه از پسماند‌ها هم اورانیوم غنی شده گرفتیم. الان ۲۵ تن از آن‌ها را داریم که ۲ تن آن به فردو منتقل شد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: مرکز ملی خلاء، مرکز کنترل و استانداردسازی مواد و مرکز تولید ایزوتوپ پایدار از مسیر‌های غیر سانتریفیوژی را به علاوه عملیات غنی‌سازی اکنون در سایت فردو داریم. فردو در بخش غنی‌سازی دو بال دارد که یک بال آن فعال است و در بال دیگر سانتریفیوژ‌ها جمع آوری شده است، اما باید بگویم اگر قرار باشد در بال دیگر سانتریفیوژ بیاید دیگر از نسل اول نیست و حتما از ماشین‌های پیشرفته خواهد بود.

وی گفت: دو آبشار ۱۷۴ تایی را قرار نیست به آن‌ها اورانیوم تزریق کنیم بلکه مخصوص ایزوتوپ پایدار هستند که از روش‌های ارزان است.

کمالوندی اظهار کرد: فردو طی روز‌های آینده به حداکثر ظرفیت خود خواهد رسید. با آمدن فردو به ۹۵۰۰ سو می‌رسیم که نسبت به ظرفیت قبل از برجام دیگر فاصله‌ای باقی نمی‌ماند. از الان زمان به نفع ماست.

وی تاکید کرد: ایران همواره به تعهدات خود پایبند بوده است و بنا نداشت تعهداتش را انجام ندهد، اما با توجه به اینکه توازن اجرای تعهدات به هم خورده بود ناچار به انجام این اقدامات شدیم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: امیدواریم به گام‌های دیگر نیاز نباشد و طرف‌های مقابل تعهدات و اقدامات‌شان که متعهد شده‌اند را انجام دهند. آن چه مربوط به سازمان انرژی اتمی است چه در زمان مذاکرات و چه اجرای برجام و چه هم اکنون، کار‌ها در زمان مناسب خود انجام شده است.

وی گفت: روز یکشنبه مرحله بتن ریزی بوشهر را برای واحد ۲ نیروگاه داریم و این کار حداقل دو سال زمان می‌برد. بوشهر و مرکز نظام ایمنی که مثل آتش‌نشانی است مورد تحریم قرار گرفت، اما با این وجود در این زمینه هم گام‌های خوبی برداشته شده است و انشاءالله تا ۱۴۰۴ به مدار می‌رسد و دو سال بعد واحد ۳ راه‌اندازی خواهد شد.

کمالوندی درباره ممانعت سازمان از ورود یک بازرس آژانس و لغو اعتبارنامه این فرد گفت: این مسائل به آژانس اطلاع داده شد و این به خاطر آن بود که این فرد یا آغشته به مواد است یا موادی همراهش است و گزارشی به انس دادیم و در آژانس هم مطرح شد و به نظر ما اعضا متوجه شدند. چون گزارش ما منطقی و مستدل بود و اسناد و فیلم‌هایی داریم که اثبات می‌کند استدلال ما را.

وی افزود: عده‌ای خواستند سوءاستفاده کننند که بگویند ایران پایبند به مصونیت بازرسان نیست، اما ما گزارشی کاملا حقوقی و مستدل ارائه کردیم. ما گفتیم بر اساس پادمان، مصونیت محدودیت دارد و برای استفاده‌های شخصی نیست و فقط به منظور انجام ماموریت است. نمی‌شود در این رابطه یک طرفه مساله را دید و مقررات تاکید دارد که نمی‌توان از مصونیت‌ها سوءاستفاده کرد.

این مقام سازمان انرژی اتمی گفت: به دلیل تجربیات تلخ خرابکاری‌ها در صنعت هسته‌ای سیستم کنترلی قوی داریم که این نوع اتفاقات را کنترل می‌کند و بخشی از این نوع کنترل‌ها را به آژانس هم توضیح دادیم.

وی درباره برنامه کشور برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو با بیان اینکه توان ما از این سطح هم فراتر است، گفت: با برنامه‌های فعلی حداقل ۲۵۲ هزار سو برای ما صد در صد ممکن است، اما تا یک میلیون سو هم بسته به پیشرفت ماشین‌های سانتریفیوژ‌ها امکان پذیر است. گام سوم با سرعت دادن به ماشین‌های جدید کمی دست ما را باز می‌کند، اما رسیدن به یک میلیون سو کاملا به این ماشین‌ها بستگی دارد. الان بالای ۵۰۰ کیلو ذخیره سوخت داریم، اما این‌ها را باید به سوخت نیروگاهی تبدیل کنیم. برای بوشهر سوخت فعلا داریم. برای تولید سوخت نیروگاهی بخشی از راه را رفتیم، اما تکنولوژی ما نیاز به تکامل دارد و همزمان این‌ها را باید پیش ببریم. در چند سال آینده انشاءالله تولید کنننده سوخت نیروگاهی هم خواهیم بود.

وی گفت: تکنولوژی که ذخایر جمع آوری شده را به سوخت نیروگاهی باید تبدیل کند در حال تکمیل است و در چند سال آینده در این باره خبر‌های خوبی خواهیم شنید.

وی تاکید کرد: این مرحله، گام آخر نیست، ولی امیدواریم طرف مقابل به راه بیاید و به خودش بیاید. در عین حال گام‌های ایران فقط فنی و هسته‌ای نیست. کشور‌های غربی حق را به ما می‌دهند. اما برای اجرای تعهداتشان عذر و بهانه می‌آوردند. این گام‌ها برای آن است که آن‌ها را متقاعد کنیم برگردند و اگر برگردند می‌توان از این گام‌ها برگشت.

کمالوندی با بیان اینکه نمی‌دانیم گام‌های بعدی چه خواهد بود، افزود: درباره گام چهارم تا چند روز قبل هم خودمان نمی‌دانستیم چه خواهد بود البته پیشنهادات را ما ارائه کرده بودیم و حداقل ۱۵ پیشنهاد داشتیم. الان به جایی رسیدیم که صنعت هسته‌ای محدودیت‌ها را کنار گذاشته است.

معاون صالحی اظهار کرد: این برنامه را داریم که نسل اول سانتریفیوژ را از رده خارج کنیم. در بلندمدت ماشین‌های ما از نسل اول نخواهد بود و اینکه کدام ماشین‌ها به تولید انبوه برسد به تصمیم فنی و سیاسی کشور بازمی‌گردد.

وی درباره احتمال وجود خرابکاری در تورقوزآباد گفت: در این باره مساله آلودگی نیست، ذراتی که می‌توانند پرواز کننند هر جایی می‌تواند باشد و آلودگی با غنای بالا اصلا در آنجا مطرح نیست. در عین حال موضوعی مثل تورقوزآباد ممکن است برای هر کشوری در ارتباط با آژانس باشد. اصلا مساله مهمی در این باره نیست و کاملا قابل حل است البته تلقی ما این است.

وی با اشاره به اهمیت مقررات پادمانی، ایمنی و امنیت گفت: هر سایت هسته‌ای کنترل‌های خاص خود را دارد. ما در نیروگاه بوشهر تجهیزات را قبل از نصب در جایی قرنطینه می‌کنیم و این یک عمل خوب است که آژانس این کار ما را به دیگران هم توصیه می‌کند از طرفی اقداماتی که به ما توصیه می‌شود انجام دهیم.

وی تاکید کرد: تورقوزآباد برای بخش خصوصی است و سایت ما نیست و هر اتفاقی می‌تواند در آن انجام شود. اسرائیلی‌ها سعی کردند سر و صدایی انجام دهند، اما به ضررشان شد و این مساله باعث شد گزارش جامعی در آژانس ارائه شود و موارد بیشتری توضیح داده شود.

وی در پاسخ به ایسنا با توجه به واکنش اروپایی‌ها به گام چهارم گفت: اروپایی‌ها در جایگاهی نیستند که موضوع را به شورای امنیت ببرند آن‌ها باید به تعهداتشان در برجام بازگردند.

کمالوندی افزود: تصمیم برای اجرای گام‌های کاهش تعهدات در سطوح بالا مطرح و تصمیم گیری می‌شود. ما تا یک سال صبر کردیم، اما تصمیمات بر اساس حقایق و مشورتی گرفته می‌شود و نتیجه حساب شده اتخاذ می‌شود.

وی ادامه داد: به نظر، برخی مثل رژیم صهیونیستی و آمریکای امروز و کشور‌های حاشیه خلیج فارس برجام را نمی‌خواهند. در ایران هم اصل بر برجام نیست که به هر دلیلی حفظ شود اگر منافع ما ایجاب کند که برجام نباشد از آن خارج خواهیم شد و این‌ها بر اساس محاسباتی انجام می‌شود البته برخی می‌گویند این گام‌ها و اقدامات کم است و برخی می‌گویند زیاد است، اما تصمیم بر اساس یک برآیند در سطح کل کشور است.

وی درباره احتمال وجود خرابکاری در تورقوزاباد گفت: در این باره مساله آلودگی نیست، ذراتی که می‌توانند پرواز کننند هر جایی می‌تواند باشد و آلودگی با غنای بالا اصلا در آنجا مطرح نیست. در عین حال موضوعی مثل تورقوزاباد ممکن است برای هر کشوری در ارتباط با آژانس باشد. اصلا مساله مهمی در این باره نیست و کاملا قابل حل است البته تلقی ما این است.

وی با اشاره به اهمیت مقررات پادمانی، ایمنی و امنیت گفت: هر سایت هسته‌ای کنترل‌های خاص خود را دارد. ما در نیروگاه بوشهر تجهیزات را قبل از نصب در جایی قرنطینه می‌کنیم و این یک عمل خوب است که آژانس این کار ما را به دیگران هم توصیه می‌کند از طرفی اقداماتی است که به ما توصیه می‌شود انجام دهیم.

وی تاکید کرد تورقوزاباد برای بخش خصوصی است و سایت ما نیست و هر اتفاقی می‌تواند در آن انجام شود. اسرائیلی‌ها سعی کردند سر و صدایی انجام دهند، اما به ضررشان شد و این مساله باعث شد گزارش جامعی در آژانس ارائه شود و موارد بیشتری توضیح داده شود.

وی درباره روند تولید ایزوتوپ‌های پایدار اظهار کرد: الان در وضعیتی هستیم که بدون روس‌ها هم می‌توانیم در زمینه رادیو ایزوتوپ‌ها کار را ادامه دهیم، اما با توجه به همکاری خوب ما با روس‌ها در سطوح مختلف می‌خواهیم این همکاری حفظ شود. به علاوه آن‌ها تجربیات خوبی دارند و کشوری است که ایزوتوپ‌های پایدار دنیا را تامین می‌کند و حتما با سرعت و نتیجه خوب‌تری کنار روس‌ها پیش می‌رویم. در رابطه با پروژه مشترک رادیوایزوتوپ‌ها می‌توانم بگویم رفته رفته به مرحله تولید خواهیم رسید.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: ما در اجلاس عمومی که اخیرا در آژانس بود با مقامات اتحادیه اروپا و چین و انگلیس هم دیدار داشتیم. چینی‌ها مقداری تحت فشار بودند و آمریکایی‌ها فشار می‌آوردند. قبلا تیم آمریکا همکاری خوبی داشت، ولی بعد از ترامپ کلا تیم عوض شد و شروع کردند به فشار به کشورها. پیش بینی شده حتی اگر برجام برهم خورد قرار است همکاری در این زمینه ادامه یابد و در قطعنامه ۲۲۳۱ هم این آمده بود. ما چینی‌ها هم گفتیم که نباید منتظر معافیت‌های هسته‌ای آمریکا باشند و هیات انگلیسی حضور و مذاکرات خوبی داشت. تیم‌های ایران و چین هم در رفت و آمد است و روند الان به خوبی در حال انجام است.

وی درباره روند تحولات در بازطراحی رآکتور اراک گفت: الان قرارداد‌های بلندمدت‌تر و مهم تری را پیش رو داریم و امیدواریم به زودی خبر امضا شدن آن‌ها را بدهیم که مربوط به ساخت و نصب تجهیزات است. البته قرار خرید تجهیزات هم مدنظر است با این نگاه که اگر نمی‌خواهند بسازند بتوانیم خریداری کنیم و این مساله در زمان مذاکرات مورد بررسی و تفاهم هم قرار گرفته است.

کمالوندی در پاسخ به سوالی گفت: آنچه در رابطه با بازگشت پذیری اقدامات ایران مد نظر است اینکه اطلاعات و دانش در مورد ماشین IR ۶ را نمی‌توان پاک کرد، اما بقیه موارد مواردی است که اگر طرف مقابل جدی باشد قابل برگشت است. آن‌هایی که در حوزه تحقیق و توسعه است قابل برگشت نیست مثلا در مورد زنجیره ها. اگر می‌خواهند و برایشان مهم است که دانش ما دیرتر تکامل پیدا کند باید هر چه سریع‌تر اقدام کنند.
وی درباره همکاری ایران در پروژه ایتر اظهار کرد: این پروژه با پول و دانش یک کشور قابل انجام نیست. آن‌ها با بازدیدی که از تجهیزات و منابع انسانی ما داشتند متقاعد شدند که هر چند تجهیزات ما قدیمی است، اما نیروی انسانی بسیار توانمندی را در اختیار داریم و حضور نیروی ایرانی در این پروژه می‌توانست بسیار محکم کننده باشد. اما در نهایت با فشار آمریکایی‌ها از ورود و همکاری ایران در این پروژه جلوگیری شد. البته در فرانسه صحبت کردیم در سفری که داشتیم و سه چهار هیات ایرانی در رابطه با همکاری در حوزه گداخت تبادل شدند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود ایران سطح غنی سازی اش را روی ۵ درصد نگه داشته است در حالی که خط قرمز اروپا غنی سازی ۲۰ درصد است؟ گفت: این مسائل و ادعا از سوی رژیم صهیونیستی و آمریکا مطرح می‌شود و کشور‌های حوزه خلیج فارس هم که اصلا نمی‌دانند انرژی هسته‌ای چیست. شفافیت اقدامات و فعالیت‌های هر کشوری توسط راستی آزمایی آژانس تایید می‌شود و نباید به این ادعا‌ها و اظهارات توجه کرد.

وی تاکید کرد: غنی سازی ۵ درصد به سازمان دستور داده شده است و این ظرفیت در سازمان است که غنی سازی ۵، ۲۰ یا ۶۰ درصد را انجام دهیم، اما اینکه با این میزان اورانیوم چقدر بمب می‌توان تولید کرد این‌ها حرف‌ها و تصورات و توهمات رژیم اسرائیل و آمریکاست و باید گفت که کافر همه را به کیش خود پندارد.

کمالوندی در پاسخ به اینکه از این به بعد کنترل ایران روی بازرسی‌های آژانس بیشتر خواهد شد؟ و اینکه پمپئو گفته است ایران در بحث ممانعت از ورود یک بازرس آژانس قصد اخاذی دارد گفت: کلمه اخاذی را قبلا هم وزیر خارجه آمریکا به کار برده در حالی که این کلمه مناسب خودشان است که حتی متحدان خودشان را تحت فشار و زورگیری قرار می‌دهند. ایران به دنبال حقوق خودش است

وی ادامه داد ما از بازرسی‌ها استقبال کردیم مشروط به اینکه بازرسی برای بازرسی باشد، اما اگر قرار باشد خرابکاری باشد و بخواهند به اطلاعاتی دست یابند ما خیلی هوشیار هستیم. شاید آژانس هم خودش تعجب کرده از این سطح مراقبت و کنترل ایران روی صنعت هسته‌ای اش که اجازه نمی‌دهد آلودگی و مشکلی برای صنعتش به وجود آید.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره کاهش بازرسی‌ها در بخش‌هایی که محدودیت‌ها برداشته شده است گفت: ما در روند بازرسی‌ها محدودیتی ایجاد نکردیم. وقتی تعهدی کنار می‌رود دیگر موضوعی نمی‌ماند که بازرسی انجام شود. اما ما دست به ساز و کار و ساختار بازرسی‌ها نزدیم اگر بازرسی بخواهد از روند فعالیت‌ها مثل شمارش ماشین‌های IR ۶ که قبلا بازرسان می‌شمردند، ولی الان دیگر لزومی ندارد، اما اگر بخواهند بشمرند ما مخالفتی نداریم، اما عملا این بازرسی بی معناست.

وی در پاسخ به سوالی درباره همکاری‌های هسته‌ای بین المللی با ایران گفت: اروپایی‌ها به این دلیل که در تعهداتشان بدهکار هستند در جایگاهی نیستند که بگویند این همکاری‌ها را لغو می‌کنیم، اما تا جایی که می‌دانم از سرعت پیشرفت همکاری‌ها کاسته نشده است. البته کار با کندی پیش می‌رود، چون روند‌ها و جزئیات را می‌فرستند جا‌هایی که باید اجازه بگیرند و شرکت‌هایی که از تحریم‌های آمریکا می‌ترسند از ورود به این همکاری‌ها خودداری می‌کنند از این رو کار با کندی روبرو می‌شود.