دیدار اردوغان و ترامپ در کاخ سفید
فرارو- دونالد ترامپ و رجب طیب اردوغان روسای جمهوری آمریکا و ترکیه، برای اولین بار پس از حمله ترکیه به شمال سوریه در کاخ سفید دیدار کردند. این دیدار در حالی صورت گرفت که روابط ترکیه و آمریکا در هفتههای اخیر دچار تنش شده بود. این دیدار ترامپ با اردوغان با مخالفتهایی از داخل آمریکا همراه بوده است.
به گزارش فرارو، ترامپ دردیدار با اردوغان گفت که یکی از "هواداران پروپاقرص" رئیس جمهوری ترکیه است. رئیس جمهوری آمریکا همچنین از ادامه آتش بس در شمال سوریه پس از عملیات ترکیه ابراز رضایت کرد. دونالد ترامپ گفت: «همانطور که همه میدانند ترکیه یک متحد مهم ما در ناتو است.»
دیدار ترامپ و اردوغان زیر سایه چند موضوع مهم قرار دارد اول بحث کردهای سوریه است، موضوع دوم مسئله خرید اس ۴۰۰ روسی از سوی ترکیه است که آمریکا با آن مخالف است. مسائل دیگری هم وجود دارد از جمله بحث استرداد فتح الله گولن رهبر دینی و از مخالفان پروپاقرص اردوغان. اردوغان میگوید که گولن در کودتای چند سال پیش ترکیه نقش داشته است.
ترامپ در دیدار با اردوغان به طور ویژه از او خواست که دست از خرید اس ۴۰۰ از روسیه بردارد. این ماجرا را "چالشی جدی" در روابط دو کشور دانست و گفت: «ما امروز درباره این موضوع صحبت کردیم و در آینده هم صحبت خواهیم کرد. امیدوارم بتوانیم این مساله را حل کنیم.»
هم دموکراتها و هم جمهوریخواهان خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه را خیانت به نیروهای کرد مستقر در شمال این کشور قلمداد میکنند.
ترکیه اغلب نیروهای کرد مستقر در شمال سوریه و متحد آمریکا را تروریست میداند، اما ترامپ به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: « ترکیه با کردها رابطه خیلی خوبی دارد!»
سخنان روز چهارشنبه رئیس جمهوری ایالات متحده درباره اردوغان و ترکیه در حالی بیان شد که دونالد ترامپ پس از خروج نظامیان آمریکا از شمال سوریه در نامهای خطاب به رجب طیب اردوغان از او خواسته بود که «سرسختی» نشان ندهد و «احمق» نباشد.
رئیس جمهوری ترکیه پس از دیدار با همتای آمریکایی خود در کاخ سفید در پاسخ به پرسشی در مورد این نامه اعلام کرد که این نامه را به دونالد ترامپ پس داده است.
اوهمچنین تاکید کرد که مشکل آنکارا نه با کردها که با "سازمانهای تروریستی" است.
رئیس جمهوری ترکیه همچنین از اینکه مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه از سوی دونالد ترامپ و روسیه «جدی» گرفته میشود ابراز تاسف کرد.
اختلافات آمریکا و ترکیه میتواند حوزههای دیگری از جمله ایران و اسرائیل را هم در بر گیرد.
سفر رجب طیب اردوغان به آمریکا در حالی رخ داده است که او روابط گرمی با ایران و روسیه دارد. این سه کشور برای حل و فصل مسائل سوریه مذاکرات و هماهنگیهای مستمری دارند. از طرف دیگر ترکیه و روسیه روابط اقتصادی و نظامی وسیعی با یکدیگر دارند که آخرین آن مربوط به تحویل محموله سامانه دفاعی اس ۴۰۰ است، که صدای آمریکا و متحدان ترکیه در ناتو را درآورده است.
در واقع اردوغان با سیاست خارجی فعال خود توانسته است در میانه اختلافات چند کشور منافع ملی ترکیه را پیگیری کند. اردوغان چند هفته پیش به تندی علیه آمریکا سخن میگفت، اما حالا در ایالات متحده به دنبال یافتن راهی برای اختلافات است. ارتش ترکیه چند سال پیش هواپیمای روسیه را در مرز سوریه هدف قرار داد حادثهای که میتوانست به قطع کامل روابط ترکیه و روسیه تا چند سال منتهی شود، اما ترکیه آرام آرام به سوی رفع تنش حرکت کرد و حالا روسیه یکی از متحدان اصلی این کشور است.
اردوغان روابط گرمی با پوتین و روحانی دارد
محسن جلیلیوند تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در این باره به فرارو گفت: «اردوغان وارث دو نوع حکومتداری متفاوت است. از یکسو شیوه حکومتی عثمانی قرار دارد و از سوی دیگر شیوه حکومتی آتاتورک. اردوغان همزمان با اینکه یک نگاه منطقهای و جهانی دارد که بر آمده از حکومتداری عثمانی است، یک نگاه ناسیونالیستی هم دارد که از حکومتداری آتاتورک به جا مانده است.»
او افزود:"سیاست خارجی اردوغان بسیار انعطاف پذیر است. این سیاست خارجی شبیه یک پاندول عمل میکند. یک روز هواپیمای روسی را سرنگون میکند و روزی بعد از آن به مسکو میرود و با پوتین مذاکره میکند. علیه ایران حرفی میزند، اما پس از آن در برنامه هستهای از مواضع ایران حمایت میکند و به ایران کمک میرساند. با اسرائیل درگیر میشود، اما هیچ پیمان نظامی با این رژیم را لغو نمیکند."
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی با بیان این که "این سیاست خارجی منعطف و باز است"، افزود: «اردوغان منافع ملی کشورش را مهمتر از آن میداند که بخواهد با مسائل خشک و یکه سالاری و دفاع سر سختانه از یک موضع آن را قربانی کند.»
جلیلوند طراح سیاست خارجی اردوغان را احمد داوود اوغلو وزیر خارجه پیشین و از اعضای سابق حزب عدالت و توسعه دانست و گفت: «برمبنای دیدگاه داود اوغلو دولت باید نگاه به شرق داشته باشد ولی با غرب نیز درگیر نشود. ترکیه سالها چشمش به غرب بود، اما پشت دیوارهای اتحادیه اروپا مانده بود و نهایتا نتوانست به اتحادیه اروپا بپیوندد؛ بنابراین در سیاست خارجی خود بازنگری کرد. در سیاست داخلی نیز سعی کرد ساختار ارتش سالار را تغییر دهد.»
این کارشناس مسائل سیاست خارجی درباره اینکه آیا سفر اردوغان به ترکیه روابط این کشور با روسیه را تحت تاثیر قرار میدهد؟، گفت: «ترکیه دومین ارتش بزرگ ناتو را دارد و یک متحد استراتژیک آمریکا در منطقه است. آمریکا در ترکیه سلاح اتمی انبار کرده است. بنابراین رابطه خیلی نزدیکی با هم دارند. سفر اردوغان به ایالات متحده برای حل و فصل اختلافات است. او میخواهد امتیاز بگیرد و احتمالا امتیازی هم بدهد. تصور نمیکنم این سفر رابط ترکیه و روسیه را تحت تاثیر قرار دهد. درباره موشکهای اس ۴۰۰ تاثیری نخواهد داشت و قرداد پا برجاست و آمریکاییها هم بدشان نمیآید موشکها روسی در اختیار ناتو باشد.»
او درباره احتمال تاثیر سفر اردوغان به آمریکا در روابط ترکیه با ایران گفت: «اردوغان از برگ ایران برای امتیاز گرفتن از آمریکا استفاده میکند، اما این کار را طوری انجام نمیدهد که دوستی ایران را از دست دهد. ایران به خاطر موقعیت بسیار خوبی که در مناطق کردنشین دارد برای ترکیه بسیار استراتژیک است، اگر ایران بخواهد میتواند در ترکیه بحران امنیتی ایجاد کند. به همین خاطر اردوغان همیشه سعی میکند روابط خوبی با ایران داشته باشد.»